Turgay Özen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
tturgayozen@gmail.com

Yansıtma Faturalarında KDV

I – GİRİŞ

Masraf yansıtmaları, özel anlaşmalar ya da yanlış faturalamalardan dolayı, masrafın asıl muhatabına yansıtılması durumunda ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki, fatura bedeli kısmen ya da tamamen farklı bir mükellefi ilgilendirmesinden dolayı, faturaya muhatap olan mükellef, faturada kendisini ilgilendirmeyen tutarı diğer mükellefe yansıtması için fatura düzenlemesi gerekmekte ve düzenlenen bu faturalara uygulamada yansıtma faturası adı verilmektedir. Yansıtma faturalarının uygulamada işleyişini aşağıda başlıklar halinde inceleyeceğiz.

II – MASRAFIN KOMİSYON, HİZMET GİBİ EK ÖDEMELER OLMADAN   YANSITILMASI

A) Masrafın KDV’nin Konusuna Girmesi Durumunda

Burada yansıtılması gereken masraf tutarı kısmen ya da tamamen yansıtma faturasını düzenleyen firmaya ait olmaması gerekmekte ve bu nedenle firma kendisini ilgilendirmeyen masraf tutarını masrafın muhatabı olan firmaya yansıtacaktır. Masrafta hangi KDV oranı hesaplanmış ise, yansıtma faturasını düzenleyen firma  da yansıtma faturasında da aynı oranda KDV hesaplayacak ve böylece masrafla birlikte KDV’de ilgilisine yansıtılmış olacaktır.

Bu konuyla ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 2009 KDV-1782 sayılı özelgesinde KDV’nin yansıtma faturasında hesaplanması gerektiği yönünde görüş bildirmiş; “başkaları için yapılan ve aslı KDV’ye tabi olan harcamaların aktarılması amacıyla düzenlenen faturalarda harcamanın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacaktır” diye ifade edilmiştir.

B) Masrafın KDV’nin Konusuna Girmemesi Durumunda

Firmalar, ticari faaliyetleri nedeniyle kendi aralarında yaptıkları sözleşmeler ya da benzeri nedenlerle ödenmesi gereken Damga Vergisi, teminat mektupları masrafları gibi KDV’nin konusuna girmeyen harcamaların, tamamının bir firma tarafından ödenerek, bu ödemenin bir kısmının diğer firmadan tahsil edileceği yönünde anlaşmaya varmış olabilirler. Bu tür istisna kapsamında alınan mal ve hizmetin, asıl ilgilisine düzenlenen yansıtma faturasında KDV hesaplanmaması gerekmektedir.

Gelirler Genel Müdürlüğü’nün verdiği görüşte; aktarılan masrafların KDV’ne tabi olmayan işlem bedellerine ait olması halinde, masraf aktarımı için de KDV uygulanmamaktadır. KDVK’nın 17/4-g maddesinde, damga pulu teslimlerinin KDV’den istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Buna göre  özelge; “tayin ettiğiniz limited şirketin, bir anonim şirket ile yapmış olduğu taşeron sözleşmesine ilişkin olarak anonim şirket tarafından ödenen damga vergisi tutarının sözleşme uyarınca yarısının fatura ile limited şirkete yansıtılması işleminde KDV uygulanmasına gerek bulunmamaktadır.” diyerek, Damga Vergisi masraf yansıtmalarında KDV hesaplanmayacağı yönünde görüş bildirmiştir.

Yine Maliye Bakanlığı’nın 15.11.1996 Tarih 54092 sayılı özelgesinde; "bayilik alabilmek için verdiği teminat mektuplarına ilişkin masrafları ana firmadan tahsil eden bir mükellefin bu işleminin, bir teslim ya da hizmet karşılığını teşkil etmemesi nedeniyle KDV'nin konusuna girmediği” yönünde görüş bildirmiştir.

