Ümit Zafer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
u.zafer@outlook.com

Kira Beyannamesi ve Gelir Vergisi Beyannamesi: 2024 Yılı İstisna Değerleri ve İlgili Kanun Maddeleri

Gelir elde eden bireyler, belirli koşullara bağlı olarak kira geliri ve diğer gelir unsurları için beyanname vermek zorundadır. 2024 yılı itibarıyla geçerli olan istisna tutarları ve ilgili mevzuat çerçevesinde kira beyannamesi ile gelir vergisi beyannamesini örneklerle açıklayarak detaylandıracağız.

---

1. Kira Beyannamesi Nedir?

Kira beyannamesi, Gelir Vergisi Kanunu'na (GVK) göre taşınmazlardan elde edilen kira gelirlerinin beyan edilmesini ifade eder. Türkiye’de gayrimenkul sahipleri, belirli bir tutarın üzerinde kira geliri elde ettiklerinde beyanname vermekle yükümlüdür.

2024 Yılı Kira Geliri İstisnası

Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesine göre, konut kira gelirlerinde belirli bir istisna uygulanmaktadır. 2024 yılı için bu istisna tutarı 33.000 TL olarak belirlenmiştir. Yani, bir kişinin 2024 yılı içinde elde ettiği yıllık konut kira geliri 33.000 TL’yi aşmıyorsa, 2025 yılı Mart ayında kira geliri için gelir vergisi beyannamesi vermesine gerek yoktur.

Örneğin:

• Senaryo 1: Ali Bey, 2024 yılında kiraya verdiği evinden toplam 30.000 TL gelir elde etmiştir. Bu tutar istisna sınırının altında olduğundan 2025 yılı Mart ayında beyanname vermesine gerek yoktur. (GVK Madde 21)
• Senaryo 2: Ayşe Hanım, kiraya verdiği dairesinden 40.000 TL gelir elde etmiştir. 33.000 TL istisna düşüldükten sonra 7.000 TL vergilendirilebilir gelir kalacaktır ve 2025 yılı Mart ayında beyanname vermek zorundadır. (GVK Madde 21)

Ticari, zirai veya mesleki kazanç elde edenler için istisna uygulanmaz.

2. Gelir Vergisi Beyannamesi ve Hazır Beyan Sistemi

Gelir vergisi beyannamesi, bireylerin bir takvim yılı boyunca elde ettikleri kazançları beyan ederek devlete bildirdikleri belgedir. Bu beyanname, sadece kira gelirleri için değil, ücret, serbest meslek kazancı, ticari kazanç gibi farklı gelir unsurları için de düzenlenir.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan Hazır Beyan Sistemi, kira, ücret ve menkul sermaye iradı gibi gelirleri otomatik olarak doldurulmuş şekilde sunarak mükelleflerin işlemlerini kolaylaştırır. Kira gelirleri olan bireyler, bu sistem üzerinden bilgilerini kontrol edebilir, gerektiğinde düzeltebilir ve beyannamelerini elektronik ortamda verebilirler. Hazır Beyan Sistemi’ne erişim için: https://intvrg.gib.gov.tr/index_gmsi.jsp

Hazır Beyan Sistemi'ne giriş yapmak için e-Devlet şifresi, internet vergi dairesi şifresi veya elektronik imza kullanılabilir. Hatalı veya eksik beyanname vermemek için bir mali müşavirden destek almak faydalı olacaktır.

3. Tahsilat Esası ve Emsal Kira Bedeli Uygulaması

Vergi sisteminde kira gelirleri tahsil esası prensibine göre değerlendirilir. Yani, 2024 yılı için tahsil edilen kira gelirleri, 2025 yılı Mart ayında beyan edilir. Eğer bir kira ödemesi geç tahsil edilmişse, hangi yılda tahsil edildiyse o yılın beyannamesinde gösterilmelidir.

Ayrıca, Emsal Kira Bedeli Esası kapsamında, mal sahipleri yakınlarına veya başkalarına bedelsiz olarak kullandırdıkları konutlar için emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi hesaplamak zorundadır. Ancak, anne, baba, kardeş veya çocukların bedelsiz oturması durumunda bu uygulama geçerli değildir. Bu istisna, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesi uyarınca uygulanmaktadır.

