SMMM Evren Özmen 1 TL için 532.000 TL Fazla Vergi Ödeme Riski (22.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Ufuk Doğruer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
udogruer@turmob.org.tr

XBRL ve Finansal Raporlamanın Geleceği

XBRL’E GİRİŞ

XBRL dünya çapında iş dünyasıyla finansal veriler arasında elektronik iletşimiz sağlayan devrimsel nitelikte bir dildir. Hazırlık aşamasında, analizde ve iletişimde önemli yararlar sağlamaktadır. Bu yolla maliyet tasarrufu , daha geniş bir işlevsellik ve finansal dataları sağlayan ve kullananlara, gelişmiş bir kesinlik ve güvenilirlilik sunmaktadır.

Tüm bunların yanında XBRL in en önemli faydalarından biri finansal bilginin eş zamanlı olarak hazırlanmasını, kullanılmasını, raporlanmasını ve analiz edilmesini sağlamasıdır.

XBRL , İngilizce’deki eXtensible Business Reporting Language kelimelerinin kısaltmasından gelmektedir. Bunu Türkçe’ye Genişleyebilir İşletme Raporlama Dili olarak çevirmek mümkündür. Bu raporlama dili bilgi iletişimi konusunda internet ve işletmeler arasında standart haline gelmiş “XML” programlama dilinin bir üyesidir.

Küreselleşme ve teknolojik gelişmeler sermaye piyasalarında yatırımları artırmaktadır. Bu artışla birlikte işletmelerde yaşanan muhasebe skandalları muhasebe, finansal raporlama süreci ve finansal bilgilere olan güveni sarsmıştır. Bu güvenin yeniden oluşturulması ilgili finansal bilgilerin güvenilirliğini sağlayacak sistemlerin geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Finansal raporların, hızlı, güvenilir, zamanında sunulmuş ve analizinin kolay olması, yatırımcı ve diğer ilgililer açısından son derece önemlidir. Ancak işletmeler tarafından geleneksel yöntemlerle kamuya açıklanan finansal bilgilerin analiz edilmesi hem çok zor hem de maliyetlidir. Bu sorunun giderilmesi amacıyla elektronik raporlama dilleri kullanılmaktadır.

TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE FİNANSAL RAPORLAMA

Günümüz dünyasına olduğu gibi yarının dünyasına da teknolojik gelişmeler yön verecektir. Gelişen bilgi teknolojileri (Information Technalogy-IT) işletme yönetiminde elektronik ticaret, elektronik veri değişimi (Elektronik Data Interchange - EDI) ve internet gibi yeni uygulamaları ortaya çıkarmıştır . İnternet teknolojisinin kullanımı ile web üzerinden yapılan işletme faaliyetleri, kurumların dijital dünyaya bağlanmalarına ve faaliyetlerinin değişmesine olanak sağlamaktadır. İşletmelerin web siteleri, mevcut veya potansiyel alıcılara ürün ve hizmetleri direkt olarak online satın alma seçeneğini sunarak ürün ve hizmetlerin satışını artırmaktadır. Bu durum işletmelerin gerçek zamanlı finansal bilgi üretmelerine olanak sağlamaktadır. Bu uygulamalar işletmenin ticari işlemlerini kaydetme ve saklama sürecini de değiştirmektedir.

Yeni bilgi teknolojileri (internet, EDI, XML, XBRL) kurumların uygulamalarını değiştirmek üzere ulusal sınırları zorlamaktadır. Ticaretteki küreselleşme beraberinde işletmelerin ilgi gruplarının da küreselleşmesine yol açmakta, dolayısıyla finansal raporlarının bu ilgi gruplarına ulaştırılmasını gerektirmektedir. Son yıllarda finansal raporlama sürecinde, güncellik ve zamanlılığın sağlanması için çeşitli teknolojiler kullanılmakta, mali tablolar internet üzerinden kamuya açıklanmaktadır.

