Tunahan Aslantaş
Vergi Müfettişi
Arabulucu
Bilirkişi
Öğretmen
tunahanaslantas@hotmail.com

Kentsel Dönüşüme İlişkin İşlemlerde Taşeron Damga Vergisi Öder Mi?

6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığımız felaketle birlikte depreme ve diğer afetlere karşı hazır olmanın önemini ülkece tecrübe ettik. Yaralarımız taze, üzüntümüz sonsuz. Bu yazıda kentsel dönüşümle ilgili temel mevzuat olan 6306 sayılı Afet Riski altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanundaki vergisel bir kısım düzenlemelere değineceğim.

Afet riski altındaki alanlar ile riskli yapıların, standartlara uygun iyileştirilmelerini ve dönüştürülmelerini amaçlayan kanun koyucu, 6306 sayılı Kanun ve ilgili yönetmeliklerle dönüşüm için gerekli usul ve esasları belirlemiştir.

İSTİSNA HÜKÜMLERİNDEN KİMLERİN FAYDALANABİLECEĞİ HAKKINDA UYUŞMAZLIK MEVCUTTU

6306 sayılı Kanunun 7’nci maddesinde yer alan vergisel teşviklerden kimlerin, hangi durumlarda faydalanacağına ilişkin (11.12.2018 tarihinde) yapılan açıklayıcı düzenlemeden önce vergi idaresi tarafından yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin vergi istisnalarından faydalanmasına izin verilmiyordu.[1] Bu duruma karşılık Yargı makamlarınca, 6306 sayılı Kanun Uygulama Yönetmeliği ile Kanunun amaçladığı kolaylıklar dikkate alınarak, müteahhit, taşeron vb. kişilerin de bahis mevzuu teşviklerden faydalanması gerektiği yönünde kararlar verilmiştir.[2] Vergi idaresi ile yargı makamları arasındaki görüş farklılığı mükellefleri yargı yoluna başvurmaya sevk etmiştir. Vergi idaresi tarafından alınan ve kentsel dönüşüm uygulamalarında ek mali yüke neden olan vergi ve harçları geri almak isteyen mükellefler, idareyi dava etmek zorunda kalmışlardır. Dava sürecinin sonunda idare hem faiz ödemek durumunda kalmış hem de dava sürecinin getirdiği diğer birtakım ek külfete katlanmıştır.

Alt yüklenicilerin 6306 sayılı Kanundaki Damga Vergisi istisnasından faydalanıp faydalanamayacağına ilişkin olarak 2018/Aralık’dan bu yana verilmiş özelge bulunmamaktadır. Bununla birlikte aşağıda izah ettiğim üzere 2018 öncesinde veya sonrasında haksız alınmış vergilerin usulünce iadesini talep etmek her vergi mükellefinin hakkıdır.

KANUN LAFZINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE MÜTEAHHİDİN DE İSTİSNA HÜKÜMLERİNDEN FAYDALANABİLECEĞİ HUSUSU AÇIKLIĞA KAVUŞMUŞTUR

11.12.2018 tarihinde yapılan değişiklikle mülk sahibi ve müteahhidin taraf oldukları dönüşüm öncesi ve dönüşüm sonrası yapıların devri, tescili, ilk satışı ile Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemlerin vergi ve harç istisnasından faydalanacakları hususu açıkça düzenlenmiştir.

Asıl yüklenici olan müteahhid, işin özelliklerine uygun oldukça, yüklendiği sözleşmenin tamamını ya da bir kısmını alt yükleniciye (taşeron) devredebilir. İnşaat ve hafriyat çalışmalarında taşerona iş yaptırılması sektörde sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Dolayısıyla küçük veya büyük çaplı herhangi bir kentsel dönüşüm uygulamasında yüklenici ile taşeron arasında işin gereklerine uygun sözleşmeler yapılması gerekliliği kaçınılmaz bir gerçekliktir. Bu sözleşmeler yürürlükte olan Kanun maddesine uygun olarak Damga Vergisinden istisna tutulmalıdır. 2018 takvim yılında Kanun lafzında yapılan düzenlemeden önce vergi idaresi tarafından haksız alınan vergi ve harç söz konusuysa zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak, 213 sayılı Kanunun 122 ve 124’üncü maddelerince düzeltme-şikayet yoluna başvurulmalı, idareden vergi hatasının giderilmesi talep edilmelidir. Nitekim vergiden müstesna olan işlem üzerinden vergi alınması işlemi bir vergilendirme hatasıdır.  

Özetle yürürlükteki mevzuata göre, taşeronlar ile asıl yüklenici arasında 6306 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilecek tüm sözleşmelerde Damga Vergisi istisnasının uygulanmasını talep etmek her mükellefin hakkıdır. 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 42. maddesinde yer alan istisna hükümleri ise başka bir yazıda işlenecektir.

---

[1] Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığı 25.10.2016 tarihli 41931384-155[6306-2015-9]-52 sayılı özelge,

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı 29.08.2016 tarihli 97895701-155[1-2014/277]-128188 sayılı özelge.

[2] Danıştay 9. Daire Başkanlığı.

07.06.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.