YAZARLARIMIZ
Prof. Dr. Süleyman Uyar
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
İşletme Fakültesi
suleyman.uyar@alanya.edu.tr



2024 Yılı Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Örnek Uygulama

Not: Makalemiz 10.08.2024 tarihinde güncellenmiştir.

Malumunuz Gelir İdaresi tarafından yapılan bir duyuru ile 2024 yılı ikinci geçici vergi dönemi için enflasyon düzeltmesi yapılması gerektiği netleşmiş oldu. Erteleme bekleyen bazı meslektaşlarımız için biraz zaman kısıtı olmakla birlikte meslektaşların işin üstesinden geleceğine olan inancım tamdır. Faydalı olması adına 2024 yılına ilişkin düzletmenin nasıl olması gerektiği aşağıda bir örnekle açıklanmıştır.

Bilindiği gibi 2024 yılı enflasyon düzeltmesi işlemlerinin nasıl yapılması gerektiği 555 sayılı tebliğin dördüncü bölümünde ele alınmıştır. Halihazırda işletmelerin 31.12.2023 tarihli bilançolarını enflasyona göre düzelttiğiniz için bu bilançodaki varlıklardan 30.06.2024 tarihine kadar herhangi bir değişiklik olmayanları taşıma katsayısı ise taşıyınız. Bilançodaki tutarların taşıma katsayısı kullanılarak ilgili dönemin sonundaki yeni değerlerinin hesaplanmasına "taşıma" denilir ve hesaplama işlemi "taşıma katsayısı" kullanılarak yapılır. Taşıma katsayısı, mali tablonun ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin (Haziran 2024), bir önceki dönemin sonundaki (Aralık 2023) endekse bölünmesiyle elde edilir. 2024 yılı içinde hareket gören parasal olmayan kıymetleri ise düzeltme katsayısı ile düzeltiniz. Düzletme katsayısı Haziran 2024 endeksinin işlemin gerçekleştiği ilgili ay endeksine bölünmesi ile bulunur.

Stoklar için, “basit ortalama yöntem” ya da “hareketli ağırlıklı ortalama yöntem” olmak üzere toplulaştırılış yöntemlerden birisini tercih edilebilirsiniz. Örneğimizde her iki yöntemin işleyişi anlatılmış ancak bilanço oluşturulurken basit ortalama yöntemin tercih edildiği varsayılmıştır.

Amortisman ayırma işleminin enflasyon düzeltmesinden önce mi sonra mı yapılması gerektiği konusu tartışılan bir alandır. Düzenlemelerde “Amortismanlar ve itfa payları, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır.” hükmü yer almaktadır. Uygulama kolaylığı açısından önce 30.06.2024 tarihli düzeltme işlemlerinin yapılmasını daha sonra düzeltilmiş değer üzerinden amortisman ayrılmasını öneriyorum. Örneğimizde de bu model tercih edilmiştir. Tebliğ gereği ilgili varlıkların düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılacağı için, 1. Geçici vergi dahil amortisman ayrıldı ise iptal edilmesi uygun olacaktır. Aksi halde mükerrer amortisman ayrılmasına neden olur. Mart döneminde 3 aylık amortisman ayıranlar dilerlerse 30.06.2024 tarihinde yapılacak yeni hesaplama ve kayıt sürecinde bu tutarları mahsup etme yoluna gidebilirler.

Ancak bu noktada şu hususu açıklamayı faydalı görüyorum. Amortisman ayırma konusunda ikinci yol olarak “önce amortisman ayrılması daha sonra düzeltme yapılması gerektiği” konusuna da katılmıyor değilim. Hatta bu uygulama yöntemi üretim işletmeleri için daha uygun olabilir. Çünkü amortisman giderleri üretim işletmelerinde stok maliyetine yansımaktadır.  

Örneğin, tebliğ emri olduğu gibi önce enflasyon düzeltmesi yapılıp daha sonra amortisman ayrılmış olsun. Düzeltme işleminden sonra hesaplanan amortismanlardan üretim işletmelerinde 730 ve 740 gibi maliyet hesaplarına yansıyacak tutarların stok hesaplarına maliyet olarak dahil edilmesi gerekir. Halbuki bilanço sırası açısından bakarsak stoklar amortismanlar düzeltilmeden önce basit ortalama yönteme göre düzeltilmişti. Bu durumda düzeltilmiş stokların üzerine daha sonra düzeltilen amortisman nedeniyle ilave bir tutarın gelmesi gerektiği gibi bir sorunsal oluşur.  Böyle bir duruma mahal vermemek adına üretim işletmelerinde düzeltme işlemlerine amortismana tabi iktisadi kıymetlerden başlamak ve özellikle amortisman giderinin aktarılacağı bir varlık söz konusu ise düzeltme sürecinde bunun dikkate alınması yerinde olacaktır.