Benzer bir başka görüşte Gelir İdaresi Başkanlığı’nın  01.06.2007 Tarih 50358 sayılı özelgesinde karşımıza çıkmakta; “banka ve sigorta muameleleri KDV kapsamına girmemesi nedeniyle KDV’den müstesna olan teminat mektubu komisyon bedellerinin müşterilerinizce şirketinize birebir yansıtılması işlemi KDV’ye tabi bulunmamaktadır” diye ifade edilmiştir.

Sonuç olarak KDV hesaplanmayan ya da KDV’nin konusuna girmeyen masrafların yansıtma faturalarında kesinlikle KDV hesaplanmaması gerekmektedir.

III – MASRAFIN KOMİSYON, HİZMET GİBİ BEDELLER EKLENEREK YANSITILMASI

Yansıtma faturalarında amaç, kar etmek değil masrafın gerçek ilgilisine aktarımıdır. Yapılan işlemde yansıtma faturasını düzenleyen firma bir katma değer yaratmıyor. Firmanın yansıtma işlemi nedeni ile bir katma değer yaratması ve bu yaratılan katma değeri, yansıtma tutarına ekleyerek tek tutar olarak karşı tarafa fatura etmesi durumunda, yansıtma faturasındaki KDV oranını dikkate alınmayarak, masraf tutarının tamamına KDVK’nun 1.maddesine göre hizmet ya da aracılık hizmeti nedeniyle %18 genel KDV oranının uygulanması gerekmektedir. Bu durumun önüne geçmek için, yansıtma faturasındaki tutarı ayrı bir kalem, yansıtma işlemi ile ilgili komisyon, hizmet v.b. işlemlerin ayrı bir kalem olarak faturada gösterilmesi yansıtılan masraf tutarına hangi KDV oranının uygulanacağı ile karmaşayı da  ortadan kaldıracaktır.

Maliye Bakanlığı’nın 14.04.1999 Tarih 14102 sayılı özelgesinde; “yazınızda belirtilen işgaliye, liman, fener, sağlık resimleri ile Deniz Ticaret Odası payları, ve Vapur Donatanları Derneği ücretleri ise KDV’nin konusuna girmediğinden, bu masrafların acentelere yansıtılması da vergiye tabi bulunmamaktadır. Ancak bu masrafların yansıtılmasında komisyon alınması durumunda, komisyon tutarı vergiye tabi tutulacaktır” diyerek, masraf yansıtmalarında ek ödemelerin genel KDV oranına tabi olduğu yönünde görüş bildirmiştir.

Aynı yönde bir başka görüşte İstanbul Vergi Dairesi’nin 2009 KDV-1782 sayılı özelgesinde ifade edilmiştir; “aslı KDV’nin konusuna girmeyen ya da vergiden müstesna olan masrafların aktarılmasında KDV hesaplanmayacaktır ancak bu aktarma sırasında masraf tutarını aşan bir bedel tahsil edilir ise, bu aşan kısım üzerinden KDV hesaplanacaktır” denilmektedir.

IV – SONUÇ

Yansıtma faturalarının düzenlenmesinde yansıtmaya konu masrafın KDV’ye tabi olması durumunda, masrafın tabi olduğu KDV oranı üzerinden KDV hesaplanacaktır. Yansıtılan masrafa ek bir bedel konulması durumunda eğer ek bedel masrafa ilave edilerek tek bir satırda fatura edilirse toplam tutarın KDV tutarı, masrafın tabi olduğu KDV oranına göre değil %18 genel KDV oranına göre hesaplanacaktır. Eğer ek bedel faturada masrafa ilave edilmeden ayrı bir satırda  gösterilir ise, masrafla ek bedelin tabi olduğu KDV oranlarının farklı olması durumunda, KDV tutarları ayrı ayrı hesaplanacaktır. KDV’ye tabi olmayan ya da istisnadan kaynaklanan işlemlerden dolayı düzenlenen yansıtma faturalarında ise KDV hiç hesaplanmayacaktır.

23.06.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.