Ümit Zafer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
u.zafer@outlook.com

Binek Araçlarda Gider Kısıtlaması ve Uygulama Örnekleri

Binek araçların şirketler ve mükellefler tarafından kullanılması, vergisel açıdan önemli düzenlemelere tabi tutulmuştur. Bu makalede, binek araçların gider kısıtlamalarına ilişkin mevzuat ve uygulamalar ele alınacak, ayrıca konuya dair örnek hesaplamalar sunulacaktır.

Binek Araçlarda Gider Kısıtlamasına Dair Mevzuat

Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Gelir Vergisi Kanunu (GVK), binek araçların gider yazılmasına belirli sınırlamalar getirmektedir. Bu sınırlamaların temel amacı, şirketlerin ve mükelleflerin lüks harcamaları gider olarak göstermesinin önünü geçmek ve kamu gelirlerini korumaktır.

1. Amortisman Sınırı: Şirketler tarafından alınan binek araçların amortisman giderleri, belirli bir tavan değer ile sınırlıdır. 2024 yılı için bu tavan değer 1.500.000 TL olarak belirlenmiştir.
2. Aylık Kiralama Sınırı: Binek araçların aylık kiralama giderleri, 26.000 TL + KDV ile sınırlıdır.
3. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV): 197 Sayılı MTV Kanunu’na göre binek araçların MTV’si ancak kiralama yoluyla gelir elde eden mükellefler için gider olarak yazılabilir. Şu anda bu makalede ele alınan binek araçlar, şirketin genel faaliyetlerinde kullanılan taşıtlardır. Bu nedenle, bu binek araçların MTV giderleri yazılamaz ve KKEG olarak kayıtlara alınır.
4. Bakım, Onarım, Sigorta, Akaryakıt Giderleri: Binek araçlara yapılan tüm giderlerin sadece %70’i gider olarak kaydedilebilirken, %30’luk kısım KKEG kabul edilir. KKEG oranına denk gelen KDV tutarı da indirilemez.
5. SSS (Sık Sorulan Sorular):
   • MTV hangi durumlarda gider yazılabilir? MTV yalnızca kiralama geliri elde edilen binek araçlarda gider yazılabilir.
   • %70 kısıtlama hangi giderleri kapsar? Akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, kiralama gibi binek araçla ilgili tüm giderler bu kısıtlamaya dahildir.
   • KKEG'nin muhasebeleştirilmesinde nelere dikkat edilmeli? KKEG’ye düşen tutar ile buna denk gelen KDV’nin ayrı hesaplanarak doğru muhasebeleştirilmesi gerekir.

Örnek Olay ve Hesaplama

Bir şirket, 2024 yılında 1.500.000 TL bedelle bir binek araç satın almıştır. Aynı yılda bu araç için yapılan giderler şu şekildedir:

• MTV: 15.000 TL
• Akaryakıt Gideri: 50.000 TL + 10.000 TL KDV (%20 KDV oranı)
• Bakım ve Onarım: 20.000 TL + 4.000 TL KDV (%20 KDV oranı)
• Sigorta: 10.000 TL + 2.000 TL KDV (%20 KDV oranı)
• Kiralama Gideri: 30.000 TL/ay + KDV (12 ay boyunca)

1. Amortisman Hesaplaması

2024 yılı için amortisman sınırının 1.500.000 TL olduğunu varsayalım. Şirketin amortisman gideri hesaplanırken bu tavan değer dikkate alınacaktır:

• Satın alma bedeli: 1.500.000 TL
• Gider yazılabilecek tutar: 1.500.000 TL
• Amortisman oranı: %20
• Gider yazılabilecek amortisman tutarı: 1.500.000 x %20 = 300.000 TL

Muhasebe Kaydı:

---------------------------/------------------------------

770 Genel Yönetim Giderleri      300.000

         257 Birikmiş Amortismanlar       300.000
---------------------------/------------------------------

2. MTV Gideri

197 sayılı MTV Kanunu’na göre binek araçların MTV’si ancak kiralama yolu ile gelir elde eden mükellefler tarafından gider olarak yazılabilir. Bu makaledeki şirket, MTV’yi faaliyetlerinde kullandığı için gider yazamaz. Tüm MTV, kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıt edilir.

