Dr. Ufuk ÖZDEMİR
Yeminli Mali Müşavir
ufuk@proymm.com

ÖTV Nedir? Muhasebe Uygulaması

Özel tüketim vergisi, belirli mal ve ürünler üzerinden maktu veya oransal olarak alınan bir harcama vergisidir.

ÖTV'yi Doğuran Haller Nelerdir?

KDV gibi aynı malın her el değiştirmesinde ÖTV doğmaz. Malın ithal edilmesi veya üretilen malın ilk alıcısına teslimi nedeniyle ÖTV doğar. Motorlu taşıtlarda ise nihai tüketici adına ilk tescili sırasında ÖTV ödemek gerekir. Verginin mükellefi ithalatçılar ve ilk satıcılar olmaktadır.

Modern ve çağdaş bir vergi olarak bilinen ÖTV aslında, ülkemizde 1950'li yıllardan başlayarak uzun yıllar uygulanan 'İstihsal Vergisi'nden başka bir şey değildir.

ÖTV'nin Türkiye'deki Uygulaması Ne Zamandır?  

Tüm mal ve hizmetleri değil de sadece 476 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ekindeki listelerde yer alan malları konu edinen vergilere "Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)" adı verilmektedir. 1.8.2002 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Kısaca ÖTV'ye Tabi Ürünler Nelerdir?

İthalatta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), tütün mamulleri, alkollü ve kolalı içkiler, akaryakıtlar, doğal gaz, LPG, madeni yağlar ve solventler, motorlu araçlar, havyar, kozmetik ürünleri, beyaz eşyalar (buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, termosifon v.b su ısıtıcıları,) kurşun kristalden el imali sofra ve mutfak eşyaları, postlar, kürkler, kıymetli taşlar, traş makinesı, elektrikli ev aletleri, tv, video kamera, cep telefonu v.b. elektronik aletleri kapsamaktadır. Uygulanmakta olan vergi oranları ise; 12.6.22 tarih ve 24783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi Kanunu ekindeki listelerde yer almaktadır.

Niçin ÖTV ?

ÖTV, Avrupa Birliği vergi mevzuatına uyum sağlamak, Gümrük Birliği nedeniyle kaldırılan gümrük vergilerinin neden olduğu gelir kayıplarını telafi etmek Dağınıklık arz eden on altı çeşit vergi ve fonun kaldırılarak yerine tek bir vergi getirmek suretiyle vergide kolaylık, basitlik sağlamak.Mükellefinin, kaldırılan vergilerde olduğu gibi milyonlarca alıcı yerine, sınırlı sayıda ithalatçı ve üretici olması nedeniyle, takibini daha kolay hale getirmek, vergi kayıp ve kaçağını azaltmak, vergi toplama giderlerini indirmek için getirilmiştir.

ÖTV'de İstisna Ve Muaflıklar Nelerdir?  

Yurt dışında bir müşteriye teslimi yapılan ve gümrük bölgesinden çıkan mallar ÖTV istisnası kapsamındadır.İhraç edilen malların alış faturaları üzerinde gösterilen ÖTV de ihracatçıya iade edilir. Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerin kendi ihtiyaçları için aldıkları

Silahlı Kuvvetlerin ihtiyacı için aldıkları mallar da ÖTV istisnası kapsamındadır. 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından ve  87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı da ÖTV'den muaftır.

Aynı zamanda biyodizelin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından biyodizel üretimi için verilen "işleme lisansı" sahibi firmalar tarafından, yalnızca 'Türkiye'de üretilen' tarım ürünlerinden elde edilmesi kaydıyla ve motorin ile harmanlanmak üzere, rafinerici ve dağıtıcı firmalara tesliminde ÖTV tutarı sıfıra indirildi.

İhraç edilmek kaydıyla ihracatçılara teslim edilen malların ÖTV'leri vergi dairelerince tarh ve tahakkuk ettirilir, fakat üç ay içinde ihraç edilmek kaydıyla tecil olunur.

Vergisi tecil edilerek satın alınan malların, tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde imalatçı tarafından (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların üretiminde kullanılması zorunludur. Bu kullanımın, üretimin gerçekleştiği takvim yılını takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek ve teminat çözülecektir. Aynı yıl içerisinde farklı dönemlerdeki kullanımların, takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen tek bir üretim raporu ile tevsik edilmesi de mümkün bulunmaktadır.daha detaylı bilgi için 28.11.2006 tarihli  12 seri nolu özel tüketim vergisi genel tebliğine bakınız.
 

ÖRNEK UYGULAMA;
Dental firması açık parfüm imalatı yapmaktadır, burada % 20  ÖTV hesaplaması gereken firmamızın keseceği ÖTV li fatura aşağıdaki gibidir. 

 100 YTL+%18 KDV ile sattığımız bir malı; 

 AÇIK PARFÜM  :      100,00-YTL

    %20 ÖTV     :        20,00-YTL

                __________________

KDV MATRAHI          120,00-YTL

 %18 KDV                 21,60-YTL

               __________________

GENEL TOPLAM        141,60-YTL 

Yalnız yüzkırkbin ytl almış ykr tahsil edilmiştir. 
 

Faturayı Kesenin Ötv  Beyanı, 

Yukarıdaki örneğimizde, açık parfüm imalatı yapan taraf, ötv beyannamesi vermek zorundadır. Ürettiği malın muhteviyatı nedeniyle, her ayın 15’ine kadar bir önceki ayın %20’lik ÖTV’li satışını, IV Sayılı Liste deki malların beyanı için hazırlanan Özel Tüketim Vergisi Beyannamesinde  beyan etmesi gerekir.Satış amacıyla bundan sonraki el değiştirmeler Ötv ye tabii olmayacaktır. 

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ MATRAHI    : 100,00-YTL
             ORAN                                : %20
             ÖTV                                  :   20,00-YTL
 

Faturayı  Kesenin Muhasebe Kaydı; 

100 Veya 120                  600-Y.İ.S.           360-ÖTV              391-HES. KDV

141,60-YTL

100,00-YTL    20,00-YTL    21,60-YTL

 

 

Faturayı Kesenin Kdv Beyanı 

ÖTV’li fatura I nolu KDV beyannamesinde beyan edilir. KDV matrahı, ötv matrahı ile %20 oranındaki ötv’nin toplamı ile bulunur.haliyle gelir tablosu ile kdv beyanındaki matrahlar toplamı hakkında  tutarsızlık nedeniyle idare  izah isterse,izah nedenimizi de bu şekilde yapacağız. 

TESLİM VE HİZMETLER BEDELİ(KDV MATRAHI)   :120,00-YTL

                                %18 HESAPLANAN KDV    :  21,60-YTL

 

Faturayı Satmak İçin Alanın Muhasebe Kaydı: 

153-TİCARİ MALLAR                191-İNDİRİLECEK KDV                          320-SATICILAR

120,00-YTL   21,60-YTL

141,60-YTL

 

 

 

 

Özel tüketim vergisine tâbi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden indirilir.böyle bir durumda ödenen ötv hesaplanan ötv den indirim yapılarak telafi edilir.

 

17.03.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.