Turgay Dönmez
Yeminli Mali Müşavir
E.Vergi Müfettişi
Bağımsız Denetçi
turgaydonmez@magymm.com.tr

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Faaliyet Gösteren Şirketlerin Ek Vergi Mükellefiyetleri

1.GİRİŞ:

Ülkemizin 10 ilinde  04.02.2023 ve 05.02.2023 tarihlerinde meydana gelen depremler nedeniyle kurumlar vergisi mükelleflerine yararlandıkları bazı istisnalar matrah kabul edilerek %5 ve yüzde 10 oranında ek vergi beyan etmeleri ve ödenmesi 7440 sayılı kanun ile düzenlenmiştir. Mükellefler yıl bittikten sonra konulan bu ek vergi için ihtirazi kayıtla beyan vermişler ve söz konusu vergiyi mahkemeye götürmüşlerdir. Anayasa  mahkemesi ise söz konusu verginin hukuki olduğuna yönelik bir karar vermiş ve mükellefler bu vergileri ödemek durumunda kalmışlardır. Çalışmamızın konusu ise teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinde faaliyet gösteren mükelleflerin ek vergi mükellefiyetlerinin belirlenmesi ve bu mükelleflerden ek verginin mükellefi olmadıkları halde vergi ödeyen mükelleflerin durumudur.

2.KONU VE YASAL MEVZUAT

1.a) 7440 Sayılı Kanun ve Tebliğ düzenlemeleri :

7440 sayılı kanun ile 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları üzerinden bu vergi hesaplanmaz düzenlemesi ile teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmeler ek verginin mükellefi olarak  sayılmamıştır.

7440 sayılı kanunun tebliğinde de:  (5) 18/11/2005 tarihli ve 25997 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” kapsamında mikro ve küçük işletme olarak sınıflandırılan kurumlar vergisi mükelleflerinin; teknoloji geliştirme bölgelerinden elde ettikleri kazançlar ile Ar-Ge ve tasarım merkezi bulunan mükelleflerin bu merkezlerdeki Ar-Ge ve tasarım harcamaları üzerinden hesaplanan Ar-Ge ve tasarım indirimleri ek vergi kapsamının dışındadır. Düzenlemelerine yer verilmiştir. Kanun küçük ve orta ölçekli mükelleflerin tespiti için       Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik hükümlerine atıf yapmıştır. Söz konusu yönetmelik hükümleri aşağıda yer verildiği gibidir.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik kapsamında  tanımlanan işletme sınıflarında küçük işletme aşağıdaki gibi tanımlanmıştır.

Küçük işletme: Yıllık çalışan sayısı elli (50) kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri yüz (100) milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir. Kriterler ise aşağıdaki gibi tanımlanmıştır.

c) Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklan gösteren mali tabloyu,

ç) Net satış hasılatı: Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutan,

d) Yıllık iş birimi (YİB): İşletmede bir takvim yılı içerisinde hizmet akdi ile çalıştırılanların prim gün sayıları toplamının üçyüzaltmışa bölünmesi ile elde edilen sayıyı ifade eder.

Türkiye’de hâlihazırda yürürlükte bulunan 25.05.2023 tarihli ve 32201 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7297 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile getirilen KOBİ sınıflandırması da şöyledir:

3.SONUÇ

7440 sayılı kanun ve tebliğ hükümlerinden açıkça anlaşılacağı üzere kanun teknokentlerde faaliyet gösteren firmalardan küçük ve orta ölçekli olanları ek verginin mükellef kapsamı dışında tutmuştur. Ancak bazı firmaların ek verginin mükellefi olmadığı halde bilgi eksikliğinden ve sistemin yanlış yönlendirmesinden dolayı ek vergi beyan edip ödediği görülmektedir. 7440 sayılı kanun ve ilgili tebliğde açıkça Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik kapsamında küçük işletme vasfında olan firmalar  EK VERGİNİN MÜKELLEFİ olmadığından  bu mükelleflerin mükellefi olmadığı vergileri ödediği görülmektedir. Vergi işlemlerinde düzeltme tarh zamanaşımı süresince yapılabildiğinden teknokentlerde ve arge mezkezlerinde faaliyet gösteren firmaların ödedikleri vergileri kontrol etmelerinde fayda bulunduğunu değerlendirmekteyim.

KAYNAKLAR:

1.7440 SAYILI KANUN ve Tebliği

2. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik

3.213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

17.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.