Öncelikle depremde yaşamını kaybeden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet, yakınlarına başsağlığı hastanede olanlara acil şifalar dilerim. Hayatta kalan ve depremde hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine ufak da olsa yardımcı olma adına ölüm aylığının bağlanması konusunda koşulların ne olduğu konusunda yardımcı olmaya çalışacağım. Sigortalının hak sahipleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirtildiği üzere eş, çocuk, anne ve babayı ifade etmektedir. Ölüm aylığı bağlanabilmesinde, vefatın 1 Ekim 2008 tarihinden önce ve sonra olmasına göre değişiklik göstermekte ancak güncel olması nedeniyle makalemde 1 Ekim 2008 sonrası vefat edenlerin ölüm aylığı bağlanma koşullarını açıklayacağım.
Ölen sigortalının;
1) Eşi,
2) Çocukları,
3) Anne ve babası,
hak sahipleridir.
Hayatını kaybeden sigortalıların 4/a (SSK), 4/b (Bağkur) ve 4/c (Emekli Sandığı) mirasçılarına maaş bağlanması koşulları farklılıklar göstermektedir.
1- 4/a (SSK) Sigortalıları
Ölen sigortalının her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıl sigortalılık süresi bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
2- 4/b (Bağkur) Sigortalıları
Ölen sigortalının en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması ve tüm prim borcunun ödenmiş olmak gerekmektedir.
3- 4/c (Emekli Sandığı) Sigortalıları
Ölen sigortalının en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
4- Diğer/Ortak Koşullar
1- Sigortalının Eşi
Eşine aylık bağlanması için, ölüm tarihinde sigortalının eşi ile yasal evlilik bağı bulunması şarttır.
Dul eşin, Emekli Sandığı iştirakçisi olması ya da 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında emekli, adi malullük ya da vazife malullüğü aylığı alması, yalnızca aylık bağlama oranını etkilemektedir. Bu durumda bağlanan dul aylığı oranı % 50’yi geçemez.
Eşin 4/a (SSK) ya da 4/b (Bağkur) kapsamında kendi sigortalılığından dolayı aylık alması ya da çalışması ise bağlanan maaş bağlanma aylığı oranını etkilemez. Yalnızca kamu kurumlarında 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlayanların görev/temsil tazminatı kesilir.
2- Sigortalının Çocukları
Çocukları; kız çocukları, erkek çocukları ve malul çocuklar olarak üç grupta incelememiz gerekmektedir.
Kız çocuklarına aylık bağlanabilmesi için 5510 sayılı Kanun ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama ya da kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşulu dışında bunların yaşları ne olursa olsun evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmaları ya da dul kalması şarttır. Kız çocuklarının hak sahipliğinde belli yaşlara kadar öğrenci olma şartı aranmamaktadır.
Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanması için 5510 sayılı Kanun ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama ya da kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma şartı dışında öğrenci değilse 18, orta öğrenim görmesi halinde 20 ve yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış olması gerekir. Erkek çocuğun yükseköğrenime devam ederken örneğin 22 yaşında evlenmesi ya da 4/a kapsamında işe girmesi durumunda aldığı ölüm aylığı kesilmez. Ancak 3308 sayılı Çıraklık Kanunu kapsamındaki okullar ortaöğretim olarak kabul edilmediğinden, 18 yaşından büyük aday çırak, çırak ve işletmelerde söz konusu kanuna tabi olarak öğrenim gören erkek öğrencilere ölüm aylığı bağlanmaz.
Malul çocuklara aylık bağlanabilmesi için 5510 sayılı Kanun ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama ya da kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşulu dışında Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az %60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılan kız ve erkek çocuklarına bağlanır. Malul çocuklarda yaş, öğrencilik niteliği ve bekar olma koşulu aranmaz.
3- Sigortalının Anne ve Babası
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için gerekli koşullara bakıldığında, öncelikle anne ve/veya baba 65 yaşın altında ise, ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından artan hisse kalması zorunludur. Ayrıca anne ve/veya babanın, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirleri asgari ücretin net tutarından az olması gerekmektedir. Yine anne ve/veya babaya ölen çocuklarından ölüm aylığı bağlanabilmesi için, diğer çocuklarından hak kazanılan gelir/aylıklar hariç olmak üzere, gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması da şarttır.
Anne ve/veya baba 65 yaşın üstünde ise, yukarıda belirtilen koşulları taşımaları durumunda ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından geriye artan hisseye bakılmamakta, artan hisse olmasa bile ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Ölüm aylığı, halk arasında anılan adıyla dul ve yetim aylığı hak sahipleri paylaşımı sınırları kanunlarla belirlenmiştir. Buna göre ölüm aylığı paylaşımı aşağıdaki şekilde yapılır.
Ölenin Aylığının;
oranlarında paylaşım yapılır.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler:
Sigortalının ölümünde ölüm aylığı bağlanabilmesi için;
Ölen sigortalının 4/a (SSK)’lı olması durumunda, en az 5 yıl sigortalılık süresi bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
Ölen sigortalının 4/b (Bağkur)’li olması durumunda, en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması ve tüm prim borcunun ödenmiş olması,
Ölen sigortalının 4/c (Emekli Sandığı)’li olması durumunda, en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması
gerekmektedir.
Bu koşulların sağlanması ile birlikte;
Resmi olarak başvuru yapmaları durumunda ölüm aylığı bağlanır.
21.02.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.