Ufuk Yola
Eski İş Müfettişi
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
Bilirkişi
ufukyola@gmail.com

Güncel Yargı Kararları İle Ücret Bordrolarında Fazla Çalışma Tahakkuklarının Sembolik Olarak Gösterilmesinin Sonuçları

1-İmzalı Ücret Bordrolarının Kesin Delil Niteliği:

Bilindiği üzere işçinin imzasını taşıyan bordrolar sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının işçiye ödendiği varsayılır. Nitekim örnek bir kararda,

Yargıtay 22. H.D.2016/27604 E. 2020/1124 K. 23.01.2020 T.

“…Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve fazla çalışmanın hesap yöntemi konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.”

2- İşçinin Bordroyu İmzalamakla Birlikte İhtirazi kayıt Düşmesi:

Ancak işçi ücret bordrosunu imzalarken, yaptığı çalışmaların bordroda gösterilenden daha fazla olduğu yönünde ihtirazi kayıt düşmesi durumunda, bu kez iddiasını tanık beyanı dahil her türlü delille ispat edebilme hakkını elde eder.

Yargıtay 9. H.D. 2017/9017 E. 2019/576 K. 10.01.2019 T.

“…İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.”

3-İşçinin İmzasını Taşıyan Ücret Bordrolarında Yer Alan Fazla Çalışma Tahakkuklarının Üzerinde Çalışma Yapıldığı İddiaları Ancak Yazılı Belge İle İleri Sürülmesi Gerekmektedir.

İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğinde olduğundan, imzalı bordrolarda işçi tarafından düşülen bir ihtirazi kayıt olmaması durumunda, bordroda yer verilen fazla çalışma tahakkuklarının üzerinde fazla çalışma yaptığını ileri süren işçi bu iddiasını ancak yazılı belge ile kanıtlayabilmektedir.

Yargıtay 9. H.D. 2015/35982 E. 2019/8030 K. 8.4.2019 T.

“…Davacı işçi, fazla mesai isteğinde bulunmuş, mahkemece imzalı ve tahakkuk içeren bordro dönemleri dışlanmak suretiyle kalan dönemler için hesaplamaya gidilerek istekle ilgili hüküm kurulmuştur.

Dosya içinde işveren tarafından düzenlenen bir kısım puantaj kayıtları mevcut olup 03.07.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda puantaj kayıtları ile imzalı bordrodaki tahakkuk ve rakamların tam olarak uyuşmadığı belirlenmiş ve puantaj kayıtlarında görünen fazla mesai ücretlerinin bir kısmının bordroya yansıtılmadığı tespit edilmiştir.

İşçinin imzasını taşıyan ve fazla mesai tahakkuku içeren bordrolarda tahakkuku aşan fazla mesainin tanıkla ispatı mümkün değil ise de işverenden sadır olan puantaj kayıtlarının dikkate alınması ile mahsup sisteminin uygulanması gerekir. Başka bir anlatımla puantaj kayıtları ile imzalı bordrolardaki tahakkukun karşılaştırılıp puantajlarda geçen süreler yönünden hesaplamaya gidilmeli ve bordrolarda yer alan tahakkuklar mahsup edilmelidir. Dosya içinde yer alan 03.07.2014 havale tarihli bilirkişi raporu bu yönden değerlendirmeye tabi tutularak fazla mesai yönünden bir karar verilmelidir.”

4- Ücret Bordrolarında Fazla Çalışma Tahakkuklarının Her Ay Sembolik Olarak Gösterilmesi:

Uygulamada işçinin fazla çalışma iddialarını asılsız kılmak amacıyla bordrolarda gerçeği yansıtmayan sembolik fazla çalışma tahakkuklarına yer verildiği görülmektedir. Bu uygulama ile her ay 3- 5 saat gibi sembolik olarak fazla çalışma tahakkuklarına yer verilerek ücret bordrolarının işçilere imzalatılması, dolayısıyla da ilgili ayda fazla çalışma ücretlerinin ödendiğinin kabulü ile işçinin fazla çalışma iddialarının asılsız kılınması amaçlanmaktadır. Konuya ilişkin yargı kararları incelendiğinde, ücret bordrolarında yer verilen fazla çalışma tahakkuklarının sembolik olduğu kanaati oluştuğunda,  gerçekte yapılan fazla çalışmanın tespit edilmesi gerektiği, ancak bordroda yer verilen fazla çalışmaların dışlanmayarak tespit edilen gerçek fazla çalışma alacağından mahsup edilmesi gerektiği kabul edilmektedir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/12008 E. 2020/1047 K. 23.01.2020 T.

“…Dosyaya sunulan imzalı ücret bordrolarında genel olarak aylık 50 TL fazla mesai ödemesi yer almakta olup dosyadaki delil durumuna göre yapılan ödemenin sembolik düzeyde kaldığı, fazla çalışmanın tamamını karşılamaktan çok uzak olduğu anlaşılmakla fazla çalışma ücretinin hüküm altına alınması isabetli ise de yapılan ödeme tutarlarının mahsup edilmemesi hatalıdır. Mahsup, takdiri indirim sonucu bulunacak tutardan yapılmalıdır.”

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi  2016/19040 E. 2019/19026 K. 15.10.2019 T.

“…Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece, imzalı ücret bordrolarında fazla mesai ücretinin tahakkuk ettirilip ödendiği gerekçesiyle fazla çalışma alacağı talebi reddedilmiştir.
Dosya içerisinde bulunan imzalı ücret bordroları incelendiğinde, büyük bir bölümünde aylık 2,3,4,5, 6 saat arasında sadece iki ayda 8 saat fazla çalışma tahakkuku bulunduğu görülmektedir. Davalı tanık beyanları ve cevap dilekçesine göre davacının 09.00-19.30 saatleri arasında 1 saatlik ara dinlenme mahsubuyla günlük 9,5 saatten haftalık 57 saat çalıştığı ve yasal haftalık çalışma süresi olan 45 saati aşan 12 saat fazla çalışmasının bulunduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklanan hususlar dikkate alındığında, imzalı ücret bordrolarındaki tahakkukların aylık bazda cüz’i miktarlar olduğu, işverence imzalı ücret bordrolarında işçinin fazla çalışma ücreti talep etmesine engel olacak şekilde sembolik fazla çalışma tahakkukları yapıldığı kanısına varılmıştır.

Açıklanan nedenle; davacının imzalı ücret bordrosundaki zamlı fazla çalışma tahakkuklarının sembolik olduğu kabul edilerek tanık beyanlarına göre hesaplanan miktardan yapılan ödemeler mahsup edilerek sonuca gidilmelidir.”

27.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.