Bu gelişmeleri sağlayan teknolojilere; elektronik veri değişimi (EDI- Electronic Data Intercharge) ve Genişleyebilir İşletme Raporlama Dili (XBRL- Extensible Business Reporting Language) örnek gösterilebilir. Özellikle Genişleyebilir Etiketleme Dili (Extensible Markup Language-XML) ve Genişleyebilir İşletme Raporlama Dili (XBRL) gibi aboneliğe açık bilgisayar programları eşanlı finansal raporlama sürecinin temel yapıtaşlarıdır. XBRL, Genişleyebilir Etiketleme Dili (GED), internet ve elektronik veri değişimi (EDI) işletmelerin finansal raporlama süreçlerini değiştirmektedir.

XBRL NEREDEN GELMEKTEDİR ?

XBRL başlangıç olarak yaklaşık 100 yıldır muhasebe uzmanlığı hizmeti veren Amerika temelli Sertifikalı Kamu Muhasebecileri Enstitüsü ( AICPA ) nün bir çalışması olarak başlamıştır. Enstitünün bir amacı da muhasebecilerin nasıl hareket edecekleri , nasıl bir sistem uygulayacakları ve bilgiyi nasıl paylaşacakları konusunda bir standart getirmektedir. Diğer bir ifadeyle bu alanda kullanılan prensipleri ve terminolojiyi belirleyip, gelişmiş ülkelerde denk bir organizasyon standardı ve çerçevesi oluşturmaktadır. Buradan yola çıkarak önce Amerika’da başlayan uygulama şuan 14 aktif üyeye sahiptir.

Bunlar :
·         Avustralya
·         Kanada
·         Danimarka
·         Japonya
·         Hollanda
·         Yeni Zellanda
·         Singapur
·         İngiltere
·         Amerika

Ve 4 geçici üye:
·         İspanya
·         Hong Kong
·         İrlanda
·         Kore

XBRL ‘İN ÇALIŞMA PRENSİBİ:

Daha önce de belirtildiği gibi XBRL, XML tabanlı programlama dili ailesinin bir üyesidir. İşletmeler ve kurumlar arasında internet üzerinden bilgi değişimini sağlayan bir standarttır. İş dünyası ve finansal bilgi arasındaki ihtiyaçları karşılamak üzere tanımlanmış XML’in güçlü bir versiyonudur. Finansal data üzerinde tek tek tanımlama etiketlerinin oluşturulmasına imkan vermektedir. Örneğin “net kar “ gibi... Bu tanımlamalar asıl itibariyle sıradan işlevlerin ötesinde işlevlere sahiptir. Üzerinde çalışılan konular hakkında çok daha geniş çapta bilgi sağlamaktadır. Örneğin tanımlamanın parasal bir ifade olup olmadığı, yüzdesi ya da oranı gibi. XBRL, üzerinde çalışılan konuda her dilde, muhasebe alanında olabileceği gibi ikincil bilgilerle ilgili olarak da etiketleme yapabilme olanağı sağlamaktadır.

XBRL, bir bilginin diğeriyle en şekilde ilişkili olduğunu da gösterebilmektedir. Bu sebepledir ki kullanıcı, üzerinde çalıştığı bilginin ne şekilde hesaplandığını da görebilmektedir. Aynı zamanda bu bilginin farklı bilgi gruplarında ne şekilde kullanıldığını, organizasyon ve sunum yönleriyle izleyebilmektedir. En önemlisi XBRL son derece esnek bir çalışma prensibine sahiptir. Bu sebeple firmalar ya da diğer organizasyonlar özel koşullarına göre yazılımı kolaylıkla adapte edebilmektedirler.

XBRL in zengin ve güçlü yapısı finansal bilginin bilgisayar yazılımı ile kullanımını son derece etkin hale getirmektedir. Her türlü bilgi uygun yönlendirme uygulaması vasıtasıyla XBRL formatına dönüştürülebilmektedir. Bu bilgiler kolaylıkla aranabilir, seçilebilir, değiştirlebilir, analiz edilerek kullanıcılar için yayımlanabilir.

