Umut Özer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
umutoozer@gmail.com

Sat Geri Kirala (Sell And Leaseback) İstisnasının Mevzuat Açısından Kapsamı ve Kurumlara Getirdiği Avantajlar

Giriş;

12.07.2013 tarihinde kabul edilip, 02.08.2013 tarihli resmi gazetede yayımlanan 6495 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte 6361 Sayılı Kanunun madde 2 (ç) bendine eklenen madde 29 (y) bendi ile beraber kurumların finansman ihtiyaçlarını karşılamakta ek kaynak sağlayacak olan “Sat Geri Kirala (Sell And Leaseback)”  işlemine geniş çaplı vergisel avantajlar getirilmiş, uygulama alanı genişletilmiştir. Bu kapsamda Sat Geri Kirala işlemine Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Harçlar Kanunu bakımından istisnalar getirilmiş olup kurumların aktiflerinde yer alan taşınmazların Leasing firmalarına satılıp geri kiralanması yoluyla kasalarına nakit kaynak girmesi ile uzun ve kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılama açısından fayda sağlanması amaçlanmıştır.

Öncelikle Leasing’ in anlamı ve Leasing Sözleşmesinin niteliği konusunda bilgi verelim.

Leasing nedir?

Kiralayanın, kiracının talebi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında kiracıya bırakması işlemidir.

Leasing işlemi yazılı şarta tabidir ve Leasing Sözleşmesi ile geçerlilik kazanır. Bu sözleşmenin konusu ve finansal kiralamanın bedeli 6361 Sayılı Kanunun 19 ve 20’ inci maddelerinde belirtilmiştir.

İlgili maddeler;

Madde 19 ;

Birinci Bent : Sözleşmeye taşınır ve taşınmaz mallar konu olabilir. Bilgisayar yazılımlarının çoğaltılmış nüshaları hariç olmak üzere patent gibi fikri ve sınai haklar bu sözleşmeye konu olamaz.

İkinci Bent : Bütünleyici parça veya eklenti niteliklerine bakılmaksızın asli niteliğini koruyan her mal tek başına finansal kiralama sözleşmesinin konusu olabilir.

Madde 20 ;

Finansal kiralama bedeli ve ödeme dönemleri taraflarca belirlenir. Sözleşmede açıkça belirtilmek kaydıyla sözleşme konusu mal henüz imal edilmemiş veya kiracıya teslim edilmemiş olsa dahi, sözleşme tarihinden başlamak üzere kira bedelleri tahsil edilebilir. Sözleşmede aksi belirtilmediği takdirde, sözleşme konusu malın sözleşme tarihinden itibaren iki yıl içinde kiracıya teslim edilmesi zorunludur.

Not:  Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın almaya haiz olacağı kararlaştırılabilir.

Kurumlar Vergisi açısından;

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’ nun 5. Maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde değişiklik yapılmış; Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21.11.2012 tarihli 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında, “geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz” ibaresi eklenmiştir.

Not: Satış kazancı ilgili dönemin satış kazancına dahil edilmeli ve kurumlar vergisi beyanında istisna kazanç olarak beyan edilmelidir. Zarar dahi olsa indirilecek istisna ve indirimler kapsamında olduğundan şirketin ticari olarak zararda olması durumunda dahi indirim konusu yapılabilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu madde 5/1-e’ de bahsedilen; “taşınmazlar ve iştirak senetleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası kapsamında geçerli olan satıştan elde edilen kazancın satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulmasının, sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmına uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergilerin de ziyaa uğramış sayılacağı” hükmü bu istisna içinde geçerlidir.

Katma Değer Vergisi açısından;

6495 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükminde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Dair Kanun ile birlikte, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasına madde 29 (y) bendi eklenmiştir.

Madde 29 (y) bendi ; 21/11/2012 tarihli ve 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri KDV’ den istisna edilmiştir.

Not:  İşleme konu olan istisna kısmi istisna kapsamında olduğundan Katma Değer Vergisi Kanunu’ nun 30/a maddesi gereğince, vergiden istisna edilen taşınmaz satışı ile ilgili olarak taşınmazın alımı ya da inşası sırasında yüklenilen KDV indirim konusu yapılamaz, eğer yapılmış ise indirilen KDV ilgili dönem beyanında hesaplanan KDV’ ye ilave edilmelidir.

Damga Vergisi ve Harçlar Kanunu açısından;

Söz konusu istisnalar ve vergi nispetinin tespiti 6361 Sayılı Kanunun 37 Maddesinde 1 ve 2 nolu bentlerinde belirtilmiştir.

Madde 37;

Birinci Bent : Finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kağıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, bu kağıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır.

İkinci Bent : Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.

Sonuç;

İlgili kanunlarla birlikte kurumlara aktiflerinde yer alan taşınmazlarını  istisnalardan yararlanarak, Sat Geri Kirala işlemiyle ilk satışta binde 4,55 oranında tapu harcı ödemesi hariç herhangi bir vergi yükümlülüğü bulunmadan kısa ve uzun vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak ve öz sermayelerini güçlendirmek açısından büyük kolaylıklar sağlanmıştır.

 

KAYNAKÇA

1.       6495 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

2.       6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu

3.       5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

4.       3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

22.07.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.