Dr. Ufuk ÖZDEMİR
Yeminli Mali Müşavir
ufuk@proymm.com

İhracat ve İhraç Kayıtlı Teslim Nedir? Muhasebe Uygulamaları

İhracat, kısaca bir malın yabancı ülkelere döviz karşılığı yapılan satışıdır. Çeşitli aşamalara ve çok yönlü bir niteliğe sahiptir. Ürünün ihracata yönelik biçimde kaliteli ve uluslararası standartlara ve piyasa şartlarına uygun biçimde üretilmesinden, yurt dışında pazarlanması, reklam ve tanıtımının yapılması, dış satımının gerçekleştirilmesi, en uygun ambalaj ve nakliye biçiminin seçilmesi, ihracatçının ülkesindeki dış ticaret mevzuatını bilerek zamanında gerekli işlemleri tamamlaması ve ürünün istenilen yere zamanında teslimine kadar uzanan çesitli aşamalardan geçmektedir.

İhracatçı gerçek usulde vergi mükellefi olup, bulunduğu il deki Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı ve diğer kanunlara göre ihracat yapmasına bir engel bulunmayan gerçek veya tüzel kişi, tacirdir. İhracat yapan firma ihracat yapacağı ülke için hazırlamış olduğu formu Odalardan temin ederek doldurur. Yurt dışına gidecek malzemenin faturasını da ekleyerek bir dilekçe ile ilgili Odaya başvurur ve gerekli incelemeden sonra belgeler tasdik edilir.

İhracatçı Birliklerinin kapsamına giren malları ihraç edecek alan firmaların, Birliklere üye olmaları gerekmektedir. Birlik üyelik belgesine sahip olmadan bu malların ihracı yapılamaz.

İHRACAT ŞEKİLLERİ

SERBEST İHRACAT
Müsaadeye veya kayda bağlı olmaksızın yapılan ihracata denilmektedir.

KAYDA BAĞLI İHRACAT
Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın hazırlamış olduğu liste kapsamındaki ihracatdır.

TRANTSİT TİCARET
Alış ve satış bedelleri arasında lehte fark bulunması kaydıyla mal bedelleri için transfer yapılarak veya yapılmaksızın gerçek veya tüzel kişilerce satın alınan yabancı menşeli malların transit olarak veya doğrudan doğruya başka bir ülkeye satılmasıdır.

KONSİNYE İHRACAT
Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, şube ve temsilciliklerine mal gönderilmesi şeklinde yapıtan ihracat biçimidir.

KREDİLİ İHRACAT
İki ve çok taraflı kredi anlaşmalar dışında kalmak kaydıyla, ihracat bedelinin Türk Parası Kıymetini Koruma Mevzuatında öngörülen süreleri aşacak şekilde yurda getirilmesine imkan tanıyan bir satış şeklidir.

GEÇİCİ İHRACAT
Geçici ihracatta ATA karnesi düzenlenir. Bu karne genelde yurt dışı fuar,sergi ve demostrasyon nedeniyle düzenlenir.
Yurt dışına gidecek malzemeler engeç bir yıl içinde yurda dönmeli, beraberinde karne Oda 'ya iade edilmektedir.
Karne verilirken istenen belgeler şunlardır:

Dilekçe,
Taahhütname,
Fatura,
Fatura miktarının %50 fazlası kadar kesin ve süresiz banka teminat mektubu, Oda harcı….

BEDELSİZ İHRACAT
Karşılığında yurda herhangi bir bedel getirilmeksizin yurtdışına mal gönderilmesine Bedelsiz İhracat denilmektedir. Değeri 10.000 $ aşmayanlann bedelsiz ihracat talepleri, doğrudan gümrüklere, değeri 10.000 $ 'dan fazla olanların bedelsiz ihraç talepleri (25.000 $ 'na kadar) İhracatçı Birliklerince sonuçlandırılır. 25.000 $ üzerindeki talepleri görüşleriyle birlikte Dış Ticaret Müsteşarlığına intikal ettirilir.  
 