XBRL, işletme bilgilerinin internet üzerinde etkin bir biçimde paylaşımı için GED tabanlı bir uygulamadır. XBRL ile asıl hedeflenen; global bir finansal bilgi akışını sağlayacak GED tabanlı bir tedarik zinciri oluşturmaktır. Bu zincir, finansal raporların şeffaf, genel kabul görmüş standartlar içerisinde oluşumu, raporlanması, analizi ve değişimini içermektedir. XBRL bağımsız bir oluşum yaklaşımı ile çalışmaktadır. Finansal raporlama sürecindeki önemi nedeniyle XBRL; denetim, bilgisayar, yazılım şirketlerinden, mali kuruluşlardan, yatırımcılardan ve devletten destek almaktadır. XBRL taksonomi ve dokümanlar olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır. Taksonomiler, bilgilerin programda standart bir biçimde nasıl tanımlanacağını anlatır. Taksonomi mali tabloların içeriğini standart bir biçimde tanımlar ve sınıflandırır. Bu süreçte veri olarak kabul edilen finansal bilgi muhasebe sisteminden alınır ve standart bir formata dönüştürülür. Taksonomiler; Uluslararası Muhasebe Standartları Kurlu(IASB), Amerika Sertifikalı Muhasebeciler Enstitüsü(American Institute of Certified Public Accountants-AICPA) gibi organizasyonlar tarafından oluşturulmuştur. XBRL dokümanları ise taksonomiler ile tanımlanmış belgeler olup gerçek finansal şekilleri içermektedir.

XBRL, finansal tabloların hazırlaması, işletmeye ait bilgilerin online olarak saklanması ve bu bilgilere kolay ulaşılmasına uygun bir kodlama yapar. Çünkü XBRL, verileri tanımlayan ve finansal tablolar gibi yapılandırılmış belgelerde belli noktalara (örneğin her bir hesaba) bireysel "etiketler" koyabilen GED'in bir türevidir. Her bir nokta ayrı ayrı etiketlendiği için finansal tablolardaki kalemlerin yeri farklı kişilerin gereksinimlerini karşılamak acıyla kolaylıkla değiştirilebilir. XBRL ile hazırlanan finansal tablolar bu kişilerin istediği farklı versiyonlara otomatik olarak dönüştürebilir. Örnegin, internette dolaşan bir kişi XBRL ile hazırlanmış bir finansal bilgide, günlük satışları, alacakları veya gelir ve giderlerdeki büyümeyi görebilir hatta bu bilgiler arasında karşılaştırmalı analiz yaptırabilir. Başka bir örnek vermek gerekirse yine aynı kişi, ayni sektörde faaliyet gösteren işletmelerin belli bir döneme ait detaylı amortisman bilgilerini elde edebilir.

Günümüzde özellikle bankalar işletmelere kredi sunarken işletme ilgi verileri toplamakta ve analiz etmektedir. Ancak bu verileri toplamak ve analiz etmek sanıldığı kadar kolay bir iş değildir. Örneğin Moody's, bankaların bir kredi müşterisini değerlendirirken, finansal tablolardan 200'ün üzerinde bireysel kaleme ulaşmak durumunda olduğunu tahmin etmektedir. Buna göre, Bank of Amerika’nın 100.000’nin üzerinde kredi müşterisi ve bu müşterilerden gerekli bilgileri toplayarak bilgisayara girmekle görevli 100 civarında çalışanı bulunmaktadır. Verilerin toplanması ve kullanılması çok maliyetli olduğundan, XBRL maliyetlerden tasarruf sağlayacaktır.

Finansal tablolar XBRL ile çeşitli formatta kamuya açıklanabilir. Bunlardan birisi Menkul Kıymetler Komisyonu(SEC) tarafından kabul edilen EDGAR (Electronic Data Gathering, Analysis, and Retrieval) sistemidir. Bu sistemde ilgili şirketlere ait birçok bilgiye ilgililer tarafından internetten ulaşılabilmektedir.

XBRL verilerinin girilmesi zaman almakta olup yaklaşık 3.500 unsurun tanımlanmış olması gerekir. Örneğin Rock Gravel işletmesi 2004 yılı finansal verilerini Hong Kong Doları cinsinden sunacaksa XBRL için aşağıdaki verileri oluşturmalıdır .

