Ümit Zafer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
u.zafer@outlook.com

Kreş Hizmetlerinin Eksikliği: Haklı Fesih ve Yasal Dayanaklar

Giriş

Günümüz çalışma hayatında, çalışanların sosyal haklarının korunması ve geliştirilmesi büyük bir önem taşımaktadır. Çocuk bakımına ilişkin olanaklar, özellikle çalışan anneler için büyük bir öncelik arz etmektedir. Bu bağlamda, kreş hizmetleri önemli bir sosyal hak olarak öne çıkmaktadır. Ancak, bu hakkın sağlanmasındaki eksiklikler, hukuki olarak işçilerin haklı fesih sebebi oluşturabilecek durumlarla karşılaşmasına yol açabilir.

Kreş Hizmetlerinin Eksikliği: Haklı Fesih Sebepleri

1. Haklı Fesih Koşulları

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçilere haklı fesih hakkı tanımaktadır. Kanunun bu maddesi, işverenin çalışanların sağlığını, ahlaki değerlerini veya sosyal haklarını ihlal eden eksiklikleri gidermemesi durumunda, çalışanın iş akdini haklı nedenle feshetmesine olanak sağlamaktadır. Kreş hizmetinin sağlanmaması, bu kapsamda değerlendirilebilir. İşveren, yasal yükümlülüklerine aykırı bir şekilde kreş hizmeti sunmuyorsa, çalışan bu durumu haklı fesih sebebi olarak kullanabilir.

2. Kreş Hizmetinin Yükümlülük Haline Geldiği Durumlar

4857 sayılı Kanun’un 74. maddesi, çalışan annelerin haklarının korunması amacıyla çocuk emzirme odaları ve kreşler kurulmasını şu şekilde düzenler:

• 150 ve daha fazla kadın çalışanı bulunan işyeri işverenleri, çocuk bakımı için uygun bir kreş hizmeti sunmak zorundadır.
• Kreş ya da emzirme odası kurulacak mesafede uygun bir tesis bulunmaması durumunda, işverenler bu hizmeti bir başka yerden sağlayabilir.

Eğer işveren bu yükümlülüklerini yerine getirmezse, çalışanlar iş akdini haklı nedenle sona erdirebilir.

Haklı Fesihte Yargıtay’ın Yol Gösterici Kararları

Yargıtay, kreş hizmetinin sağlanmamasının işçi için haklı fesih sebebi olabileceğine dair çeşitli kararlar vermiştir. Örneğin:

• Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 14 Kasım 2016 tarihli kararlısı: Bu karar, işverenin kreş açma yükümlülüklerini yerine getirmemesinin, işçiye iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı verdiğini vurgulamaktadır.

Ayrıca, işverenin kreş açma yükümlülüklerine uymaması durumunda idari para cezası uygulanabileceği de belirtilmektedir. İşyerinin tehlike sınıfına bağlı olarak, bu cezalar çeşitlenmektedir. 2025 yılı için idari para cezaları şu şekilde belirlenmiştir:

Tehlike Sınıfı	Ceza Tutarı (2025)
Az Tehlikeli İşyerleri	18.432 TL
Tehlikeli İşyerleri	24.576 TL
Çok Tehlikeli İşyerleri	36.864 TL

Kreş Hizmetlerinin Yasal Dayanakları

1. 4857 Sayılı İş Kanunu

İş Kanunu, çalışanların sosyal haklarının korunması ve geliştirilmesi amacıyla kreş ve emzirme odası gibi sosyal imkanları şart koşar. Yukarıda belirtildiği gibi, bu hizmetler özellikle çocuk sahibi çalışanlar için zorunlu bir şekilde düzenlenmiştir.

2. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Bu kanun, işverenlerin çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını koruma yükümlülüklerini ayrıca düzenler. Kreş hizmetinin sunulmaması, çalışanın psikolojik olarak yıpranmasına yol açabileceğinden dolayı, bu kanun çerçevesinde de bir sorun teşkil edebilir.

3. Toplu İş Sözleşmelerinde Kreş Koşulları

Birçok toplu iş sözleşmesinde, kreş hizmetleri ile ilgili özel düzenlemelere yer verilmiştir. Toplu iş sözleşmelerinde genellikle kreşlerin niteliği, sunulacak hizmetlerin kapsamı ve çalışanların bu hizmetlerden nasıl faydalanacağı gibi ayrıntılar belirtilir. İşverenin toplu sözleşmede belirlenen yükümlülüklere aykırı davranışı, çalışanlara haklı fesih hakkı tanır.

Sonuç

Sonuç olarak, kreş hizmetlerinin sağlanmaması hem iş hukuku hem de toplu iş sözleşmeleri bağlamında ciddi hukuki sorunlar doğurabilir. Bu durum, çalışanların sadece sosyal haklarını değil, aynı zamanda çocuk bakımı gibi yaşamın temel gerekliliklerini de etkileyebilir. İşverenlerin, yasal yükümlülüklerini eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi gereklidir. Aksi durumlar, çalışan tarafından haklı fesih sebebi olarak değerlendirilmelidir. Kreş hizmetlerinin eksiksiz sağlanması, iş hukukunun yanı sıra, toplumsal adalet ve çalışan refahı için de kritik bir önem taşımaktadır.

Kaynaklar

• Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 14 Kasım 2016 tarihli kararı
• calismabarisi.com
• gospartners.com

24.01.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.