ÖZEL TAKAS, BAĞLl MUAMELE, OFF-SET VE KİRALAMA YOLUYLA YAPILACAK İHRACAT
Takas, bağlı muamele, off-set gibi ticaret şekiIleri "Karsılıklı Ticaret" olarak adlandırılan ve en genel anlamıyla kısmen de olsa ödemenin para yerine malla yapıdığı ticaret kapsamında yer almaktadır. Diğer bir değişle, ihraç edilen malın tümüne veya bir bölümüne karşılık mal alınmaktadır. Bu ticaret şekilleri daha çok finansman zorluklarının yaşandığı ülkelere yönelik ihracatlarda gündeme gelebilmektedir.

İTHAL EDİLMİŞ MALLARIN İHRACI
İthalat rejimi çerçevesinde ithal edimiş veya yurt içinde serbest dolaşım durumunda bulunan yabancı menşeli yeni ve kullanılmış malların ihraci, İhracat Teşviklerinden Yararlanmamak kaydıyla serbesttir.

SINIR TİCARETİ
Sınır ticareti, öncelikle böIge ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla komşu ülkelerin sınır yörelerinde karşılıklı olarak yapılan ticari işlemlerdir.

İHRACAT YAPILACAK ÜLKELERE AİT ODACA VERiLECEK BELGELER ŞUNLARDIR:

ATR DOLAŞIM BELGESİ
Avrupa Birliği ile Türkiye arasında protokol gereğince, ülkemizden Birliğe üye ülkelere ihrac edilen malların katma protokol hükümlerinde ve gerekli gümrük muhafiyetinden yararlanılması için tanzim edilen belge ATR Dolaşım Belgesi 'dir. Bu belge Birliğe üye ülkelere yapılan ihracat için düzenlenmektedir.
 
MENŞE ŞAHADETNAMESİ
Malın menşe ülkesini gösteren belgedir. Avrupa Birliği dişında kalan bazı ülkelerin (Türk Cumhuriyetleri, KKTC vs.) ve Ortadoğu ülkelerine Menşe Şahadetnamesi düzenlenmektedir. Özellikle Ortadoğu Ülkelerine yapılan ihracatta fatura tasdiki de yapılmaktadır. Odaca yapılan tasdikten sonra, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili ithalatçı Ortadoğu ülkesinin Konsolosluğunca da onaylanır.

ÖZEL MENŞE ŞAHADETNAMESİ (FORM A) (CERTIFICATE OF ORIGIN)
Genel Preferanslar Sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta, FORM A adı altında Özel Menşe Şahadetnamesi düzenlenir. Bu belge; Rusya, Japonya, Kanada, Ukrayna, Kazakistan, Gürcistan, Özbekistan ve firmanin isteği ile A. B. D. gibi ülkeler için düzenlenmektedir. Oda tarafından tasdik edilen belge, (özellikle Rusya için hazırlanmış olan) Dış Ticaret Müsteşarlığı AnIaşmaIar Genel Müdürlüğünce onaylanır.

EUR -1 DOLAŞIM SERTİFİKASI
Eur-1 Dolaşım Sertifikaları İsrail ve Norveç için düzenlenen belgedir.

ECO MENŞE ŞAHADETNAMESİ
Eco Menşe Şahadetnamesi, İran ve Pakistan 'a yapılan ihracat için düzenlenir. Ayrıca ihracatı yapılan malzemenin faturası da ilgili Oda tarafından tasdik edilir.

TIR SERVİSİ
Bu talimat, Bakanlar Kurulunun 27.8.1984 tarih ve 8418457 sayılı kararı ile kabul edilen ve 16.1.1985 tarih ve 85/8993 sayılı kararı ile yürürlüğe giren "TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşımasına Dair Gümrük Sözleşmesi- Customs Convention On The International Transport Of Goods Under Cover Of TIR Carnets" ve bu Sözleşmenin 6. maddesi gereğince Bakanlar Kurulunun 3.5.1985 tarih ve 85/9449 sayılı kararı ile "Memleketimizde Kefil Teşekkül Olmak, TIR Karneleri Vermek" yetkileri tanınmış olan Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği tarafından hazırlanmış olup, ilgililerin eylem ve işlemlerini kolaylaştırmak maksadını kapsar.

