Uğur Büyükbalkan
Yeminli Mali Müşavir
ugurbuyukbalkan@gmail.com

Yabancı Uyruklu İşçiler İçin Çalışma İzin Belgesi Nasıl Alınır ve Ödenecek Harçlar

Son zamanlar da ülkemizde Türk Cumhuriyetlerinden, uzak doğu ve Afrika’dan  gelen yabancılar ile Türkiye’de kurulu yabancı şirket personelin çalıştırılması ve bunlara dönük izin alınması meslektaşlarımıza intikal eden soruların başında gelmektedir.

Öncelikle Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılar izin almak zorundadırlar.

4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve uygulama yönetmelikleri ile, yabancılara nasıl çalışma izni verileceği düzenlenmiştir.

Çalışma izni Türleri;

• Süresiz Çalışma izni,
• Bağımsız Çalıma izni,
• Turkuaz Kart

Olarak düzenlenmiştir.

13/8/2016 tarih ve 29800 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununa göre çalışma izin başvurusu olumlu değerlendirilen yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl süreli çalışma izni verilir.

Çalışma izni süre uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi halinde yabancıya aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilir. Ancak, farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular 7. maddenin birinci fıkrası kapsamında değerlendirilir.

Süresiz çalışma İzni:

Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamaz.

Süresiz çalışma izni olan yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancı, özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancının seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü yoktur.

Bağımsız Çalışma İzni:

Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir.

Bağımsız çalışma izninin uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar dikkate alınır.

Bağımsız çalışma izni süreli olarak düzenlenir.

Turkuaz Kart:

Uluslararası işgücü politikası doğrultusunda; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu uygun görülen yabancılara Turkuaz Kart verilir.

Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilir. Bakanlık, geçiş süresi içinde işveren veya yabancıdan yürütülen faaliyetlere ilişkin bilgi ve belge talep edebilir. Geçiş süresi içinde 15 inci madde uyarınca iptal edilmeyen Turkuaz Kartta yer alan geçiş süresi kaydı, yabancının başvurusu hâlinde kaldırılır ve süresiz Turkuaz Kart verilir. Bu başvuru, geçiş süresinin dolmasına yüz seksen gün kalmasından itibaren, her durumda geçiş süresi dolmadan yapılır. Bu süre dolduktan sonra geçiş süresi kaydının kaldırılmasına ilişkin yapılan başvuru reddedilir ve Turkuaz Kart geçersiz hale gelir.

Turkuaz Kart sahibi yabancının, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına Turkuaz Kart sahibi yakını olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verilir.

Turkuaz Kart sahibi yabancı bu Kanunda düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanır.

Turkuaz Kart uygulamasında; akademik alanda uluslararası kabul görmüş çalışmaları bulunanlar ile bilim, sanayi ve teknolojide ülkemiz bakımından stratejik kabul edilen bir alanda öne çıkmış olanlar ya da ihracat, istihdam veya yatırım kapasitesi olarak ulusal ekonomiye önemli katkı sağlayan ya da sağlaması öngörülenler nitelikli yabancı olarak değerlendirilir.

Bu düzenlemelere göre:

Yabancı işçi olarak izin almak isteyen yabancılar,

• Yurtdışından
• Yurtiçinden
• Online olarak izin işlemleri yapabilirler

İzin almak isteyenler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurmaları gerekmektedir.

İlgili Bakanlığa yapılacak çalışma izni başvuruları bir işyeri veya işletme üzerinden yapılmaktadır. Yabancılara istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine imkan veren bir izin sistemi mevcut değildir. Bir yabancı işveren olmaksızın kendi başına çalışma izni başvurusunda bulunamaz.

Çalışma izin başvuruları genel olarak yabancıların ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma vizesi başvurusu yapmaları şeklinde başlar. Ancak Türkiye’de bulunan yabancının geçerliliği devam eden en az 6 ay süreli ikamet izni varsa çalışma izin başvurusu yurtiçi başvuru olarak yapılabilir.

Yurtdışından Başvuru

Yabancılar çalışma vizesi başvurularını uyruğunda bulunduğu ya da daimi olarak ikamet ettiği ülkedeki T.C. dış temsilciliklerine yapmaları gerekir.

Başvuru sırasında yabancı,

• iş sözleşmesini,
• davet mektubunu
• ve gerekli diğer belgeleri sunacaklardır.

Başvurunun kabulü halinde T.C. temsilciliğince verilecek referans numarası Türkiye’de bulunan işverene iletilir. İşveren bu referans numarası ile çalışma izni başvurusunda bulunacaktır.

