Umut Çiray
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
E.SGK Müfettişi
umut@brothersandpartners.com.tr

Evlilik İzninin Kullanılmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Mevzuat

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 134-144’üncü maddeleri ve Evlendirme Yönetmeliği’nde, evlenmeyle ilgili bütün hususlar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 134-144 maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; aile cüzdanının alınmasıyla birlikte evlenmenin gerçekleşmiş olacağı görülmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun Mazeret izni başlıklı Ek 2 inci maddesinde; “İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.”,

4721 sayılı Türk Medeni Kanun’un Dürüst davranma başlıklı 2 inci maddesinde; "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır.

Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz." Denilmektedir.

İşçinin hukuki açıdan mazeretli sayılmasını gerektiren izinlerde, işverenin yönetim hakkı yıllık izin ve hafta tatiline göre nispeten sınırlıdır.

Yargıtay’a göre; "...Oysa yıllık ücretli izin dışındaki yasal diğer izinlerin, izni gerektiren olgunun, gerçekleştiği anda kullanılması gerekir. İşçi bu iznini, izni gerektiren olay bittikten sonra işverene talepte bulunarak kullanamayacağı gibi, ilerde kullanmadığı gerekçesi ile karşılığı ücretin ödenmesini talep edemez.

...Mazeret izinlerinin kullanılabilmesi için kural olarak işçinin bu yönde talepte bulunması gerekir." (Y.9.H.D. 02/05/2013 T. 2011/6774 E. 2013/13240 K.)

Yargıtay başka bir kararında ise "Mazeret izinleri kural olarak doğduğu anda kullanılması gerekir." Hükmüne varmıştır. (Y.9.H.D. 09/03/2016 T. 2016 / 30441 E. 2016 / 5377 K.)

Sonuç

1- Evlilik izninin ne zaman kullanılacağına ilişkin 4857 sayılı İş Kanunu’nda açık bir hüküm bulunmamaktadır.

2- Haklar ve borçlar kullanılırken iyi niyet kurallarına riayet edilmesi gerekmektedir.

3- Evlenme nedeniyle mazeret izninin verilebilmesi için evlenmenin tescil edilmesi gerekir. Ancak, resmi nikah töreni için gün alınması da o gün itibariyle evlenmenin yapılacağı anlamına gelebilir ve izin süreci başlatılabilir.

4- İşçi kural olarak evlilik iznini, izni gerektiren olay bittikten sonra işverene talepte bulunarak kullanamaz.

5- İşçi ve işverenin anlaşması halinde evlilik izninin serbestçe belirlenecek bir tarihte kullanılmasına yasal bir engel söz konusu değildir.

6- Mazeret izinlerinin kullanılabilmesi için kural olarak işçinin bu yönde talepte bulunması gerekir.

7- Evlilik izni talep ve onay işlemlerinin yazılı olarak gerçekleştirilmesi ispat yükü açısından önem arz etmektedir.

8- Birden fazla evlilik yapan işçi, aynı işverene ait işyerinde, her evliliği için ayrı ayrı evlilik izninden yararlanabilir.

9- Kanunun izin süreleriyle ilgili tanımında süre “gün” olarak belirtilir. Dolayısıyla “iş günü” olarak belirtilmediği için bu izinler hafta sonu ya da resmî tatil günlerine de gelse izinden sayılması gerekir.

10- 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen bu süreler asgari süreler olup bu süreler iş sözleşmesi veya diğer işyeri düzenlemeleri ile artırılabilir.

11- 4857 sayılı İş Kanunu’nun Mazeret izni başlıklı Ek 2 inci maddesi ile tanınan 3 günlük evlilik izni, yıllık izinden bağımsız olarak düzenlenmiş bir ücretli izindir. Dolayısıyla yıllık izin sürelerinden düşülemez.

12- İşçiye, evlilik izninde olduğu süreler için çalışılmış gibi ücret ödenmesi gerekir.

13- Bireysel iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde aksine hüküm yoksa, hafta tatili ya da resmî tatil gününe denk gelen evlilik izninin uzaması yada sonradan kullanılması mümkün değildir.

14- Kullanılmayan evlilik izini iş akdinin feshi sonrası ücrete dönüşmez.

Kaynakça

4721 sayılı Türk Medeni Kanununu

4857 sayılı İş Kanunu

Evlendirme Yönetmeliği

Y.9.H.D. 02/05/2013 T. 2011/6774 E. 2013/13240 K.

Y.9.H.D. 09/03/2016 T. 2016 / 30441 E. 2016 / 5377 K.

01.09.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.