TANIMLAR:
”Birlik" deyiminden; Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği,
"TIR Komitesi" deyiminden; Birlik Yönetim Kurulu adına TIR Sistemi ile 119111 işlemleri yerine getirmekleyükümlü,komite, "Oda" deyiminden; Birlik tarafından TIR işlemlerini yapma yetkisi verilen Ankara,
İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya Ticaret Odalarıile Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, "Tezkiye" deyiminden; TIR Komitesince, firmanın, TIR Sistemine, kabulü, "Firma" deyiminden; Birlikce tezkiye edilerek, TIR Sistemi altında taşıma yapan nakliyecifirma,"YetkiBelgesi"deyiminden; Ulaştırma Bakanlığınca Uluslararasıtaşımayapan,firmalaraverilenbelge, "Uygunluk Belgesi" deyiminden; TIR karnesi himayesinde yapılan taşımalarda kullanılacak araçların TIR Sözleşmesinde belirtilen teknik şartlara uygunluğunu gösteren ve gümrük başmüdürlüklerince verilen Karayolu Taşıtı Uygunluk Belgesi,"Geçerlilik Süresi" deyiminden; TIR karnesi kapağının 1. satırına yazılan ve kullanılmak üzere,hareket gümrüğüne,ibraz edilebilecek en son tarih,"İade Süresi" deyiminden, karnenin geçerlilik süresinin bitiminden sonraki 60 gün anlaşılacaktır.

Katma değer vergisi kanuna göre teslimin ihracat sayılabilmesi için gereken hususlar şunlardır;
a) (4842 sayılı Kanunun 22' nci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 24.04.2003)Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalıdır.

b) (4842 sayılı Kanunun 22' nci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 24.04.2003)Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır.Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez.

(4842 sayılı Kanunun 22' nci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 24.04.2003)İhracat teslimi yapılacak yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak mal miktarı ve cinsi ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Gümrük antreposuna konulan malın ihracatının belirlenen sürede veya şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi veya tevsik edilememesi hallerinde; ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.

Yurt dışındaki müşteri tabiri, ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.

a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.

Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1  maddesiyle ihracat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.Aynı Kanunun 12.

Maddesinde ,yukarda belirttiğimiz gibi bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için:

Teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve Teslim konusu malın T.C. gümrük hattından geçerek bir dış ülkeye vasıl olması, gerektiği açıklanmıştır.

Konuyla ilgili 4 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, bir dış ülkeye vasıl olma deyiminin malın gümrük hattından geçmesi şeklinde uygulanacağı belirtilmiştir. Öte yandan Katma Değer Vergisi Kanununun 10/a maddesine göre vergiyi doğuran olayı malın teslim veya hizmetin ifası ile meydana gelmektedir. Aynı maddenin (c) bendinde malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura düzenlenmesi halinde de vergiyi doğuran olay meydana geleceği hükme bağlanmıştır. Ancak ihracat istisnası uygulamasında malın gümrük hattından geçişi “Gümrük Beyannamesi” ile tevsik edileceğinden, sadece ihracat teslimlerinde geçerli olmak üzere katma değer vergisini doğuran olay, faturanın düzenlendiği tarih değil, malın yurt dışı edildiği tarih olarak kabul edilecektir.  Buna göre ihracat istisnası beyan edilecek dönem, ihraç edilen malların faturasının düzenlendiği veya gümrük beyannamesinin açıldığı tarih değil, gümrük beyannamesinde malların yurt dışı edildiğini belirten tarihle ilgili vergilendirme dönemi olacaktır.


MUHASEBE UYGULAMASI;

X A.Ş. italyaya 50.000 euro satış yapmış fatura tarıhı 1.10.2006,intaç tarihi yani malın fiilen çıkış tarihi de 1.10.2006 tarihidir.
Kur: 1.9238
 
İhracat Fatura kesme örneği;
 
tmp s.p.a
ıtalya 1/10/2006
 
 
Xyz …………………………………50.000 euro
 
 
Fob bedeli.50.000 euro
   Koli miktarı 4 palet
   Net kg 3000 kg
   Brüt kg 3100 kg
   Turkısh orjın, teslim fob
   (Ellibin Euro)
 
Eğer teslim cif ise o zaman yukarıdaki fob bedelinin altına navlun bedeli (delivery) ve sigorta bedeli (insurance) bedellerini de belirtiyorsunuz.