Yabancının dış temsilciliğe yaptığı başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin online çalışma izin başvurusu yapması gerekmektedir.

Online başvuru tamamlanarak çıktısı alınan form işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanması gerekir. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin ibrazı yeterlidir.) Başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin yabancının başvurusunu takip eden 10 işgünü içinde ÇSGB iletilmesi gerekmektedir.

10 işgünü içinde iletilmesi gereken belge ve formlar belirtilen süre içinde gönderilmemesi halinde tüm işlem yeniden aynı şekilde tekrarlanması gerekecektir.

Yapılan başvurunun eksiksiz ve zamanında yapılması halinde ÇSGB gerekli incelemeleri yapıp çalışma iznini onaylar. İzni onaylanan yabancılar, müracaat ettikleri T.C dış temsilcilikten “Çalışma Vizesi”ni alarak ülkeye giriş yapabilirler.

Çalışma izninin alınmasını ve yabancı şahsın yurda girişini müteakip sigortalı giriş kaydının yaptırılması zorunludur. Bu işlem için işveren konumundaki şahsın ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne başvuru yaparak işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekmektedir.

Yurtiçinden Başvuru

Türkiye’de ikamet eden ve öğrenim amacı dışında en az (6) altı ay süreli geçerli ikamet izni olan yabancıların çalışmak üzere anlaşmaya vardığı işverenleri çalışma izni veya çalışma izni uzatma başvurularını internet üzerinden online olarak ÇSGB (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına) yaparlar.

İşverenin söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere ikamet tezkeresi süresi içerisinde online çalışma izin başvurusu yapması gerekmektedir.

Online başvuru tamamlandıktan sonra çıktısı alınarak işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanması gerekir. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin de başvuru belgeleriyle birlikte Bakanlığa göndermesi gerekmektedir.)

Başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin online başvurunun tamamlanmasını takiben 6 işgünü içinde ÇSGB’na iletilmesi gerekir.

6 (altı) işgünü içinde iletilmesi gereken belge ve formlar belirtilen süre içinde gönderilmemesi halinde tüm işlem yeniden aynı şekilde tekrarlanması gerekecektir.

Çalışma izninin alınmasını müteakip yabancı şahsın sigortalı giriş kaydının yaptırılması zorunludur. Bu işlem için işveren konumundaki şahsın ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne başvuru yaparak işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekmektedir.

Online Başvuru

Türkiye’de bulunan işveren ya da temsilcisi adına yetkili gerçek kişiler online başvuruda bulunabilirler.

Online (elektronik) ortamda çalışma izin başvurusu yapabilmek için www.turkiye.gov.tr’ye aşağıdaki şekillerde giriş yapılması gerekir.

a. PTT şubelerinden e-devlet şifresi alınması suretiyle,
b. Cep telefonu veya hattınıza kayıtlı mobil imza ile giriş yapılarak,
c. Elektronik imza kartı veya dijital imza ile giriş yapılarak,

Sisteme ilk kez giren başvuru sahibi, öncelikle Kullanıcı Hesabı açarak işveren kaydını yapmalıdır. İşveren bilgileri girildikten sonra hesabının onaylandığı hususunda başvuru sahibince bildirilmiş olan e-posta adresine “…. SSK numarasına sahip işyeri için girmiş olduğunuz kullanıcı hesabınız onaylanmıştır.” şeklinde bir e-mail gönderilmektedir.

e-mail geldikten sonra, aynı linkten tekrar giriş yapılarak online çalışma izin başvurusuna başlanılır. Çalışma izni talep edilen yabancıya ait bilgiler sisteme girilmelidir. Başvuru tamamlandıktan sonra, işyerinin faaliyet konusuna istinaden özel istenilen bilgiler sisteme girilecek, daha sonra bunlara ilişkin istenilen belgeler de başvuru sahibince elektronik ortamda (Tarama yöntemiyle) sisteme yüklenecektir.

Online başvurunun sistem tarafından kabulü halinde “Başvuru Tamamla” butonuna basılarak tamamlanıp çıktısı alınarak işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanmalıdır. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin ibrazı yeterlidir.)

ÇSGB başvuruları inceleyip karar verdikten sonra sonucunu online yada yazılı olarak müracaat edene iletir.