4. Değer Artış Kazancı İstisnası

2024 yılında elde edilen değer artış kazançlarının 200.000 TL’lik kısmı gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu tutarın üzerindeki kazançlar vergiye tabidir.

Örneğin:

• Ahmet Bey, 2024 yılında bir gayrimenkul satışı yaparak 250.000 TL kazanç elde etmiştir. 200.000 TL’lik istisna düşüldükten sonra 50.000 TL vergiye tabi olacaktır. (GVK Madde 80-82)

5. Kira Geliri Hesaplama Yöntemleri ve İndirilebilecek Giderler

Kira gelirinden, mülk sahibinin çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamaları da düşülebilir. Bu uygulama, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesi uyarınca sağlanmaktadır. Ancak, bu harcamaların indirime konu olabilmesi için mükellefin beyan edilen gelirin %10’unu geçmemesi ve harcamaların Türkiye’de yapılmış olması gerekmektedir. Kira gelirleri için iki farklı hesaplama yöntemi mevcuttur:

1. Götürü Gider Yöntemi: Kiraya verilen taşınmaz için gelirden %15 oranında götürü gider indirimi uygulanabilir.
2. Gerçek Gider Yöntemi: Kira geliri elde eden kişi, bazı giderleri düşerek vergi matrahını azaltabilir. İndirilebilecek giderler şunlardır:
   • Emlak vergisi
   • Sigorta giderleri (konuta ait zorunlu deprem sigortası ve konut sigortası)
   • Aidat giderleri
   • Faiz giderleri (kiraya verilen konutla ilgili kullanılan kredilerin faizleri)
   • Bina bakım ve onarım giderleri
   • Amortisman giderleri (kiraya verilen taşınmazın yıllık aşınma payı)
   • İşyeri kira gelirlerinde stopaj (vergiye tabi işyeri kiralarında ödenen stopajlar gelirden düşülebilir.)

6. Beyanname Verme Süreci ve Vergi Ödemeleri

2024 yılına ait kira gelirleri için beyanname, 1-31 Mart 2025 tarihleri arasında Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) internet sitesi veya vergi daireleri aracılığıyla verilebilir. Ödeme ise Mart ve Temmuz aylarında iki taksitte yapılabilir.

7. Beyanname Vermemenin Cezai Sonuçları

Vergi beyannamesini süresi içinde vermeyen veya eksik bildirimde bulunan mükellefler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile karşılaşabilirler. Kira geliri elde eden bireylerin, cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için beyanname sürecini zamanında tamamlamaları önemlidir.

Sonuç

2024 yılı içinde elde edilen kira gelirleri için istisna ve vergi dilimleri belirlenmiş olup, bu gelirler 2025 yılı Mart ayında beyan edilmelidir. 2024 yılı için mesken kira geliri istisnası 33.000 TL olarak belirlenmiş (GVK Madde 21), ayrıca değer artış kazançlarının 200.000 TL’ye kadar olan kısmı vergiden istisna edilmiştir (GVK Madde 80-82).

Kiraya verilen taşınmazlar için götürü gider veya gerçek gider yöntemleri kullanılarak bazı harcamalar vergi matrahından düşülebilir (GVK Madde 89). Hazır Beyan Sistemi üzerinden işlemleri hızlıca tamamlamak mümkündür. Beyan sürecinin ihmal edilmemesi, cezai yaptırımlarla karşılaşmamak açısından önemlidir. (GVK Madde 73) 2024 yılı içinde elde edilen kira gelirleri için istisna ve vergi dilimleri belirlenmiş olup, bu gelirler 2025 yılı Mart ayında beyan edilmelidir. 2024 yılı için mesken kira geliri istisnası 33.000 TL olarak belirlenmiş, ayrıca değer artış kazançlarının 200.000 TL’ye kadar olan kısmı vergiden istisna edilmiştir.

Kiraya verilen taşınmazlar için götürü gider veya gerçek gider yöntemleri kullanılarak bazı harcamalar vergi matrahından düşülebilir. Hazır Beyan Sistemi üzerinden işlemleri hızlıca tamamlamak mümkündür. Beyan sürecinin ihmal edilmemesi, cezai yaptırımlarla karşılaşmamak açısından önemlidir.

13.02.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.