Umut Çiray
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
E.SGK Müfettişi
umut@brothersandpartners.com.tr

Bitcoin İle İşçi Ücreti Ödenebilir Mi?

Bitcoin nedir?

Bitcoin 2009 yılından ortaya çıkan ve her geçen gün popülaritesini arttıran ve şimdilik yönlendirilemeyen bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bitcoin herhangi bir kuruma, ülkeye ya da kişiye bağlı değildir. Üstelik bağımlı hale de getirmek şuan mümkün değildir. Kısacası, tamamen özgür bir sanal para birimidir. Tüm dünyada bitcoin kullananların sayısı 1 milyona ulaşmış durumdadır. Bitcoin -฿- ile sembolize edilmektedir. “BTC” bitcoinin tüm dünyada kabul edilen kısaltmasıdır. Bu para birimi Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulmuştur ve 2009 yılından bu yana sanal dünyada dolaşımdadır. Bitcoin, kişiden kişiye (P2P) doğrudan transfer imkanına sahiptir. Hiçbir aracıya ihtiyaç duyulmamaktadır. Son zamanlarda internet üzerinden “bitcoin” kabul eden iş yerlerinden alışveriş yapılmaya başlanmıştır. Bunun yanında Bitcoin’i icat eden Satoshi Nakamoto, yazdığı bir makalede bitcoin' in bedavaya yakın bir maliyetle kolay ödeme aracı olduğunu ifade etmiştir.

Bitcoin Para Mıdır? Emtia Mıdır?

Avrupa Adalet Divanı bitcoin’in hukuki niteliği hakkında iki yıl önce karar vermiş. Adalet Divanı 22.10.2015 tarih ve C-264/14 sayılı kararıyla bitcoin’in sanal bir para olduğuna karar vermiştir. Bu karar tüm AB ülkeleri için bağlayıcıdır. Kanada ise bitcon’i emtia olarak kabul etmektedir. Ülkemizde ise an itibariyle bitcoin'in hukuki varlığı üzerine alınmış herhangi bir karar söz konusu değildir. Bunun yanı sıra Ülkemizde, bitcoin sisteminin kullanılmasını yasaklayan yasal düzenleme olmamakla birlikte, bu sistemi tanıyan ve kullanılmasını onaylayan bir düzenleme de bulunmamaktadır. 

İşçi Ücretinin Ödenmesinde Usul Nedir?

4857 sayılı İş Kanunun Ücret ve ücretin ödenmesi başlıklı 32 nci maddesine göre:

"Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabilir. Çalıştırılan işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya üçüncü kişileri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir. Çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişiler, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler.

İşçinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilişkin diğer usûl ve esaslar anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz…",

Yargıtay 9. H.D. E.2003/2795 K.2003/15666T.29/09/2003 sayılı kararında; "Mahkemece, yapılacak iş hüküm altına alman işçilik alacaklarının hak kazanılan tarihlerdeki kura göre Türk Lirası olarak belirlemesi ve TL. olarak hüküm altına alınması gerekir.",

Yargıtay 9. H.D. E.2011/1081 K.2011/4564 T.21/3/2011sayılı kararında; "Davacıların ücretin yabancı para cinsi üzerinden ödendiğini iddia etmeleri durumunda, bunun açık ve kesin olarak yazılı belge ile ortaya konması gerektiği, aksi halde kural olarak ülkede tarafların TL üzerinden anlaşmaya vardıklarının kabul edilmesi gerektiği ifade edilmektedir.",

Yargıtay 9. H.D. E.2010/5018 K.2010/9453 T.06/04/2010 sayılı kararında; "… O halde yabancı para üzerinden ücret alan işçiler yönünden talep olması halinde kıdem tazminatının yabancı para cinsinden hesaplanmasına yasal bir engel yoktur." Denilmektedir.

Sonuç

İşçi ücretinin ülkemizde bitcoin ile ödenip ödenilemeyeceğini, kamu otoritelerinin bitcoin'in hukuki varlığı hakkında alacakları karar belirleyecektir.

1- Bitcoin' in para olarak kabul edilmesi halinde; İşçi ücretinin yalnızca Türk parasıyla ödenmesi gerektiği yönünde bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle işçi ücreti yabancı para cinsinden hesaplanıp ödenebilir. Dolayısıyla işçi ücreti, bitcoin üzerinden kararlaştırılabilir ve bitcoin ile işçi ücreti ödenebilir. Bunun yanı sıra eğer ücret tutarı bitcoin üzerinden kararlaştırılmış ise bitcoin'in ödeme günündeki rayiç değerine göre Türk parasıyla da ödeme yapılabilir.

2- Bitcoin' in emtia olarak kabul edilmesi halinde;

İşçi ücretleri, 4857 sayılı İş Kanunun Ücret ve ücretin ödenmesi başlıklı 32 nci maddesinin dördüncü fıkrası gereği bitcoin ile ödenemez.

 

19.12.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.