Ufuk Doğruer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
udogruer@turmob.org.tr

Tarım işletmelerinde KDV iadesi

Özellikle Tarım ve Hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren kurumsal  firmalar için devreden KDV, her geçen gün büyümekte ve işletmenin hacmine göre  korkutucu bir hal  alabilmektedir. Ciddi bir finansman yükü oluşturan  KDV ’nin iadesini zamanında alamayan firmalar için aşırı borçlanma ve hatta  iflas tehlikesi kapıdadır. (Bkz. Şenpiliç)

Bilindiği üzere, KDV Kanununun 29. maddesinde 5035 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilmeyen KDV tutarlarının Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan kısmının yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle mahsuben, yılı içinde mahsuben iade edilmeyen tutarların da izleyen yıl içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden ya da mahsuben iadesi mümkündür.

İade raporunun, lafügüzaf kısımlarına girmeden işin esası olan, yüklenilen KDV ve iade tutarının  hesaplamasına aşağıdaki açıklamalar ile değinmek istiyorum.

Tarım Takvimi,

Öncelikle, tarım işletmelerinde hesap döneminin 01 Eylül – 31 Ağustos olarak düşünülmesi ve yüklenilen KDV hesaplanmasında bu tarihlerin dikkate alınması gerektiği kanaatindeyim. Üretimi yapılan her ürün için, tarım takvimi hazırlanmalı ve bu takvim esas alınarak maliyet kayıtları resmi muhasebe kayıtlarında eşzamanlı izlenmelidir.

 Arpa bitkisinin üretim sürenci gösteren örnek tarım takvimi ,

TOPRAK İŞLEME VE EKİM	İŞLEM ZAMANI
Derin sürüm	Eylül
İkileme	Eylül-Ekim
Üçleme	Eylül-Ekim
Ekim+Gübreleme	Eylül
Ekim+Gübreleme	Ekim
BAKIM İŞLERİ
Gübreleme	Mart-Nisan
Gübreleme	Mart-Nisan
İlaçlama	Nisan
İlaçlama	Mayıs
HASAT-HARMAN-TAŞIMA
Hasat	Temmuz
Hasat	Ağustos
Taşıma	Ağustos
ÇEŞİTLİ GİRDİLER
Tohum	Eylül-Ekim
Gübre (P2O5)	Eylül-Ekim
Gübre(N)	Ocak-Nisan
Tarla hizmetleri	Eylül-Ekim
İlaç	Ocak-Nisan

 

Bu örnek tabloda, arpa üretimi için yüklenim KDV’ye konu olabilecek ana başlıklar ile harcamaların yapılacağı tarihler teorik belirlenmiştir. Bu işlem zamanları Türkiye’nin coğrafi ve iklim koşullarına göre ortalama tarihler olup bölgesel farklılıklar gösterebilir. İşletmede üretilen her ürün için ayrı ayrı bu takvimin hazırlanması ve diğer hesaplamalarda bu takvim ile paralel olması gerekmektedir. 

Çiftçi Kayıt Sistemi Belgesi (ÇKS),

T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, tarımsal faaliyette buluna işletmeler için, her üretim sezonunda yapılacak destekleme ödemeleri için ÇKS belgesi düzenlenmektedir. Bu belge ile işletmenin kayıtlı arazileri (m2) ve üretim sezonunda elde etmiş olduğu mahsul (kg) ölçülüp, kayıt altına alınmaktadır. ÇKS ’den alınacak veriler hesap incelemeleri bölümünde kullanılacak olup muhasebe kayıtları ile uyumlu olmalıdır.

ÇKS ’ye göre, üretilen ürün bazında hazırlanan yüklenilen KDV listesi, arazideki üretim alanıyla doğru orantılı ise KDV’nin dağıtım anahtarı olarak, arazi kullanılabilir.

Ürün bazında her 1 kg için yüklenilen KDV,

Tarım takvimine göre, tüm sezon ve ürünlerin tamamını kapsayan ana yüklenilen KDV tutarı belirlenmeli ve tablosu hazırlanmalıdır. Bu tutar, sezonda üretilen ve indirimli orana tabi satışların konusuna giren her 1 kg ürün için, arazi-ürün anahtarı ile tespit edilmelidir.   

Ayrıca, ana yüklenilen KDV tutarından; tohum amacıyla sellektöre giden miktara isabet eden KDV tutarı,  dahilde tüketim,  kırık ve fireye  giden miktara  isabet eden KDV tutarı ile dönem sonu stok miktarına isabet eden KDV tutarı düşülerek iadeye konu nihai tutarın belirlenmesi gerekmektedir.

Satışlara isabet eden yüklenilen KDV ve  iade tutarının belirlenmesi,

Yukarıdaki hesaplamaların sonunda her ürün için (arpa, buğday, ayçiçeği, aspir, yonca vs. ) ayrı ayrı olmak üzere 1kg/yüklenilen KDV rakamlarına ulaşılmış olacaktır. Bu aşamadan sonra aylık satış faturaları listesi üzerinde, satılan miktar ile belirlenen birim yüklenilen KDV’nin çarpılması suretiyle o satışa ilişkin yüklenilen KDV’ye, bu tutardan da hesaplama yolu ile (%1) tahsil edilen KDV’nin düşülmesi ile de iade talep ettiğiniz tutara ulaşılmış olacaktır.

15.05.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.