Turgay Özen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
tturgayozen@gmail.com

Aile ve Çocuk Yardımı Bordro Uygulaması

I - GİRİŞ

İşletmelerde, insan kaynakları ya da personel departmanlarında eğitimli, yetişmiş, firmaya artı değer katan işgücü istihdam etmeleri önemlidir. İnsan kaynakları departmanlarında çalışanların sürekli kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Kişilerin kendilerini geliştirmeleri yalnızca birtakım eğitim sertifikaları alıp kenara koymakla değil,  alınan eğitimlerin uygulama boyutuna da hakim olunması gerekmektedir. Aile ve Çocuk Yardımları da, işverene ve çalışana hem Gelir Vergisinde hem de SGK Priminde, firmaya da çalışana da ekonomik değer yaratan uygulamalardır. Ancak hepimizin sıkça duyduğu uygulamasının nasıl olduğunu bilmediğimiz aile ve çocuk yardımı bordro uygulaması makalemin konusunu oluşturmaktadır.

II – ÇOCUK (ZAMMI) YARDIMI

Çocuk Yardımı, işverenin işçilerine kendi inisiyatifinde ödediği ya da hizmet/ toplu iş sözleşmesinde belirlenen hükümlerle ödemekten sorumlu olduğu yardımlardır. Adından da anlaşıldığı üzere işçinin çocuklarına karşılık verilir. İşverenin ödediği bu yardımlar, çocukların yaşları dikkate alınarak her bir çocuğa göre hesaplanan tutarlarda SGK ve Gelir Vergisi matrahından istisna edilmektedir.

A- SGK Çocuk (Zammı) Yardımı

Sigortalının hizmet akdinin devam etmesi koşuluyla ve fiilen çalışmasının olup olmadığına bakılmaksızın; sigortalı ya da isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ya da aylık bağlanmamış olan çocuklarından;

• 18 yaşını doldurmamış,
• Lise ve dengi öğrenim gören 3308 sayılı Meslekî Eğitimi Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ya da işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını,
• Yükseköğrenim görmesi durumunda 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları,
• Yaşına bakılmaksızın Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarından en fazla iki çocuk (iki çocuk dahil)

için çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin, çocuk başına 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin %2'si, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında çalışan sigortalıların aynı koşullara sahip her bir çocuğu için % 4’ü  oranındaki tutarı, aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

B- Gelir Vergisi Çocuk İstisnası

Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/4. maddesinde hizmet erbabına ödenen çocuk zamlarının Gelir Vergisinden istisna olduğu ancak, bu zamların devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlasının vergiye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Çocuk yardımının hesabında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesi (1) esas alınmaktadır.

Çocuk Zammı ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilecek tutarları, yılda iki kez belirlenen devlet memurlarının aylık katsayılarına göre belirlenir. Çocuk zammı GV istisnası, 6 yaş ve altındaki çocuklar ile 6 yaşından büyük çocuklar olmak üzere çocuğun yaşına göre değişen tutarlarda uygulanmaktadır.

III – BORDRO UYGULAMASI

A- Çocuk (Zammı) Yardımı Bordro Uygulaması

Örnek : Net 3.000 TL ücret alan personele, 6 yaşından küçük çocuğu için verilen 82,89 TL çocuk yardımının bordro uygulaması

Çocuk yardımı SGK istisnası 71,55 TL’dir. Verilen çocuk yardımı 82,89 TL

Çocuk yardımının 71,55 TL tutarı için SGK primi hesaplanmayacak, 82,89 – 71,55 = 11,34 TL tutar SGK matrahına ilave edilip prim hesaplanacak.

Çocuk yardımı Gelir Vergisi istisnası 82,89 TL’dir. Verilen çocuk yardımının tamamı Gelir Vergisinden istisnadır.

Yukarıdaki hesaplamada görüldüğü üzere net 3.000 TL alan bir çalışanın çocuk yardımı verilmeden işverene maliyeti 5.140,50 TL’dir.

Bu kişiye 6 yaşından küçük çocuk çocuğu için 82,89 TL yardım verildiğinde, kişi yine net 3.000 TL ücret alırken, işverene maliyeti 5.108,78 TL olmaktadır. İşverenin verilen çocuk yardımından dolayı, aylık 31,73 TL, yıllık 380,76 TL avantajı olmaktadır. Yardım verilen çocuk ve çalışan sayısı arttıkça işverenin sağlamış olduğu avantaj daha da artacaktır.

B- Aile (Zammı) Yardımı Bordro Uygulaması

Örnek : Net 3.000 TL alan personelin, çalışmayan eşi için verilen 357,75 TL aile yardımının bordro uygulaması

Aile yardımı SGK istisnası 357,75 TL’dir ve verilen aile yardımı da 357,75 TL’dir, bu nedenle aile yardımının tamamı için SGK primi hesaplanmayacaktır. ,

Yukarıdaki hesaplamada görüldüğü üzere net 3.000 TL alan bir çalışanın aile yardımı almadan işverene maliyeti 5.140,50 TL’dir.

Bu kişiye 357,75 TL aile yardım verildiğinde, kişi yine net 3.000 TL ücret alırken, işverene maliyeti 4.981,86 TL olmaktadır. İşverenin aylık 158,64 TL, yıllık 1.903,68 TL avantajı olmaktadır. Aile yardımından yararlanan çalışan sayısı arttıkça işverenin sağlamış olduğu avantaj daha da artacaktır.

C- Çocuk ve Aile Yardımının Aynı Bordroda Uygulaması/Karşılaştırması

Örnek : Net 3.000 TL alan personelin, 6 yaşından küçük çocuğu için verilen 82,89 TL çocuk yardımı ile  çalışmayan eşi için verilen 357,75 TL aile yardımının aynı bordroda uygulaması ve işverene maliyetinin karşılaştırması

Yukarıdaki hesaplamada görüldüğü üzere net 3.000 TL alan bir çalışanın çocuk ve aile yardımı almadan işverene maliyeti 5.140,50 TL’dir.

Bu kişiye 357,75 TL aile yardımı ve 82,89 TL çocuk yardımı verildiğinde, kişi yine net 3.000 TL ücret alırken, işverene maliyeti 4.950,13 TL olmaktadır. İşverenin aylık 190,37 TL, yıllık 2.284,44 TL avantajı olmaktadır. Aile ve çocuk yardımından yararlanan çalışan sayısı arttıkça işverenin sağlamış olduğu avantaj daha da artacaktır.

D- Çocuk ve Aile Yardımının 01.01.2021 – 30.06.2021 Tarihler Arası SGK ve Gelir Vergisi İstisna Tablosu

SGK İSTİSNASI	01.01.2021 – 30.06.2021
Çocuk Yardımı SGK İstisnası (Asgari Ücret * %2)	71,55 TL
Aile Yardımı SGK İstisnası (Asgari Ücret * %10)	357,75 TL

 

GELİR VERGİSİ İSTİSNASI	01.01.2021 – 30.06.2021
Çocuk Yardımı GV İstisnası (72 Aydan Küçük)	82,89 TL
Çocuk Yardımı GV İstisnası (72 Aydan Büyük)	41,45 TL

21.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.