SMMM Evren Özmen 1 TL için 532.000 TL Fazla Vergi Ödeme Riski (22.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

YAZARLARIMIZ

Dr. Ufuk ÖZDEMİR
Yeminli Mali Müşavir
ufuk@proymm.com

Factoring Nedir? Muhasebe Uygulamaları

Factoring, iç ve dış ticarette vadeli satış yapan firmaların,bu satışlarından doğan henüz tahsil edilememiş alacaklarını Factoring şirketine devir etmesi ve alacaklarını kısa sure içerisinde nakte dönüştürmede kullanılan finansal bir çözümdür.Bu şekilde factoringe alacaklarını devir eden firmalar daha kolay ve hızlı finansman sağlamakta,işgücü ve zaman açısından daha avantajlı konuma geçmektedir.

Factoring sözleşmesinde 3 taraf vardır;

Factoring şirketi(Factor):Alacaklı firmanın alacaklarını devir alıp karşılığında peşin ödeme yapan firma.

Borçlu firma(Alıcı):Alacaklı firmaya borcu olan firma

Alacaklı firma(Satıcı):Alacaklarını factorınge devir eden firma

Factorıng türleri;

Yurtiçi Factoring:Satıcı ve alıcının aynı ülke sınırları içerisinde vadeli yapmış olduğu satışları factore devredilmesini içerir.

Yurtdışı Factoring:Farklı ülkelerde bulunan alıcı ve satıcının yapmış olduğu ihracaat veya ithalatı kapsayan satışların factor tarafından tahsili ve takibini içerir.

Rücu Edilebilir Factoring:Alacağın ödenmeme riski factoring tarafından üstlenilmez.Tahsili gerçekleşmeyen alacaklar için factoringin satıcıya rücu hakkı vardır.

Rücu Edilemez Factoring:Alacağın tahsil edilememe riski tamamen factoring şirketine ait olmaktadır.

Vadeli Factoring: Satıcının faktor'den aylık kredili satışların ortalama vadesi üzerinden ay sonlarında toplu tahsilat yaptığı, faktor'den avans almadığı , ödemelerin vade sürelerinin sonunda yapıldığı faktoring türüdür.

Bildirimli Factoring: Bu faktoring türünde satıcı, kendi adına hazırladığı faturada alacağın muhatabının faktor kuruluş olduğunu belirtir. Faturaların üzerine ödemenin vadede doğrudan faktor'e yapılmasına ilişkin bir ihbar notu konulmaktadır.

Bildirimsiz Factoring: Satıcının kredili olarak satacağı malları peşin bedelle faktor'e satması, faktor'un da satıcıya malların alıcıya teslimi ve bedelinin sağlanması için vekalet vermesi yoluyla yürütülmekte, faktor'un mevcudiyeti alıcıya duyurulmamaktadır.

Gayrikabil-i rücu ihracat factoring: Satıcı, malı sevkeder ve düzenlemiş olduğu faturanın aslına temlik şerhi koyarak ve ödemenin muhabir faktor'e yapılmasını beyan ederek müşterisine (alıcıya) gönderir ve bir suretini de faktor'e teslim eder.

Kabil-i rücu ihracat faktoring: Satıcı uzun süredir çalıştığı ve iyi tanıdığı alıcılarda risk görmediği durumlarda ihracat alacaklarından doğan haklarını faktor'a kabil-i rücu temlik edebilir. Bu tür işlemde, faktor; alacağın takibi ve tahsilini üstlenir, vadeden önce ön ödeme yapabilir. Ancak, alacakların tahsil edilmeme riski ile ilgili tüm sorumluluk satıcıya aittir.

Factoring Maliyeti;

Factoring firması tarafından; ön ödemenin yapıldığı andan tahsilata kadar geçen süre için, kullanılan fona uygulanan, iç ve dış piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenen faiz oranıdır.

Factor yapılan bu hizmetin karşılığında satıcının devretmiş olduğu alacaklar üzerinden fatura tutarı ,fatura vadesi ve işin riski üzerinden komisyon alır.

Factorin işlemini örnekle gösterelim;

Ön Ödeme oranı:%80

Factoring Komisyonu:%2

Factoring Faizi:%90 /YIL

Vade: 30 gün

BSMV :%5

ABC işletmesi 200.000,00 YTL lik faturasını %80 ön ödemeli olarak factoringe, komisyon ve bsmv si kesilerek devrediyor.

Temlik Edilen fatura tutarı:200.000 ytl

Komisyon tutarı:2.000 ytl

Komisyon BSMV si:100 ytl

Yapılacak Ön ödeme:160.000

Komisyon ve BSMV:2.100 YTL

Ödenecek tutar:157.900 ytl

30 gün sonra kullandırılan ön ödeme için hesaplanan faiz:

Günlük vade farkının yüzde olarak belirlendiği durumlarda,standart da vade farkının hesaplanmasına dair bir yönlendirme yer almamıştır.Böyle bir durumda faiz iç iskonto yöntemi ile hesaplanabilir.

