1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte olan 14. maddesinde düzenlenen kıdem tazminatı, “yasada belirtilen belirli bir çalışma süresini dolduran işçinin hizmet aktinin yine yasada belirtilen nedenlerle son bulması ile işçi ya da yasal mirasçılarına ödenen para” olarak ifade edilmektedir. Çalışan işçilerin kıdem tazminatı alabilmesi için yasada bir çok koşul sıralanmışken, çalışan emeklilerin kıdem tazminatı alabilmesi için bu koşulların bir çoğu fiziki olarak ortadan kalkmış ve olabilme olasılığı kalmamıştır. Buradan yola çıkarak çalışan emekliye kıdem tazminatı ödenebilme koşullarını irdeleyeceğiz.
İşçiye kıdem tazminatı ödenebilmesi için;
Ya işveren tarafından, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışında hizmet akdinin feshedilmesi gerekmektedir.
Ya İşçi tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılan nedenlerden dolayı hizmet akdinin feshedilmesi gerekmektedir.
Ya da kendiliğinden veya süreç içerisinde koşulların oluşması gerekmektedir. Bu süreç içerisinde oluşan koşulları sıralayacak olursak; muvazzaf askerlik hizmeti, işçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum ya da sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacıyla hizmet akdinin feshi, kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile hizmet akdini sona erdirmesi, en son da işçinin ölümü nedeniyle hizmet akdinin son bulması halleri olarak sıralayabiliriz.
Yukarıda sıraladığımız kıdem tazminatına hak kazanma koşullarına baktığımızda, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için ya işverenin kusuru ya işçinin haklı gerekçeleri ya da belirli bir süreçte koşulların oluşmasına bağlı olarak hizmet aktinin feshi durumunda işçi kıdem tazminatı alabilmektedir.
Yani işyerinde her şey normal seyrinde giderken işçinin kanunda belirtilen haklı nedenle hizmet aktini fesh etmesi, işverenin haksız nedenle hizmet aktini fesh etmesi, emekli olan kişinin (kadın ise) yeniden evlenme olasılığının çok zayıf olması, emekli olan erkeğin askerlik hizmetinin zaten olmaması ve emekli olan birisinin ikinci kez emekli olmasının mümkün olmadığı görülmektedir. Bu durumda çalışan emekliye kıdem tazminatı vermek istemeyen işveren (işçiyi istifaya zorlamak amacıyla) işçiyi sürekli çalışmaya yönlendirirse, işçinin kıdem tazminatına hak kazanabileceği tek koşul kalmakta o da ölümü. İşçinin ölüm nedeniyle hizmet akti son bulunca kıdem tazminatı doğar ve yasal mirasçılarına ödenir.
07.07.2010
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.