Turgay Yılmaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
turgayyilmaz@outlook.com

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yatırıma Katkı Tutarının Vergi Borçlarına Mahsubu

1- GİRİŞ

26 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7338 Sayılı Kanunun 60.Maddesi ile yapılan düzenleme kapsamında Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranı uygulanmasıyla hesaplaman yatırıma katkı tutarının %10’luk kısmı ÖTV ve KDV hariç olmak üzere tahakkuk ettirilmiş diğer vergi borçlarından mahsup edilebilmektedir.

Resmi Gazetede yayınlanan düzenleme ile yatırım harcamaları ile hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının mükelleflere geri dönüşünün hızlandırılması ve yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılara sağlanan desteklerin daha etkinleştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda mükellefler diğer vergi borçlarının terkini suretiyle kullanılan tutarın bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilir.

2- DÜZENLEMENİN AMAÇLARI

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar için gerek yatırım döneminde, gerekse de yatırımın işletilmesi döneminde yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisi uygulanabilmektedir.

Yatırım döneminde olan firmaların ekseriyeti, hak ettikleri katkı tutarlarından tam olarak yararlanmalarını sağlayacak kurumlar vergisi matrahı beyan edememekte, bir diğer ifadeyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının mükelleflere geri dönüşü belli bir zamanı alabilmektedir.

26/10/2021 tarih ve 31640 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7338 Sayılı "Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile hak kazanılan yatırıma katkı tutarının bir kısmının diğer vergi borçlarından mahsup edilmesine yöneliktir.

3- YATIRIMA KATKI TUTARININ %10’UNUN DİĞER VERGİ BORÇLARINA MAHSUBUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun İndirimli Kurumlar Vergisi başlıklık 32/A maddesinin 2.fıkrasının 8.maddesine yapılan düzenleme ile aşağıdaki şeklini almıştır.

(8) (7338 sayılı kanunun 60 ıncı maddesiyle eklenen bent; Yürürlük: maddesi 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere 26.10.2021)Yatırım teşvik belgesi bazında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla,  özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilir. Terkin talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamaz. Diğer vergi borçlarının terkini suretiyle kullanılan tutarın bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilir, diğer vergilerden terkini talep edilen tutar ile vazgeçilen yatırıma katkı tutarları dolayısıyla vergi matrahına indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanmaz. Bu fıkra kapsamında diğer vergi borçlarından terkin edilebilecek toplam tutar, ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamında fiilen yapılan yatırım harcamalarına, yatırıma katkı oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan tutarın %10'undan fazla olamaz.

4- DÜZENLEME KAPSAMINDAKİ MÜKELLEFLER TARAFINDAN (KDV-ÖTV HARİÇ) VERGİ BORÇLARINA MAHSUP TALEPLERİNİN SÜRESİ

7338 Sayılı Kanun kapsamında yapılan düzenlemeyle yatırım teşvik belgesi bazında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla hesaplanan yatırıma katkı tutarının %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilecektir. Yapılan düzenleme ile Nisan ayından verilecek kurumlar vergisi beyannamesini takip eden 2. Ayının (Haziran) sonuna kadar mahsup talep edilmesi halinde vergi daireleri tarafından diğer vergi borçlarına ait talepler yerine getirilebilmektedir.

5- DÜZENLEME KAPSAMINDA ÖRNEK UYGULAMALAR

Örnek 1:

100.000,00 TL tutarındaki yatırıma katkı tutarını diğer vergi borçlarından terkini talep eden bir mükellefin hak ettiği yatırıma katkı tutarı (100.000,00 + 100.000,00 ) 200.000,00 TL azalmış olacaktır. Söz konusu düzenleme kapsamında diğer vergi borçlarına terkini (mahsubu) suretiyle kullanılan tutarın bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilir, diğer vergilerden (ÖTV ve KDV Hariç) terkini talep edilen tutar ile vazgeçilen yatırıma katkı tutarları dolayısıyla vergi matrahına indirimli kurumlar vergisi uygulanmaz.

