Uğur Küçükkahyaoğlu
Vergi Müfettişi
Bilim Uzmanı
ugurkucukkahya@gmail.com

E-Ticaret ve Vergi İncelemesi

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134. Maddesinde amacı belirtilen vergi incelemesinin mükellefler nezdinde başlangıç aşaması Vergi Denetim Kurulu tarafından gönderilen “Defter Belge İbraz” yazısının tebliğidir. Defter belge ibraz yazısının ilgililere tebliği ile birlikte vergi idaresi ve mükellef arasındaki idari işlem başlamış bulunmakta ve bu idari işlem taraflara karşılıklı yükümlülükler yüklemektedir. Hakkında vergi incelemesi yapılacak mükellef kişi/kuruma hitaben yazılan yazı da inceleme dönemine ilişkin defter ve belgelerin 15 gün süre içerisinde ibraz edilmesi gerektiği bilgisi yer almaktadır. Yazının devamında ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile ibraz yükümlülüğü bulunan mükelleflerin bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda karşılaşacakları hukuki durumlar sayılmıştır. Bu durumlar;

“1- Vergi Usul Kanununun 30/3 maddesi uyarınca, vergi matrahlarınız re’sen takdir edilecektir.

2- Vergi Usul Kanununun Mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

3- 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre indirim konusu yaptığınız katma değer vergileri, aynı kanunun 34 ve 54 üncü maddelerine göre belgelendirilmemiş sayılacağından reddedilecektir.

4- Vergi Usul Kanununun 359/a-2 maddesinde belirtilen kaçakçılık suçunu işlemiş olacağınızdan, aynı kanunun 367 nci maddesi uyarınca ilgililer hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.

5- Yapılan inceleme sonucunda adınıza tarh edilecek vergi ve kesilecek cezalardan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Ek 11. maddesi kapsamına girenlerle ilgili “Tarhiyat Öncesi Uzlaşma” hakkınız bulunmaktadır. Ancak, bu yazıda belirtilen süre içinde ibraz ödevini yerine getirmediğiniz veya Grup Başkanlığımıza yazılı müracaatta bulunarak uzlaşma talep ettiğinizi bildirmediğiniz takdirde “Tarhiyat Öncesi Uzlaşma” hükümlerinden yararlanmanız mümkün olmayacaktır.” Şeklinde ifade edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlıklı 359/a-2 maddesi ve devamında ibraz yükümlülüğüne ilişkin olarak “Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,

Hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde,  inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir.” hükmü bulunmaktadır.

E-ticaretin hacmi her geçen gün büyümekte ve her gün yeni ticaret ortakları iktisadi hayata adım atmaktadır. Vergi mükellefi olsun olmasın internet üzerinden satış yapan mükelleflerin önemli bir kısmı 2019, 2020 yıllarında Vergi Denetim Kurulu tarafından vergi incelemesine alınmıştır. Bilgi transfer sistemi (BTRANS) belirtilen vergi incelemelerinin başlamasındaki en önemli uygulamadır. Vergi mükellefi olanlardan istenilen defter ve belgeler incelenmesi için Vergi Müfettişine ibraz edilecektir fakat burada önemli olan vergi mükellefi olmayan kişilere gönderilen defter belge ibraz yazılarında neler yapabileceğidir.

Vergi mükellefi olmadan e-ticaret faaliyetinde bulunmasından dolayı vergi incelemesine alınmış mükelleflerin yapabilecekleri en önemli işlem, noter tarafından tasdik edilmiş defter belgeleri bulunmasa bile, gerçekleştirmiş oldukları ticarete ilişkin belgelerin (hizmet/ürün alım belgeleri) temin edilerek inceleme sürecinde Vergi Müfettişine ibraz etmeleridir. Keza 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Madde 1’de “Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılında elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.” denilerek gelirin gayrisafi unsurlardan oluşmadığı ifade edilmiştir. Örnek ile durumu açıklamak gerekirse, Türkiye’de yerleşik üniversite öğrencisi vergi mükellefi olmayan Bay A, 2019 yılında internet üzerinden (instagram, blog vs.) faturalı olarak satın aldığı baskılı tişört tekstil ürünlerinin belgesiz olarak satışını gerçekleştirmektedir. Bay A satışını yaptığı ürünlerin bedelini ise, banka havalesi, eft ve kargo firması aracılığıyla kapıda ödeme yöntemini kullanarak tahsil etmektedir. Bay A, 2019 yılında yapmış olduğu belgesiz ticaret neticesinde banka hesapları aracılığıyla 60.000,00-TL, kargo firmasının aracılığıyla da 35.000,00-TL hasılat elde etmiştir. Fakat satışı yapılan ürünleri de KDV hariç 55.000,00-TL bedelle faturalı olarak satın almıştır. Bay A’nın gerek banka hesap bilgileri gerekse de kargo firması aracılığıyla gerçekleştirmiş olduğu işlemler ilgili kurumlar tarafından BTRANS sistemi üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilmiştir.

Vergi mükellefi olmayan Bay A’ya Vergi Denetim Kurulu tarafından 2020 yılında defter belge ibraz yazısı gönderilmiştir. Vergi Müfettişi ile birlikte incelemeye başlama tutanağını imzalayan Bay A, defter belgesinin olmadığını fakat 95.000,00-TL hasılat için 55.000,00-TL maliyete katlandığını ifade etmiş ve ilgili belgelerin de ibrazını gerçekleştirmiştir. Yürütülen vergi incelemesi neticesinde vergi mükellefi olmayan üniversite öğrencisi Bay A hakkında Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu (gerek olması halinde ilgili diğer kanunlarda dahil) yönünden vergi inceleme raporları tanzim edilecek olup Bay A’nın ticaret neticesinde elde ettiği hasılattan maliyetin çıkarılmasıyla oluşan safi ticari kazanç vergi matrahı olarak dikkate alınacaktır. Verilen örnek ile potansiyel mükellef konumunda olup e-ticaret faaliyetinde bulunan kişilerin vergi incelemesinde yapabilecekleri durum açıklanmıştır.

Son zamanlarda internet platformları üzerinden satış yapmaya başlayan çok sayıda potansiyel mükellef bulunmaktadır. Ticari faaliyetleri ilerledikçe karşılaşabilecekleri risklerin de artacağı bir gerçektir. İlerleyen dönemlerde risklerini artırmamaları ve aynı zamanda kanunlarında tanıdığı imkanlardan (Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası) faydalanmak için bir tuş uzakta bulunan Gelir İdaresi Başkanlığına ait interaktif vergi dairesi (www.ivd.gib.gov.tr) adresinden kısa süre içerisinde vergi mükellefi olmaları önerilir.

Kaynak

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

21.07.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.