</entity>

</period>

<unit>

</unit>

</numericContext>

XBRL ‘İN YARARLARI

Bilgi Toplama ve Raporlama

XBRL kullanarak firmalar ve diğer finansal bilgi üreten kuruluşlar bilgi toplama işini otomatikleştirebilmektedirler. Örneğin bir işletmenin farklı birimlerindeki finansal bilgiler çok daha hızlı, ucuz ve etkin bir biçimde XBRL ile güncellenerek biraraya getirilmektedir. Bilgiler birkez yazılım taradından edinildiğinde; farklı tipteki alt bilgiler en az eforla üretilebilmektedir. Örneğin firmanın finansman birimi son derece hızlı ve güvenilir bir biçimde yönetime sunulacak raporları, finansal durum raporlarını, vergisel ve düzenleyici gereksinimleri ve kreditörler için gerekli kredi raporlarını hazırlayabilmektedir. Bu yöntemle sadece bilgi toplama otomatikleştirlmekle kalmayıp, zaman kayıpları, hata eğilimi önlenmekte ve veriler yazılım aracılığıyla kesinlik kazandırılmak üzere kontrol edilmektedir.

Küçük ve orta boy işletmeler de büyük firmalar kadar yarar sağlamaktadır. Kurumsal yapılarında standartlaşma ve basitleştirme sağlayabilmektedirler. Aynı zamanda diğer kurumlara sağladıkları bilgi akışında kolaylık sağlayabileceklerdir.

Bilgi Kullanımı ve Analiz

XBRL den sağlanmış bilgileri kullananlar, bilgilerin kullanımını otomize ederek, zaman kaybını,bilgilerin biraraya getirilmesindeki zorlukları ve bu bilgilerin yeniden girilmesi gibi maliyetli sorunları aşabilirler. Yazılım , verileri anında değerlendirir, hataları ve açmazları anında saptar ve bu hataların sebeplerine yönlendirir. Tekrar kullanım için analizde, aramada, bilgilerin kullanımında yardımcı olur. İnsan emeği analiz ve raporlama konularında daha verimli alanlara kaydırılabilir.

Bu yolla yatırım analizcileri, emek tasarrufu sağlar, bilgilerin karşılaştırılmasını kolaylaştırır ve şirket analizini derinleştebilirler. Kreditörler maliyet tasarrufu sağlayarak, borç isteyenlere daha hızlı geri dönebilirler. Bunun yanında devlet ve düzenleyici kurumlar bilgileri çok daha hızlı ve verimli bir biçimde değerlendirebilirler.

Bu bölümde XBRL in sağlayacağı faydalar örnek bazı kurumlardan yola çıkarak anlatılacaktır:

1. Şirket Raporlaması ve XBRL

Şirketler XBRL i kullanarak:

a) Bilgileri bir formatta hazırlayıp, bundan çok sayıda çıkış alarak maliyetleri azaltabilirler. Firmalar aynı bilgileri tekrar tekrar girmekten ve diğer manuel uygulamalar kurtulurlar.

b) Sonuçları birimler ve alt birimler arasında çok hızlı ve güvenilir bir biçimde konsolide edebilirler.

c) Finansal bilginin kesinliğini ve güvenilirliğini arttırabilirler.

d) Bilgilerin toplanması, derlenmesi ve hazırlanması gibi zahmetli konulardansa; analiz,uzun vadeli finansal planlama ve karar verme konularına odaklanabilirler.

e) Yatırımcılarla iletişim konusunda çok daha etkin bir internet kullanımı oluştururlar. Firmalar iletişim alanında web sitelerinin kullanımının öneminin artmasına sağladıkları katkı dolayısıyla bundan fayda sağlarlar.

f) Daha şeffaf ve kullanıcı odaklı bilgiyle, yatırımcı ilişkilerini geliştirirler.

g) Düzeleyici raporlama ve vergi konularında uygulamanın basitleşmesiyle maliyet tasarrufu sağlarlar.

h) Bankalardan düzenleyici kurumlardan ve benzer işletmelerden çok daha hızlı yanıt alırlar.

i) Kullanımı çok zor ve maliyetli yazılımlardan kurtulurlar.

