Turgay Özen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
tturgayozen@gmail.com

Uygulamalı Kar Dağıtımı Örneği

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile şirket ortaklarının şirkete borçlanma yasağı kamuoyunda uzunca süre tartışılmış bunun devamında da şirket ortaklarının geçimlerini sağlayabilmeleri için alternatif öneriler gündeme gelmiştir.  Bu önerilerin başında 6102 sayılı Kanun’un 394.maddesinde Yönetim Kurulu Üyelerinin Mali Hakları başlığı altında  “Yönetim kurulu üyelerine, tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kardan pay ödenebilir” ifadesi ile şirket ortağı yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı mı yoksa kardan pay mı verilmeli tartışmasından yola çıkarak, kar payı dağıtımı ve huzur hakkı verilmesi ile ilgili karşılaştırılmalı örneklerle karşılaştırmalar yapacağım.

Kar dağıtımı ile ilgili, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30.maddelerinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94.maddesinde düzenlemeler yapılmıştır. Gelir Vergisi Kanunu'nun 22. maddesine göre, anonim ve limited şirket kar payları, elde edenler açısından menkul sermaye iradı sayılmakta ve kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu'nun 86. maddesine göre de 2012 yılında elde edilen tevkifata tabi tutulmuş menkul sermaye iratlarının beyan edilmesi için, brüt (vergi kesintisi yapılmadan önceki) tutarının 25 bin TL'lik beyan sınırını aşması gerekiyor. Diğer bir ifade ile 2012 yılında elde edilen brüt kar payı tutarının 50 bin TL'yi aşmaması durumunda beyanname verilmeyecek, 50 bin TL'yi aşması durumunda ise istisnadan sonra kalan diğer yarısı 25 bin TL'lik beyan sınırını aşacağından, 26 Mart 2013 akşamına kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. 2012 yılında yalnızca kar payı elde edip de bu gelirleri toplamı 50 bin TL'yi aştığı için beyanname vermek zorunda olanlardan, kar payı tutarı 275 bin 600 TL'yi aşmayanlar ise ilave vergi ödemeyecekleri gibi vergi iadesi bile alabileceklerdir.

Not : Şirket ortağının beyana tabi başka gelirlerinin bulunması durumunda, beyan sınırının aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelirlerin toplamı dikkate alınacaktır. Örneklerimizi başka gelirin olmadığı varsayımı ile yapmaktayız.

Örnek 1 : Şirket ortağına 2012 yılında 275.600,00 TL kar payı dağıtılmıştır. Şirketin kar dağıtımıyla ilgili ödediği stopaj 41.340,00 TL, şirket ortağının beyan edeceği stopaj da 41.340,00 TL.

Sonuç olarak şirket ortağı beyan ettiği vergiden şirketin kar dağıtımı nedeniyle ödediği vergiyi mahsup ettiğinde  ödenecek vergi çıkmayacaktır.

Şirketin Kar Dağıtımı Vergi Beyanı

Dağıtılan Kar                           275.600,00 TL

Temettü Stopaj Oranı                    % 15

Temettü Stopajı                       41.340,00 TL

Şirketin Ortağının Temettü Vergi Beyanı (2012)

Kar Payı Tutarı                        275.600,00 TL

Kar Payı İstisna Oranı                   % 50

Kar Payı İstisna Tutarı             137.800,00 TL

Kar Payı Vergi Matrahı           137.800,00 TL

Temettü Stopajı                        41.340,00 TL

  10.000,00    0,15           1.500,00

  15.000,00    0,20           3.000,00

  33.000,00    0,27           8.910,00

  77.800,00    0,35         27.930,00

137.800,00                    41.340,00

Mahsup Edilecek Vergi             41.340,00 TL

Ödenecek Vergi                             0,00 TL

Örneğimizde gördüğümüz gibi 2012 yılında şirket ortağına dağıtılan kar ile ilgili, şirketin ödediği stopaj ve şirket ortağının hesaplanan menkul sermaye vergisi eşit olduğundan, şirket ortağı herhangi bir vergi ödemeyecektir. Diğer bir ifade ile 2012 yılı içerisinde şirket ortağına dağıtılan 275.600,00 TL’ye kadar dağıtılan kar için şirket ortağı hiçbir vergi ödemeyecektir.

Örnek 2 : Şirket ortağına 2012 yılında aylık 12.500,00 TL (yıllık 150.000,00 TL) Huzur Hakkı verilmesi ile yıl sonunda toplam 150.000,00 TL kar payı dağıtılmasının vergisel karşılaştırılması yapılmıştır.

Şirketin Kar Dağıtımı Vergi Beyanı

Dağıtılan Kar                           150.000,00 TL

Temettü Stopaj Oranı                    % 15

Temettü Stopajı                         22.500,00 TL

Ödenen Net Tutar                   127.500,00 TL

Şirketin Ortağının Temettü Vergi Beyanı

Kar Payı Tutarı                        150.000,00 TL

Kar Payı İstisna Oranı                   % 50

Kar Payı İstisna Tutarı               75.000,00 TL

Kar Payı Vergi Matrahı             75.000,00 TL

Temettü Stopajı                       19.360,00 TL

10.000,00      0,15           1.500,00

15.000,00      0,20           3.000,00

33.000,00      0,27           8.910,00

 17.000,00     0,35           5.950,00

60.000,00                      19.360,00

Mahsup Edilecek Vergi             19.360,00 TL

İade Alınacak Vergi                   3.140,00 TL

 

Şirketin Ortağına Verilen Huzur Hakkının Vergilendirilmesi

Huzur Hakkı Tutarı                 150.000,00 TL

Kesilen Gelir Vergisi                 43.210,00 TL

  10.000,00    0,15            1.500,00

  15.000,00    0,20            3.000,00

  63.000,00    0,27         17.010,00

  62.000,00    0,35         21.700,00

150.000,00                    43.210,00

Kesilen Damga Vergisi                   990,00 TL

150.000,00    0,0066           990,00

Ödenen Net Tutar                   105.800,00 TL

 

Şirket Ortağına Yapılan Net Ödeme

Kar dağıtımında                    : 127.500,00 TL

Huzur hakkında                    : 105.800,00 TL

Ödenen Vergi

Kar dağıtımında                    :   22.500,00 TL

(Mahsup işleminden sonra 22.500,00 – 19.360,00 TL = 3.140,00 TL şirket ortağına iade edilecektir)

Huzur hakkında (GV + DV) :   44.200,00 TL

Örneğimizdeki sonuçta şirket ortağı 150.000,00 TL brüt tutara göre;

Kar payı aldığında 127.500,00 + 3.140,00 = 130.640,00 TL

Huzur hakkı aldığında 105.800,00 TL

Net gelir elde etmektedir.

Not: Huzur hakkı sonucu ödenecek vergi her ilgili ayı izleyen ayın 23 ünde Muhtasar Beyanname ile beyan edilip 26 sında ödenecektir. Kar dağıtımı ile ilgili ortağın ödeyeceği vergi, izleyen yılın 26 Mart akşamına kadar Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan edilip Mart ve Temmuz aylarının son gününde iki taksitte ödenecektir.

Huzur hakkı ödemeleri şirketler için bir gider kalemiyken, kar dağıtımı gider olmamaktadır.

02.04.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.