Örnek 2:

A Sanayi A.Ş. imalat sanayiine yönelik düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamında 2023 yılında 10.000.000,00 TL tutarında yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Söz konusu yatırım harcaması nedeniyle uygulanacak yatırıma katkı oranı % 50’dir. A Sanayi A.Ş.’nin 2023 yılında geçmiş yıllardan gelen mahsup edilebilir geçmiş yıllar zararı nedeniyle kurumlar vergisi matrahı hesaplanmamaktadır.

Buna göre A Sanayi A.Ş.’nin tahakkuk etmiş vergi borçlarından (ÖTV ve KDV hariç) terkin edebileceği katkı tutarı (10.000.000,00 x % 50 ) x % 10 = 500.000,00 TL tutarındadır. Ancak A Sanayi A.Ş. söz konusu katkı tutarını, vergi borçlarından terkin etmek suretiyle kullanırsa, A Sanayi A.Ş.’nin 2024 yılına devreden katkı tutarı (500.000,00 + 500.000,00 =) 1.000.000 TL azalacak ve kalan yatırıma katkı tutarı 4.000.000 TL olacaktır.

Örnek 3:

B Çelik A.Ş. imalat sanayiine yönelik düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamında 2023 yılında 60.000.000,00 TL tutarında yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Yatırım harcaması için uygulanacak yatırıma katkı oranı % 45’dir.

B Çelik A.Ş.’nin yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği gelirler için anılan yatırım teşvik belgesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulanması suretiyle 3.000.000,00 TL yatırıma katkı tutarından faydalanmıştır.

B Çelik A.Ş.’nin tahakkuk etmiş vergi borçlarından (ÖTV ve KDV hariç) terkin edebileceği katkı tutarı öncelikle ((60.000.000,00 x (% 45)) x % 10 =} 2.700.000,00 TL olarak hesaplanmaktadır.

Ancak, terkin talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamaz. Buna göre, mükellef tarafından 2.700.000,00 TL diğer vergi borçlarına mahsup talep edilmesi halinde 2.700.000,00 + 2.700.000,00 = 5.400.000,00 TL yatırıma katkı tutarı azalacaktır.

Mükellef tarafından daha önceden diğer kazançlarına uyguladığı yatırıma katkı tutarı olan 3.000.000,00 TL ve yine mahsup talebi ile yatırıma katkı oranında 5.400.000,00 TL azalma meydan geleceğinden (3.000.000,00 + 5.400.000,00 ) = 8.400.000,00 TL yatırıma katkı tutarında azalma meydana gelecektir.

Toplam yatırım tutarı	60.000.000,00
Yatırıma katkı oranı :	40%
Yatırıma katkı tutarı 60.000.000,00 * %40	24.000.000,00
2023 yılı diğer kazançlara uygulanan yatırıma katkı tutarı	3.000.000,00
Diğer vergi borçlarına mahsubu nedeni ile düşülmesi gereken yatırıma katkı tutarı	5.400.000,00
Kalan yatırıma katkı tutarı (24.000.000,00-(3.000.000,00+5.400.000,00))	15.600.000,00

SONUÇ

7338 Sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeyle yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının mükellefe geri dönüşünün hızlandırılması ve yatırımcıya sağlanan desteklerin daha etkin hale getirilmesi hedeflenmektedir. Ancak diğer vergi borçlarına mahsup edilen tutar kadar ayrıca yatırıma katkı tutarından 1 katına isabet eden kısmının vazgeçilmesine dair kısıtlayıcı düzenleme nedeniyle, getirilen düzenlemenin etkinliği zayıflamaktadır.

KAYNAKLAR

7338 sayılı kanunun 60.maddesi

5520 sayılı kanun madde 32/a 2.fıkrasının 8.maddesi

27.03.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.