2. Düzenleyici Kurumlar ve XBRL

Düzenleyici kurumlar ve diğer otoriteler:

a) Yeniden yazmaya, formatlamaya ya da dönüştürmeye emek harcamadan, bilgileri otomatik olarak elde edebilirler.

b) Rutin işlerin otomatikleştirilmesi sayesinde maliyetler önemli ölçüde azaltılır.

c) Dosyalamadaki problemler otomatik ve hızlı bir biçimde belilenir.

d) Bilgiler çok daha hızlı, güvenilir ve etkin bir biçimde analiz edilir ve karşılaştırılır.

e) Aktiviteler ve bilgiler çok daha hızlı bir biçimde denetlenir ve yargıya ulaşılır.

f) Bilgi manipülasyonu yerine analiz ve karar verme konularına daha fazla yoğunlaşılabilir

g) Muhataplarına daha hızlı ve özenli cevap verme imkanı doğar.

h) Dosyalama konusunda etkinlik ve maliyet tasarrufu sağlanır.

3. Hisse Senetleri Piyasası ve XBRL

Hisse senetleri piyasası XBRL kullanarak:

a) Halka açık firmaların bilgilerini daha hızlı, güvenli ve ayrıntılı bir biçimde elde ederler

b) Bireysel yatırımcılara ya da fonlara sundukları bilginin değerini ve ayrıntılarını arttırabilirler.

c) Marketteki bilginin şeffaflığını ve sağlamlığını artttırırlar.

4. Yatırım Analizcileri ve XBRL

Yatırım analizcilerinin XBRL sayesinde sağlayacağı faydalar:

a) Şirket bilgilerinin şeffaf, anlaşılır ve tutarlı bir biçimde alınmasını sağlar.

b) Çok daha geniş sahada firmayı ve daha derin bilgiyi karşılaştırma ve ele alma yeteneği kazanırlar.

c) Karşılaştırma ve analiz için çok daha gelişmiş yazılım imkanlarını kullanma imkanı sağlarlar.

d) Şirkete ait daha somut bilgileri edinmede etkinlik kazanırlar

e) Farklı ve değişik firmalardan karşılaştırma yapmak üzere çok daha hızlı bir şekilde bilgi seçebilirler.

5. Bankacılık, Kredi ve Kredi İşletmeciliği ve XBRL

Bankalar ve kredi kuruluşları XBRL kullanarak:

a) Otomatikleştirilmiş raporlama sayesinde hızlı ve güvenilir bilgi elde ederler.

b) Bilgi üretiminde maliyetleri azaltabilirler.

c) Finansal bilgiyi çok daha güvenilir,etkin ve tam bir biçimde hem karşılaştırma yapmak hem de analiz etmek için edinebilirler.

d) Finansal performansı etkin ve hızlı bir biçimde takip edebilirler.

e) Sonuç olarak karar verme sürecinde daha etkin ve güvenli olurlar ve müşterilerine daha hızlı bir şekilde geri dönebilirler.

6. Finansal Bilgi Şirketleri ve XBRL

Adaptasyon sonrasında finansal bilgi şirketleri:

a) Şirket finansal verilerine standartlaştırılmış ve önceden tahmin edilebilir bir formatta ulaşabilirler.

b) Finansal bilgi gruplarına otomatik bir biçimde ulaşma yoluyla maliyet tasarrufu sağlarlar.

c) Sıradan bilgi edinme işlemleri için harcanan emek ve zamanı analiz konusuna yoğunlaştırabilirler.

d) Şirket performansı hakkında daha hızlı, temiz ve derin bilgi edinebilirler.

e) Daha zengin ve kullanışlı ürünleri XBRL kullanarak üretebilirler ve müşterilerine bilgi olarak sunabilirler.