4875 sayılı Kanuna göre Doğrudan Yabancı Yatırımlarda istihdam edilecek yabancı uyruklu personelin çalışma izinleri

Doğrudan yabancı yatırımlarda ve irtibat bürolarında istihdam edilecek yabancı uyruklu kilit personelin hangi kriterlerde ve nasıl başvuracakları 29.08.2003 tarih ve 25214 sayılı Resmi Gazete yayınlanan Doğrudan Yabancı Yatırımlarda istihdam edilecek yabancı uyruklu personelin istihdamı yönetmeliği ile düzenlenmiştir.

Turkuaz Kart

14.03.2017 tarih ve 30007 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan “Turkuaz Yönetmeliği” ile

Bu Kart,

a) Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,

b) Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,

c) Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,

ç) Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,

d) Türkiye’nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan, Türkiye’nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan,

yabancılara verilebilir.

Kriterlere uyan yabancı kendisi ve ailesi içinde başvuruda bulunabilir.

Başvuru şekli yukarıda anlattığım gibi olup Yurtdışından yapılacak müracaatlar için T.C. dış temsilciliğine, Yurtiçinden ve Online için, https://www.turkiye.gov.tr/ adresine yapılmaktadır.

2017 YILINDA UYGULANACAK YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİN BELGESİ

HARÇ TUTARLARI (*)

ÇALIŞMA İZNİ HARÇ TUTARLARI	SÜRE	2017 YILI HARÇ TUTARI
Süreli Çalışma İzin Belgesi (Süre uzatımları da aynı miktarda harca tabidir)	1 yıla kadar (1 yıl dahil) Bir yılı aşan süreler için tam yıl harcı alınır).	537,50 TL
Süreli Çalışma İzin Belgesi 2 yıllık süre uzatımı	2 yıla kadar (2 yıl dahil)	1.075,00 TL
Süreli Çalışma İzin Belgesi 3 yıllık süre uzatımı	3 yıla kadar (3 yıl dahil)	1.612,50 TL
Süresiz Çalışma İzin Belgesi		5.375,00 TL
DEĞERLİ KAĞIT BEDELİ Bakanlıkça düzenlenen her bir çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinden, alınacak olan değerli kağıt bedeli		63,00 TL

Ödemeler bankalarda bulunan Maliye Bakanlığı’na ait aşağıdaki hesap numaralarına yatırılacaktır.

Bu kapsamda;

-Çalışma izni harç tutarı 9130 kodlu hesaba,
-Değerli Kağıt Bedeli ise 9267 kodlu hesaba ayrı ayrı makbuzlarla (Şahsın yabancı kimlik numarası beyan edilerek) yatırılacaktır.

Yabancıya ait. Yabancı Kimlik Numarasının belirtilmemesi halinde bankalarca tahsilat yapılamayacaktır. Harç tutarları yatırılırken Bankaya harç tutarı dışında herhangi bir havale veya benzeri masraf ödenmeyecektir.

Harç ödemesi yapılabilecek Bankalar:

TC. Ziraat Bankası

Vakıflar Bankası

İş Bankası

Belirtilen bankaların şubeleri haricinde başka bir bankaya, vergi dairelerine veya internet üzerinden yapılan ödemeler geçerli kabul edilmemektedir.

Bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde istenilen harç ve değerli kağıt bedelinin yatırılmaması halinde çalışma izin başvurusu işlemden kaldırılmaktadır.

Daha önceki uygulamada, ikamet izin harç tutar bedelinden muaf tutulan yabancılar (Suriye uyruklular, Türkmenistan uyruklular…vb) yeni uygulama ile birlikte herhangi bir harç yada değerli kağıt bedelinden muaf tutulmayacaklardır. Kendilerinin harç muafiyetleri bu uygulama ile birlikte sona ermiştir.

Oturma İzni Harçları Yabancıların Milletine Göre Değişebilmektedir

SIRBİSTAN-ŞİLİ-NORVEÇ VE FİJİ VATANDAŞLARI İÇİN

OTURMA İZNİ HARÇLARI

İlk ay 126,70 Türk Lirası, kalan aylar için 84,20 TL

OTURMA İZNİNDEN MUAF ÜLKELER

ÇEK CUMHURİYETİ-DANİMARKA-İRLANDA-KOSOVA-NEPAL-SRI LANKA-SURİYE-TÜRKMENISTAN-KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ

Türk vatandaşlarıyla evli Avusturya vatandaşları oturma izni harçlarından muaftır.

Türk vatandaşlarıyla evli Alman vatandaşları ve çocukları oturma izni harçlarından muaftır.

* 24.12.2016 tarih ve 29928 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2016/9641 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilmiştir.

Kaynak

http://www.calismaizni.gov.tr/

06.10.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.