Turgay Özen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
tturgayozen@gmail.com

Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretlerin Beyanı

I - GİRİŞ

Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar (hizmet karşılığının mal olarak verilmesi) ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen (konut, araç sağlanması vb.) menfaatlerdir. Gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde etmiş oldukları ücret gelirleri gelir vergisine tabidir. Ücret, bedensel ya da zihinsel bir emek karşılığında işverenden elde edilen hasılayı ifade eder. Bu hasıla para şeklinde olabileceği gibi ayni veya para ile temsil edilebilen menfaat şeklinde de olabilir.

II – ÜCRETİN UNSURLARI

Ücret gelirini meydana getiren üç temel unsur şöyledir:

• Bir işverene tabi olma: Herhangi bir ödemenin ücret olarak kabul edilebilmesi için gerekli olan ilk unsur çalışanın işverene tabi olmasıdır. İşveren, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir. Çalışanın işverene bağlılığı, fiili olabileceği gibi kanun, tüzük, yönetmelik veya sözleşmelerle de saptanmış olabilmektedir.  

• Belli bir iş yerine bağlı olma: İş yeri ticari, sınai, zirai ve mesleki bir faaliyetin yürütülmesi için tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerlerdir. Bu yerlere bağlılık, hukuki anlamda bir bağlılıktır. Hizmetin mutlaka fiilen iş yerinde yapılması zorunlu değildir. 

• Hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılması: Ödeme bir hizmet karşılığı değilse ücret sayılmasına olanak yoktur. Hizmet karşılığı olarak yapılan ödeme, nakit (haftalık, aylık vb.), ayın (hizmet karşılığının mal olarak verilmesi) veya para ile temsil edilebilen menfaatler (konut, araç sağlanması gibi) şeklinde olabilir.

III – BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ALINAN ÜCRET

Yukarıdaki tanım ve unsurlara göre birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı Gelir Vergisi Kanununda yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2019 yılı için bu tutar 40.000 TL’dir.) aşmayan mükelleflerin, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir. Ancak, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamı 40.000 TL’yi aşması durumunda, ücretlerin tamamı (ilk işverenden alınan ücrette dahil olmak üzere) yıllık beyannameye dahil edilecektir. Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenecektir.

Örnek 1 : Bay A üç ayrı işverenden aşağıdaki gelirleri elde etmiş ve ücretler kesinti yoluyla vergilendirilmiştir.

I.İşverenden Alınan Ücret                                                              50.000,00 TL

II.İşverenden Alınan Ücret                                                             25.000,00 TL

III. İşverenden Alınan Ücret                                                          13.000,00 TL

BEYAN EDİLECEK GELİR                                                         Yok

II. ve III. İşverenlerden alınan (25.000,00 TL + 13.000,00 TL =) 38.000,00 TL

38.000,00 TL beyan sınırı 40.000,00 TL’nin altında kaldığı için beyanname verilmeyecektir.

Örnek 2 : Bay B üç ayrı işverenden aşağıdaki gelirleri elde etmiş ve ücretler kesinti yoluyla vergilendirilmiştir.

I.İşverenden Alınan Ücret                                                              22.000,00 TL

II.İşverenden Alınan Ücret                                                             61.000,00 TL

III. İşverenden Alınan Ücret                                                            9.000,00 TL

BEYAN EDİLECEK GELİR                                                         Yok

Bay B ilk işvereni II. İşverenden aldığı 61.000,00 TL yi kabul etmiş, I. ve III. İşverenlerden alınan (22.000,00 TL + 9.000,00 TL =) 31.000,00 TL

31.000,00 TL beyan sınırı 40.000,00 TL’nin altında kaldığı için beyanname verilmeyecektir.

Örnek 3 : Bay C üç ayrı işverenden aşağıdaki gelirleri elde etmiş ve ücretler kesinti yoluyla vergilendirilmiştir.

I.İşverenden Alınan Ücret                                                              33.000,00 TL

II.İşverenden Alınan Ücret                                                             27.000,00 TL

III. İşverenden Alınan Ücret                                                          14.000,00 TL

BEYAN EDİLECEK GELİR                                                       74.000,00 TL

II. ve III. İşverenlerden alınan (27.000,00 TL + 14.000,00 TL =) 41.000,00 TL

41.000,00 TL Beyan sınırı 40.000,00 TL’nin üzerinde olduğu için beyanname verilecektir.

Beyana İlişkin Örnek

I.İşverenden Alınan Ücret                                                              33.000,00 TL

II.İşverenden Alınan Ücret                                                             27.000,00 TL

III. İşverenden Alınan Ücret                                                          14.000,00 TL

BEYAN EDİLECEK GELİR                                                       74.000,00 TL

II. ve III. İşverenlerden alınan (27.000,00 TL + 14.000,00 TL =) 41.000,00 TL

41.000,00 TL Beyan sınırı 40.000,00 TL’nin üzerinde olduğu için beyanname verilecektir.

 

Ücret Geliri                                                                                      74.000,00 TL

GSS Prim Ödemesi (74.000 X %15)                                               11.100,00 TL

Gelir Vergisi Matrahı                                                                       62.900,00 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi                                                                 13.283,00 TL

Mahsup Edilecek Gelir Vergisi                                                        10.185,00 TL

Ücret 33.000,00 GV 4.710,00

Ücret 27.000,00 GV 3.690,00

Ücret 14.000,00 GV 1.785,00

Asgari Geçim İndirimi Mahsup edilmeden Önceki Vergi

Ödenecek Gelir Vergisi (13.283,00 – 10.185,00)    =                        3.098,00 TL

2019 TAKVİM YILI ÜCRET GELİRLERİNE UYGULANACAK VERGİ TARİFESİ

18.000 TL'ye kadar	% 15
40.000 TL'nin 18.000 TL'si için 2.700 TL, fazlası	% 20
148.000 TL'nin 40.000 TL'si için 7.100 TL, fazlası	% 27
148.000 TL'den fazlasının 148.000 TL'si için 36.260 TL, fazlası	% 35

Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilen durumlarda, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının 2019 yılı içerisinde 40.000,00 TL’yi aşması durumunda, birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.
Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağının belirlenmesi, mükellefin serbest takdirine bırakılmıştır, diğer bir ifade ile kişiye bu hesaplamada en yüksek ücreti hesaplama dışı bırakma hakkı tanınmıştır. Stopaja tabi tutulmamış ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken, yıl içerisinde ücret alınan işveren sayısıdır. Birden fazla işverenden ücret almış olmak hem aynı zaman sürecinde birden fazla işverenden ücret almayı kapsadığı gibi, yıl içerisinde iş değişikliği dolayısıyla birden fazla işverenden ücret almayı da kapsamaktadır. Ücretin yurtdışındaki işverenden alınması durumunda ücret döviz olarak ödenirse gelir vergisinden istisna, TL olarak ödenirse istisna kapsamı dışındadır. Yabancı ülkelerin elçilik ve konsolosluklarında çalışanlar ülkeler arası karşılıklı anlaşma varsa vergi istisnası uygulanmakta, yoksa istisna uygulanmamakta ücret gelirlerini beyanname ile beyan etmek zorundadırlar.

21.01.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.