7. Muhasebeciler ve XBRL

XBRL sayesinde muhasebeciler:

a) Şirketin finansal performansı hakkında hızlı ve güvenilir bilgi elde edebilirler ve eş zamanlı olarak bunları kayıt altına alma ve raporlama imkanına kavuşabilirler.

b) Bilgiyi analiz etme ve yorumlama konusunda daha etkin olmak suretiyle emek ve maliyet tasarrufu sağlarlar.

c) İşlemleri sadeleştirerek , otomatikleştirebilirler.

d) Katma değer yaratabilecek işlere ve analize yoğunlaşabililer.

e) Yazılımın sağlayacağı araçlar ve ek imkanlar sayesinde kullanım etkinliğini ve hızını arttırabililer.

f) Bilgilerin paylaşımı, kullanımı raporlanması ve sunulması konusunda bir eşzamanlılık kazanılmış olur.

XBRL KULLANIMINDAKİ ZORLUKLAR VE ENGELLER

XBRL in sağladığı bunca yarar yanında geleceği konusunda bazı zorluklar da bulunmaktadır. XBRL in karşılaştığı ya da karşılaşabileceği bazı zorluklar; GAAP standartlarını uygulamaktayken 2005 yılı itibariyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına geçecek olan ve yeni standartları, tabloları ve bilgileri bu yeni standatlara göre konsolide edecek olan Avrupa Birliği’nin ihtiyaçları doğrultusunda XBRL in yeniden geliştirilmesi ve değiştirilmesidir. Bu yaklaşık olarak 7000 den fazla listelenmiş tüzel varlığı etkilemektedir. Yalnız global ölçekli bankaların bu yeni sistem değişikliğine adaptasyonu için gereken maliyet 20 ila 100 milyon Sterlin arasındadır. Bunun yarından fazlası IT için gereklidir. Bu değişim maliyetinin temel amacı bilginin daha tutarlı ve şeffaf olmasını sağlamaktır.

Bazı görüşlere göre XBRL yazılım olarak ve adaptasyon süreci olarak karmaşık görülmektedir. Ama yine bazı görüşlere göre XBRL hükümetin kullandığı bilgi modellerinden daha zor ve karmaşık olmadığı yönündedir. XBRL in öngörülen en belirgin problemi şirketlere yükleyeceği ek maliyetler olarak görülmektedir. Ayrıca XBRL in kullanacağı bilginin tutarlı,doğru ve eşzamanlı olarak girilmesi gerekmektedir.

GENİŞLEYEBİLİR İŞLETME RAPORLAMA DİLİNİN GELECEĞİ

1998 yılında World Wide Web tarafından GED’in özelliklerinin belirlenmesinden sonra, Amerika Sertifikalı Kamu Muhasebecileri Enstitüsü (AICPA) tarafından oluşturulan şirketler konsorsiyumu, GED’in finansal raporlama versiyonunu geliştirmiştir. O zamandan beri konsorsiyumdaki üye sayısı; beş büyük muhasebe firması, aralarında Microsoft, SAP, Oracle ve People Soft'un da bulunduğu pek çok teknoloji firması ve Reuters, Dow Jones gibi mali kurumlarla beraber ellinin üzerine çıkmıştır. XBRL Komitesi, XBRL yazılımını bütün finansal raporlama sürecinde daha geniş bir kullanıma ulaştırmayı hedeflemiştir. Teknoloji şirketleri XBRL standardını yeni mamullerine uyarlamaktadır.

XBRL, denetim sürecinde de denetçilere çok büyük kolaylık sağlayacaktır. Bilgisayar ortamında ve internet üzerinden denetimin yapılması birçok noktada denetçiye hem maliyet hem de zaman tasarrufu sağlayacaktır. Bu çerçevede XBRL kullanımının denetim şirketleri arasında yaygınlaşması tahmin edilmektedir.

XBRL alanındaki gelişmeler yanında internet ortamında sunulan finansal bilgilerin güvenliği konusunda kaygılar internet tam anlamıyla güvenli olmadığından devam etmektedir. Bunun için internetin güvenilirliği temel ilke durumundadır. Önümüzdeki yıllarda sermaye piyasalarının daha da gelişmesi ve bütünleşmesiyle birlikte finansal raporlama sürecinde XBRL kullanımının artması beklenmektedir.