 

Bu ihracata konu yüklenilen bir kdv var ise kdv den ödemeniz çıkmaması kaydıyla,devirden düşüleceğinden, örneğin yüklenilen kdv niz yaptığınız reçeteden yada kdv yüklenim listenizden 12.120,00 ytl olsun,bunun iade kdv nin muhasebe kaydı;





İhraç kayıtlı mal alımında dikkat edilecek en önemli husus,bu malı üç ay içerisinde yurt dışı etmeli ve GÇB de imalatçı tedarikçi listesine imalatçı teslimi yapan firmanın mutlaka gümrük çıkış beyannamesine adının yazılıp,bir nüshasının onaylı bir şekilde (noterden veya ymm den )mal alımı yapılan firmaya bu süre sarfında verilmesidir.

Yanlışlıkla kdv kanunun 11/1-c maddesine alım yapılan ve kdv si ödenmeyen fatura daki kdv yi indirim konusu yapmayalım.süresinde çıkmış,tedarikçinin adı yazılmış ve onaylanmış gçb nin mal alımı yapılan firmaya tesliminden sonra ki muhasebe kaydı; 
 



Birde dövizin girdiği muhasebe kayıtlarında lütfen hareketlerdeki kur farklılıklarından doğan kambiyo hareketlerininde sağlıklı bir şekilde muhasebeleştirilmesine özen gösterelim.


İHRAÇ KAYITLI TESLİM NEDİR?

İhraç kayıtlı teslim,ihracatı yapan bir firmaya yapılan teslimdir,yani siz ürettiğiniz malı direk yurt dışı yapmıyorsunuz,arada başka bir firma yurt dışı yapacağı malı tedarik diyorsunuz,tabii aşağıdaki şartlarda;

İMALATÇILAR TARAFINDAN İHRAÇ KAYDIYLA YAPILAN TESLİMLERDE 1.1.1988 TARİHİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ OLACAK USUL VE ESASLAR:

Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yapılan tanıma göre imalatçının;
1. Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması,
2. Sanayi Odası, Ticaret Odası ve Esnaf ve Sanatkar Derneklerine kayıtlı bulunması,
3. İmalat işinde en az 5 işçi çalıştırması, (bu madde kaldırıldı)
4. Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim konusunda gerekli araç parkına sahip olması,
5. Bu şartları topluca taşıyan imalatçıların kendi üretimine ilave olarak aynı zamanda fason imalat da yaptırmaları halinde,
a) Fason imalatı sadece, sanayi sicil belgesinde yazılı üretim dallarında yaptırmaları,
b) Fason olarak yaptırılan imalatta işin riskini ve organizasyonu üstlenmeleri,
c) Fason olarak imal ettirilen mallarla ilgili ham madde ve yardımcı maddeleri temin etmeleri,
gerekmektedir.

İmalatçı tanımında yapılan bu düzenlemeye göre, imalatçılarca ihraç kaydıyla ihracatçılara yapılacak teslimlerde aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır.

1. Sanayi veya Ticaret Odası İle Esnaf ve Sanatkar Derneklerine Kayıtlı Olup, Sanayi Sicil Belgesi Olanlardan Bizzat Üretim Yapanlar:

Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinde yazılı tecil - terkin uygulamasından, makina ve teçhizatını kullanmak suretiyle bizzat üretim yapan kuruluşlardan;

i - Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesi olan,
ii - Sanayi Odası, Ticaret Odası veya Esnaf ve Sanatkar Derneklerine kayıtlı bulunan,
iii - İmalat işinde en az 5 işçi çalıştıran, (bu madde kaldırıldı 99 nolu kdv genel tebliği ile)
iv - Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim konusunda gerekli araç parkına sahip olan,
imalatçılar yararlanacaktır.
 
Bu şartlara sahip olan imalatçılar, ihraç kaydıyla ihracatçılara mal teslim ettikleri dönemde ve bir defa olmak üzere "Sanayi Sicil Belgesi" ve Sanayi veya Ticaret Odasına veya Esnaf ve Sanatkar Derneklerine üyelik belgesinin noterce onaylı birer örneğini, verecekleri katma değer vergisi beyannamesine ekleyeceklerdir.

Sanayi sicil kaydı ve sanayi sicil belgesinde herhangi bir değişikliğin olması veya imalatçı niteliğinin kaybedilmesi hallerinde, bu durum, vergi dairesine en geç 15 gün içinde bildirilecektir.

