Umut Özer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
umutoozer@gmail.com

Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnası ve İstisnadan Yararlanma Koşulları

Giriş

Kurumların yurtdışında yaptığı veya yapmayı planladığı yatırımların çifte vergilendirilmesini önlemek için kanun koyucu, Kurumlar Vergisi Kanunu’ nun 1 seri nolu genel tebliğinin “5.2 Yurt dışı iştirak kazançları istisnası” bendinde, yapılan yurt dışı yatırımlardan elde edilen kazançlara vergi istisnası getirmiştir. Fakat söz ettiğimiz istisnadan yararlanmak için kurumların belirli şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Bu yazımızda kurumların istisnadan yararlanabilmek için uyması gereken şartların neler olduğunu ve bu şartların içeriği konusunu açıklamaya çalışacağız.

İstisnadan yararlanmak için;

1-      İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması,

2-      İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’ de bulunmaması,

3-      İştirak payını elinde tutan kurumun, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’ una sahip olması,

4-      İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması,

5-      İştirak kazancının (kar payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler de dâhil olmak üzere) iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke kanunları uyarınca en az %15 oranında; iştirak edilen yabancı kurumun esas faaliyet konusunun finansman temini veya sigorta hizmetlerinin sunulması ya da menkul kıymet yatırımı olması durumunda, iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’ de uygulanan kurumlar vergisi oranında, gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,

6-      İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ ye transfer edilmesi

gerekmektedir.

Yukarıda belirttiğimiz istisnadan yararlanma koşullarının topluca yerine getirilmesi şarttır.

İstisnadan yararlanma şartları konusunda beşinci madde hariç diğer maddeler gayet açık olmakla birlikte biz yine de maddeleri kısa kısa fakat beşinci maddeyi biraz detaylandırarak açıklamaya çalışalım.

Birinci maddede; iştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde olması gerektiği, Kurumlar Vergisi Kanunu çerçevesinde “Kurum” olarak nitelendirilmekle beraber sözü edilen şirketlerin dışında kalan kurumlardan elde edilecek kazançlar bu istisnanın dışında bırakılmaktadır.

İkinci  maddede; iştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’ de olmaması gerektiği belirtilmekte.

Üçüncü ve dördüncü maddeler için; belirtilen iştirak payını elinde tutan şirketin, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’ una sahip olması ve %10 iştirak oranının, kazancın elde edildiği tarihten geriye doğru kesintisiz olarak 1 yıl süreyle devam ettirilmiş olması gerekmektedir.

Beşinci maddede; kar payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dâhil olmak üzere doğduğu ülke kanunları uyarınca en az %15 oranında vergi yükü taşıması gerektiği konusunda bu oran kıstasının indirim, iade ve mahsup uygulandığında karşılaştırıla bilirliğini kaybetmekte ve ilk belirtilen oran ile indirim işlemleri sonrası oran çok farklı olabilmektedir. Bu sebeple, kıyaslama için vergi yükü kıstası esas alınmıştır. Vergi yükü kıstası, her tür indirim sonrası kalan nihai olarak ödenen vergi tutarını esas aldığı için karşılaştırılabilir niteliktedir. İştirak edilen yabancı kurumun esas faaliyet konusunun finansman temini veya sigorta hizmetlerinin sunulması ya da menkul kıymet yatırımı olması durumunda %15’ lik vergi yükü değil Türkiye’ de uygulanan kurumlar vergisi oranında vergi yükü taşıması gerekmektedir.

Altıncı maddede; yurt dışı iştirakten elde edilen kazancın, elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ ye transfer edilmesi gerekmektedir.

Not: Yukarıda bahsettiğimiz istisnadan yararlanma koşullarının aranmadığı husus; 1 seri nolu genel tebliğin  “5.2.2 Yurt dışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu durumlarda söz konusu şirketlere iştirak edilmesinden elde edilen kazançlara, herhangi bir şart aramaksızın yurt dışı iştirak kazançları istisnası uygulanacaktır” bendidir.

Sonuç

Kanun Koyucu, kurumların yatırım seçeneklerini genişletmek, ekonomik faaliyetlerini çeşitlendirmek ayrıca çifte vergilendirmeyi önlemek adına belirli koşullarda yurt dışı iştirak kazançlarına istisna getirmiş, ülke çıkarlarını da düşünerek kurumların yurt dışı yatırımlarını teşvik etmiştir.

KAYNAKÇA

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 1 Seri Nolu Genel Tebliği

07.08.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.