İç iskonto yöntemi, senet üzerindeki vadeye kadar olan gün farkı ve faiz (iskonto) haddi dikkate alınarak senedin hali hazır değeri üzerinden iskonto tutarı hesaplaması esasına dayanmakta olup, hesaplamada aşağıdaki formül kullanılır.

F= A - (A.360) = A.m.t

(m.t) + 360 m.t.360

F: Hesaplanan iskonto tutarı,

A: Senedin nominal değeri,

t: Senedin vadesine kalan gün sayısı,

m: Faiz (iskonto) oranı

örneğimize dönersek;

F:157.900*0,90*30/360=11.842ytl

Faizin BSMV si:592,1

Toplam Maliyet=2.100+12.434,1=14.534,1

Factör kalan bakiyeyi=40.000-12434,1=27.565,9 ytl ödeyecektir.

*Factoringten önce ki satışta Müşteriye Kesilen Faturanın Muhasebeleştirilmesi

__________ / / ____________

120.01 ABC Firması 200.000

600. YURTİÇİ SATIŞLAR 169.491

391.HESAPLANAN KDV 30.509

* Müşteriden Alacağın Factoring Şirketine Devri

__________ / / ____________

120.02 .200.000

120.01 ABC Firması 200.000

12. TİCARİ ALACAKLAR hesap grubu altında boş bulunan 123. Nolu hesaptada izleyebiliriz.

__________ / / ____________

123.01 FAKTORIN ALACAKLARI 200.000

120.02 ........Factoring Firması 200.000

* Factoring Firmalarından Ön Ödeme Alınması

__________ / / ____________

102. BANKALAR 157.900

123.01 FACTORİNG ALACAKLARI 157.900

* Factoring Firmasının Komisyon ve Faiz Kesimi

__________ / / ____________

780.FİNANSMAN GİDERLERİ 14.534,1

780.01. Factoring Faiz Gideri

780.02. Factoring Komisyon Gideri

123. FACTORİNG ALACAKLARI 14.534,1

123.01 .......Factoring Firması

* Factoring Firmalarından Kalan Bakiyenin Alınması

__________ / / ____________

102. BANKALAR 27.565,9

123.01 FACTORİNG ALACAKLARI 27.565,9

Factoring firmasına kıymet evrak temlik edildiğinde ise 101 ALINAN ÇEKLER ve ALACAK SENETLERİ hesaplarında takip edilir.

Örneğin ;100.000 ytl değerinde elimizde çekimiz olsun ve factoringe devir edelim.

__________ / / ____________

120. ALICILAR 100.000

120.02 ........Factoring Firması

101. ALINAN ÇEKLER 100.000

ve/veya

121. ALACAK SENETLERİ xxx

*Yurt dışı alacakların dövizli olması ve bu durumda ortaya kur farkı (lehte veya aleyhte) çıkması söz konusudur.örneğin,

İhracat bedeli fob usd:200.000 usd

İhracat günü Döviz alış kuru:1,200ytl

200.000*1200=240.000

Tahsilatın yapıldığı gün kur:1.202ytl

200.000*1202=240.400 ytl

Vade :30 gün:

Factoring Komisyonu:%2

Factoring Faizi:%90 YIL

BSMV :%5

Komisyon tutarı:4.808 ytl

Komisyon BSMV si:240.4ytl

30 gün sonra kullandırılan ödeme için hesaplanan faiz:

240.400*0,90*30/360=18.000 ytl

Faizin BSMV si:900 ytl

Toplam Maliyet=5.048.4+18.9000=23.948,4 ytl

* Yurt Dışına İhracat Faturası Kesilmesi

__________ / / ____________

120. ALICILAR 240.000

120.03 ABC

601. YURTDIŞI SATIŞLAR 240.000

______________________________

* Yurt Dışındaki Müşteriden Alacağın Factoring Firmasına Devredilmesi

__________ / / ____________

123. ALICILAR 240.000

123.01 ........Factoring Firması

120. ALICILAR 240.000

120.03 ABC Firması

* Factoring Firmasından Ödeme Alınması

__________ / / ____________

102. BANKALAR 216.451,6

123. FACTORİNG ALACAKLARI

123.01 .......Factoring Firması 216.051,6

601. YURTDIŞI SATIŞLAR 400

601.02 İhracattan Doğan Kur Farkı

* Factoring Firmasının Komisyon ve Faiz Kesimi

__________ / / ____________

780.FİNANSMAN GİDERLERİ 23.948,4

780.01. Factoring Faiz Gideri

780.02. Factoring Komisyon Gideri

123. FACTORİNG ALACAKLARI 23.948.4

123.01 .......Factoring Firması

* Firmanın Yurt Dışı Factoring Alacaklarını Değerlemesi

* Dönem Sonrası Lehte Kur Farkları;

__________ / / ____________

123. FACTORİNG ALACAKLARI 400

123.01 .......Factoring Firması

646. KAMBİYO KARLARI 400

______________________________

* Dönem Sonrası Aleyhte Kur Farkları;

__________ / / ____________

656. KAMBİYO ZARARLARI 400

123. FACTORİNG ALACAKLARI 400

123.01 .......Factoring Firması

24.06.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)