2. Yukarıda Belirtilen Şartları Taşıyan İmalatçılardan, Bizzat Ürettiği Mallar Yanında Kendi Üretmediği Malları da Satanlar :
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yaptığı tanım kapsamında giren imalatçılar, ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların tümünü kendileri imal etmeyebilir. Diğer bir anlatımla imalatçılar, ihracatçıya ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların bir kısmını piyasadan hazır olarak satın alabilirler. Bu durumda, imalatçıların bizzat ürettikleri mallar için tecil - terkin uygulaması yapılacak, ancak piyasadan hazır olarak alınıp, satılan mallar için tecil - terkin işlemi uygulanmayacaktır.

ÖRNEK :

Bir Anonim Şirket, ihraç kaydıyla satış bağlantısı kurduğu 10.000 adet gömlekten, 6.000 adedini bizzat üretmiş, 4.000 adedini de hazır olarak piyasadan satın almıştır.

Bu mükellefin ihraç kaydıyla ihracatçıya teslim ettiği 10.000 adet gömleğin, bizzat imalatçısı olduğu 6.000 adedi için tecil - terkin işlemi uygulanacak, kalan 4.000 adet gömlek ise bu uygulamadan yararlanamayacaktır. Çünkü, bu mükellef 4.000 adet gömleği bizzat imal etmemiş, piyasadan hazır olarak satın almıştır.

Bu durumda, ihracatçıya satış yapan imalatçılar, bizzat ürettikleri mallar ile piyasadan hazır olarak satın aldıkları malları, düzenleyecekleri faturada ayrı ayrı gösterebilecekleri gibi, bu mallar için ayrı ayrı fatura da düzenleyebileceklerdir.

3. Yukarıda Belirtilen Şartları Taşıyan İmalatçılardan, İşletme Organizasyonunu ve İşin Riskini Üstlenerek, İhraç Edilen Nihai Ürünün İmalat Safhalarının Bir Bölümünü Fason Ücreti Ödeyerek Başka Firmalara Yaptıranlar:

Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yaptığı tanım kapsamına giren imalatçılardan, ihraç edilen nihai ürünün imalat safhalarından bir bölümünü bizzat yapan, diğer imalat safhalarını ise ham ve yardımcı maddelerini sağlayacak işin riskini ve işletme organizasyonunu üstlenip, başka firmalara fason ücreti karşılığında yaptıran mükellefler de imalatçı sayılacaklardır.

ÖRNEK :

(X) Anonim Şirketi ihraç kaydıyla bağlantı yaptığı 5.000 adet deri ceketin, yaka dikişleri ile ilik ve düğme işlerini işletme organizasyonunu ve işin riskini üstlenerek başka bir firmada fason olarak yaptırmakta, diğer bütün imalat işlerini kendisi yapmaktadır.

(X) Anonim Şirketi, işletme organizasyonunu ve işin riskini üstlendiğinden, bu deri ceketlerin tamamının imalatçısı sayılacak ve tecil-terkin uygulamasından yararlanacaktır.

4. Yukarıda Belirtilen Şartları Taşıyan ve Kapasite Yetersizliği Nedeniyle Üretim Konusu Malların Bir Bölümünü, Kendi Üretimine İlave Olarak İşletme Organizasyonunu ve İşin Riskini Üstlenerek, Fason Ücreti Ödeyerek Başka Firmalara Yaptıranlar:

Yukarıda yeralan şartları topluca taşıyan imalatçılar belli bir dönemde kapasitelerinin üstünde mal teslim taahhüdünde bulunabilmektedirler. Bu durumdaki firmalar kendi imalat kapasitelerini aşan talepleri karşılayabilmek amacıyla başka firmalara, işletme organizasyonunu ve işin riskini üstlenip, ham ve yardımcı maddelerini sağlayarak fason ücreti karşılığında mal imal ettirebilmektedirler.

Bu firmalar da gerek kendi ürettikleri ve gerekse sanayi sicil belgesinde yazılı üretimleri konusunda kendi üretimlerine ilave olarak işletme organizasyonunu ve işin riskini üstlenip ham ve yardımcı maddelerini sağlayarak fason ücreti karşılığında imal ettirdikleri mallar açısından imalatçı sayılacaklardır.