• Ödenen MTV: 15.000 TL

Muhasebe Kaydı:
---------------------------/------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Giderler   15.000

             320 Satıcılar                            15.000
---------------------------/------------------------------

3. Tüm Giderlerin %70 Sınırı’na Dair Hesaplama

Tüm giderlerin %70’i gider yazılabilirken, %30’luk kısım KKEG olarak kaydedilir. Ayrıca, bu kısımın KDV’si indirime konu edilemez.

Akaryakıt Gideri:

• Akaryakıt gideri: 50.000 TL x %70 = 35.000 TL (Gider)
  • KKEG: 50.000 TL x %30 = 15.000 TL
  • KKEG KDV: 10.000 TL x %30 = 3.000 TL

Muhasebe Kaydı:

---------------------------/------------------------------
770 Genel Yönetim Giderleri       35.000

191 İndirilecek KDV                    7.000

689 Diğer Olağan Dışı Giderler   18.000

                     320 Satıcılar                    60.000
---------------------------/------------------------------

Bakım ve Onarım Gideri:

• Bakım-onarım gideri: 20.000 TL x %70 = 14.000 TL (Gider)
  • KKEG: 20.000 TL x %30 = 6.000 TL
  • KKEG KDV: 4.000 TL x %30 = 1.200 TL

Muhasebe Kaydı:
---------------------------/------------------------------
770 Genel Yönetim Giderleri      14.000

191 İndirilecek KDV                  2.800

689 Diğer Olağan Dışı Giderler    7.200

                   320 Satıcılar                    24.000
---------------------------/------------------------------

Sigorta Gideri:

• Sigorta gideri: 10.000 TL x %70 = 7.000 TL (Gider)
  • KKEG: 10.000 TL x %30 = 3.000 TL
  • KKEG KDV: 2.000 TL x %30 = 600 TL

Muhasebe Kaydı:

---------------------------/------------------------------
770 Genel Yönetim Giderleri       7.000

191 İndirilecek KDV                  1.400

689 Diğer Olağan Dışı Giderler    3.600

                     320 Satıcılar                     12.000
---------------------------/------------------------------

4. Kiralama Gideri

• Gerçek kiralama gideri: 30.000 TL x 12 = 360.000 TL
• Gider yazılabilecek tutar: 26.000 TL x 12 = 312.000 TL + KDV
• KKEG: 360.000 - 312.000 = 48.000 TL
• KKEG KDV: 48.000 TL x %20 = 9.600 TL

Muhasebe Kaydı:

---------------------------/------------------------------
770 Genel Yönetim Giderleri     312.000

191 İndirilecek KDV                  62.400

689 Diğer Olağan Dışı Giderler   57.600

                 320 Satıcılar                    432.000
---------------------------/------------------------------

5. Görsel Açıklamalar ve Tablo

Gider Türü	Gider Yazılabilir (%)	KKEG (%)	İndirilemeyen KDV
Akaryakıt	70	30	%30
Bakım-Onarım	70	30	%30
Sigorta	70	30	%30
MTV	0	100	%100
Kiralama	Sınır Dahilinde %70	%30	%30

Sonuç

Binek araç gider kısıtlamaları, şirketlerin ve mükelleflerin binek araç harcamalarının vergisel etkilerini doğru hesaplamalarını zorunlu kılmaktadır. Yukarıdaki örnek olayda, MTV’nin tamamı KKEG olarak kayıtlara alınmış, diğer giderlerin %70’i gider yazılmış, %30’u KKEG olarak kaydedilmiştir. Bu düzenlemelere uygun hareket edilmemesi durumunda vergisel risklerle karşılaşılabilir.

03.02.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.