XBRL, hızla, dünya çapında denetim organlarının, borsaların, istatistik bürolarının, bankaların ve şirketlerin, finansal iş bilgilerini tanımlama, değiş tokuş etme ve saklamasına yönelik fiili standart haline geliyor. Yakında, pek çok denetim organı, XBRL’de yazılmış finansal raporların doldurulmasını şart koşacak. Örneğin, 2006’da Belçika vergi daireleri, 2007’de İngiltere ve Hollanda vergi daireleri, bu tür bir uygulama başlatacak. ABD’deki SEC gibi diğer denetim organları ise Nisan 2005’te, XBRL dokümanlarının gönüllü doldurulmasını kabul etmeye başlayacak.

XBRL formatında raporlanan bilgiler, insan müdahalesi olmadan, kolayca değiş tokuş edilebiliyor, ulaşılabiliyor ve karşılaştırılabiliyor. Bu da şeffaflığın ve veri doğruluğunun arttığı, verilerin yeniden ayarlanmasına bağlı olarak maliyetlerin azaldığı, daha hızlı ve etkili finansal raporlama zincirleri sağlıyor. Bilgisayarlar, XBRL bilgilerini otomatik olarak anlıyor. Bu da otomatik analizi kolaylaştırıyor.

Basel II, Teknolojik Desteğini XBRL’den Alıyor,

Finans sektörü açısından Basel II sürecinde XBRL'in önemi ve faydası büyük olacaktır. Finansal değerler ve bağlamlarının sınıflandırılması ve taşınmasına yönelik, karmaşık sorgulamalara izin veren XBRL standardı, dünya çapında birçok büyük finansal denetim şirketi tarafından kullanılıyor. XBRL, gerek entegrasyon, gerekse verinin derlenip işlenmesi konusunda önemli özellikler taşıyor:

• XBRL kullanımı, elle veri girişini asgariye indirdiği için çok güvenilir.

• Veri transferini otomatik hale getirdiğinden, operasyonel maliyetleri azaltıyor.

• XBRL verisi, çok hızlı işlenebildiği için, ticari karar süreçlerini kısaltıyor.

• Finansal verinin raporlanmasını ve yayımlanmasını kolaylaştırıyor.

• Standart XBRL transferleri ile kurumiçi veri toplama ve bütünleştirmesini kolaylaştırıyor.

• XBRL, kurum içinde bulunan yazılım ortamlarında izole olarak entegre edildiği için, entegrasyon maliyetleri çok düşük; adaptasyon süresi çok kısa ve risksiz oluyor.

• Finansal verilerin, üst kurumlar ve gözetim şirketlerince kolaylıkla konsolide ve karşılaştırmalı analiz edilmesine olanak tanıyor.

Türkiye’de XBRL

Ülkemizde XBRL ile sayısal raporlama geleceği konulusunda elektronik finansal raporlamanın kaçınılmaz bir zorunluluk haline geleceği açıktır. AB'ye uyum sürecinde olan Türkiye'deki finans sektörünün XBRL'i hemen keşfetmesi gerekmektedir. Türkiye'nin finansal raporlama veri sözlüğünü tartışarak ve ulusal vergi sistemi hazırlığı çalışmalarına başlayarak ilk adımı atması gerekmektedir.

Bilgi işlem sistemlerinden ve patentli çözümlerden bağımsız olan XBRL'in geleceğin iş raporlama dili olacak ve ortak bir teknoloji kullanılmasıyla, küresel düzeyde bilgi bütünlüğü sağlanacak ve tek bir altyapıda çalışma olanağı bulacaktır.

XBRL teknolojisinin kurumsal finansman raporlama döngülerini hem kolaylaştırdığı hem de masrafları büyük oranda düşürdüğünü bir gerçektir. Finansal raporlamada otomasyona geçilmesi için, en kısa sürede kâğıttan sayısala geçilmesi gerekiyor. Bu yönde atılan adımlar, kurumlara en kısa zamanda hem işgücü hem de tasarruf olarak geri dönecektir.

Kaynakça;
www.xbrl.org

14.02.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)