Ancak, işin riskini ve işletme organizasyonunu üstlenmek ve ham ve yardımcı maddeleri sağlamakla beraber, sanayi sicil belgelerinde yeralan üretim konusu dışında başka malları fason olarak imal ettirenler, bu mallar dolayısıyla imalatçı sayılmayacaklardır.

Söz konusu "işletme organizasyonunu ve işin riskini üstlenmek"ten kasıt, imalatın imal ettirenin istemleri doğrultusunda gerçekleştirilmesi ve fason işi yapan firmaya sadece fason ücreti ödenmesidir.

ÖRNEK :

Tişört imalatı yapan (A) Anonim Şirketi, 200.000 adet tişört siparişi almıştır. Yapılan sözleşmeye göre, taahhüdün iki ay içinde yerine getirilmesi zorunludur.

Bu şirket, tişörtlerin 150.000 adedini kendi işletmesinde üretmekte, kalan 50.000 adedini ise gerekli ham ve yardımcı maddeleri sağlayarak, üç ayrı firmaya, işin riskini ve işletme organizasyonunu üstlenmek suretiyle fason ücreti karşılığında imal ettirmektedir.

(A) Anonim Şirketi, gerek kendi imal ettiği ve gerekse fason ücreti karşılığında imalatını yaptırdığı 200.000 adet tişört için imalatçı sayılacak ve tecil - terkin uygulamasından yararlanacaktır.

5. Ücret Karşılığında Fason İşi Yapanlar :

Ücret karşılığında fason işi yapanlar, yaptıkları bu iş dolayısıyla imalatçı sayılmayacaklardır.

6. Sanayi Sicil Belgesi Almak İçin Başvuran, Ancak Henüz Sanayi Sicil Belgesi Verilmemiş Olanlar:

Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tanımı yapılan imalatçı kapsamına girmeyen mükellefler, tecil - terkin uygulamasından yararlanamayacaklardır.

Ancak, diğer şartları taşımakla beraber, sadece sanayi sicil belgesine sahip olmayan mükelleflerden, Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvuran ve bu Bakanlıktan söz konusu belgenin verileceğine ilişkin olumlu görüş alanlar da, sanayi sicil belgesi verilmesi beklenilmeden tecil - terkin uygulamasından yararlandırılabilecektir.

7. Tecil - Terkin İşlemlerinin İhraç Edilen Nihai Ürünün İmalatçısına Uygulanması :

Tecil - terkin işlemleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tanımı yapılan imalatçı kapsamına giren mükelleflerin (imalatçıların), ihraç kaydıyla satışını yaptıkları mal teslimlerine uygulanacaktır. Diğer bir ifade ile imalatçının ihraç kaydıyla satışını yaptığı malın, ihraç edilen nihai mamul olması gerekir. İmalatçının ihraç kaydıyla da olsa satışını yaptığı mal, aynen ihraç edilen nihai mamul değilse, bu teslimde tecil - terkin işlemi uygulanmayacaktır.

YUKARDAKİ FATURA KESİMİ VE MUHASEBE KAYDINI YAPTIĞIMIZ  İHRACAT YAPAN FİRMAYA AİT ÖRNEKTE, İHRAÇ KAYITLI MALI VEREN FİRMANIN FATURA KESİMİ VE MUHASEBE KAYDI İLE DEVAM EDELİM,

İhraç kayıtlı fatura kesme örneği;
Xyz imalatı…………………………        67.333
                            Kdv  %18             12.120
                            Toplam                 79.453

Fatura muhteviyatı ürün Kdv kanunun 11/1-c maddesine göre İhraç kayıtlı Verildiğinden Kdv si tahsil edilmemiştir.

(Yalnız altmışyedi ytl,üçyüzotuzüçkuruş ykr tahsil edilmiştir.)       




İhraç kayıtlı teslimin kdv beyanı özellik arzeder,tahsil edilmeyen kdv tahsil edilmiş gibi 1 nolu kdv de matraha ilave edilir,devir kdv ve veya o dönem ind.kdv yüksek ise alacaklı olur,1 nolu beyannamenin arka kısmındaki tablo 10 a dahil edilir.

Kdv ödemesi çıkar ise o zamanda aşağıdaki presüdür devreye girer.


Tecil - Terkin İşlemleri :

İmalatçılar tarafından, ihraç kaydıyla yapılan mal teslimlerine ait olduğu beyan edilen ve vergi dairelerince de tecil edilen katma değer vergisi, malın imalatçısı tarafından teslim tarihini takip eden aybaşından başlamak üzere 3 ay içerisinde ihraç edildiğinin tevsik edilmesi kaydıyla terkin edilmektedir.

Alıcı üzerinde bıraktığımız kdv yi bazı arkadaşlarımız 192 hesaba almaktadır.özün önceliği ilkesi gereği,esas itibariyle gümrük çıkış beyannamesini ibraz edememesi durumunda,fatura muhtevıyatı olan kdv alıcının ödemekle mükellef olduğu bir husus olması itibariyle,alıcı gümrük çıkış beyannamesini süresinde ibraz ederse;



Terkin işleminin yapılabilmesi için, imalatçılar tarafından ihraç edilmek üzere teslim edilen malın, ihraç edildiğini gösteren gümrük çıkış beyannamesinin aslı veya noterden onaylı bir örneğinin vergi dairelerine ibraz edilmesi zorunludur.

İmalatçıların ihraç kaydıyla satmış oldukları malların, başka imalatçıların aynı türdeki malları ile birlikte ihraç edilmesi halinde, söz konusu mallara ait tecil edilen verginin terkini için imalatçılar, vergi dairesine yapacakları müracaatta, kendileri tarafından teslim edilen malların ihraç edildiğini gösterir, ihracatçı firmadan alacakları bir belgeyi de gümrük çıkış beyannamesine ekleyeceklerdir.

Tecili yapılan kdv ödemesinin terkini ile ilgili örnek muhasebe kaydı;




İhraç kayıtlı teslimlerle ilgili en son 99 nolu kdv genel tebliğinde yapılan açıklamalar mevcuttur,buna göre ihraç kayıtlı teslimi yapıcak imalatçı tanımında, 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununun 1 inci maddesi kapsamında değerlendirilen sanayi işletmelerinin (imalatçıların) sanayi siciline kayıt olabilmeleri için asgari çalıştırmaları gereken işçi sayısı konusunda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Sanayi Sicil Tebliğleriyle, değişen ve gelişen teknolojik şartlara paralel olarak sanayi işletmelerinde makine ve teknoloji yoğunluğunun artması ve bu nedenle işgücüne duyulan ihtiyacın azalması sebebiyle değişiklikler yapılmaktadır. 

Bu nedenle, 27 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümünde sayılan ve ihracatçılara ihraç kayıtlı teslimde bulunacak imalatçılarda aranan şartlar arasında yer alan “imalat işinde en az 5 işçi çalıştırılması” şartı kaldırılmıştır.aynı zamanda İhraç Kayıtlı Teslimlerde Gümrük Beyannamesinde Yer Alması Gereken İmalatçı Bilgileri de aşağıdaki gibi yeniden düzenlenmiştir.

İmalatçılar ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların ihraç edildiğine dair ihracatçı firmadan onaylı bir yazı alacaklardır. Bu yazıda;
 - İhracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarihi ve sayısının,
 - Belgeyi talep eden imalatçının; adı, soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, ihraç kayıtlı teslim edilen mala ilişkin fatura veya benzeri belgenin tarihi, numarası, mal veya hizmetin cinsi, miktarı, bedeli, katma değer vergisi oranı ve hesaplanan katma değer vergisi tutarının, gösterilmesi gerekmektedir.

Vergi daireleri gümrük beyannamesinin aslı veya noter, YMM ya da gümrük idaresince onaylı örneği ile birlikte ibraz edilecek bu yazıya istinaden imalatçıların terkin ve iade işlemlerini yerine getireceklerdir.

Dolayısıyla yukarda uyardığımız halde ihracatçı ,gümrük çıkış beyannamesinde imalatçı tedarikçi olarak mal aldığı firma ismini yazdırmayı unutmuş ise yukarıdaki bilgileri içeren onaylı bir yazı ile teslimi yapan firmaya ibrazı,malı teslim edeni de kendisinide kdv açısından mağdur olmaktan kurtaracaktır.
 

13.02.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.