Düzeltme işlemleri sonucunda Haziran 2024 için oluşturulacak kâr ya da zarar, “698-Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesine göre bulunacaktır. “698-Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesini, “648-Enflasyon Düzeltmesi Kârları ya da 658-Enflasyon Düzeltmesi Zararları” hesapları aracılığıyla “690-Dönem Kârı veya Zararı Hesabı”na devrederek kapatınız. Verilen bakiye türüne göre işletmenin dönem kâr ya da zararı görülmüş olacaktır. Bu bağlamda 2024 hesap dönemine ait vergi matrahını düzeltilmiş bilançoya göre tespit edebilirsiniz. 2024 ve izleyen dönemlerde yapılacak enflasyon düzeltmesine ait kayıtlar da ilgili dönem defterlerine intikal ettirilmelidir. Bu dönem için deftere kayıt tarihi 30.06.2024 olmalıdır.

ALANYA A.Ş.’nin 31.12.2023 tarihli enflasyona göre düzeltilmiş bilançosu, 30.06.2024 tarihli enflasyona göre düzeltilmemiş bilançosu ve aynı tarihte sona eren raporlama dönemine ait enflasyon düzeltmesi öncesi gelir tablosu aşağıdaki gibidir. Kolaylık olması adına örnek çözülürken bilanço ve gelir tablosu üzerinden gidilmiştir. Mizan üzerinden gitmek de mümkündür.

ALANYA A.Ş. 31.12.2023 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMIŞ)

1- DÖNEN VARLIKLAR

77.500.000,00

 3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

45.208.750,00

HAZIR DEĞERLER

16.535.000,00

MALİ BORÇLAR

17.500.000,00

KASA

35.000,00

BANKA KREDİLERİ

17.500.000,00

ALINAN ÇEKLER

7.000.000,00

TİCARİ BORÇLAR

18.000.000,00

BANKALAR

9.500.000,00

SATICILAR

18.000.000,00

MENKUL KIYMETLER

7.550.000,00

ALINAN AVANSLAR

6.620.000,00

HİSSE SENETLERİ

7.550.000,00

ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR

6.620.000,00

TİCARİ ALACAKLAR

11.270.000,00

ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER

3.088.750,00

ALICILAR

11.000.000,00

ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR

1.138.750,00

ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

770.000,00

ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ

1.950.000,00

ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

-500.000,00

 

 

DİĞER ALACAKLAR

3.750.000,00

  5- ÖZ KAYNAKLAR

199.525.000,00

ORTAKLARDAN ALACAKLAR

1.900.000,00

ÖDENMİŞ SERMAYE

235.500.000,00

PERSONELDEN ALACAKLAR

1.850.000,00

SERMAYE

35.000.000,00

STOKLAR

37.140.000,00

SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI

200.500.000,00

TİCARİ MALLAR

32.890.000,00

SERMAYE YEDEKLERİ

15.000.000,00

VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI

4.250.000,00

KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI

15.000.000,00

DİĞER DÖNEN VARLIKLAR

1.255.000,00

KAR YEDEKLERİ

24.125.000,00

DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ

1.255.000,00

YASAL YEDEKLER

19.000.000,00

 

 

ÖZEL FONLAR

5.125.000,00

2- DURAN VARLIKLAR

167.233.750,00

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI

(31.12.2023 Enflasyon Düzeltmesi Sonucu)

-75.100.000,00

MADDİ DURAN VARLIKLAR

164.163.750,00

 

 

BİNALAR

49.875.000,00

 

 

TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR

66.112.000,00

 

 

TAŞITLAR

52.457.000,00

 

 

DEMİRBAŞLAR

18.250.000,00

 

 

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)

-22.530.250,00

 

 

MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

3.070.000,00

 

 

HAKLAR

5.650.000,00

 

 

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)

-2.580.000,00

 

 

AKTİF TOPLAMI

244.733.750,00

PASİF TOPLAMI

244.733.750,00

 

ALANYA A.Ş. 30.06.2024 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMAMIŞ)

1- DÖNEN VARLIKLAR

101.480.000,00

 3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

57.088.750,00

HAZIR DEĞERLER

20.055.000,00

MALİ BORÇLAR

19.500.000,00

KASA

55.000,00

BANKA KREDİLERİ

19.500.000,00

ALINAN ÇEKLER

8.500.000,00

TİCARİ BORÇLAR

20.000.000,00

BANKALAR

11.500.000,00

SATICILAR

20.000.000,00

MENKUL KIYMETLER

7.550.000,00

ALINAN AVANSLAR

10.620.000,00

HİSSE SENETLERİ

7.550.000,00

ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR

10.620.000,00

TİCARİ ALACAKLAR

13.120.000,00

ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER

6.968.750,00

ALICILAR

12.000.000,00

ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR

3.058.500,00

ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

1.770.000,00

ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ

3.910.250,00

ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

-650.000,00

 

 

DİĞER ALACAKLAR

5.750.000,00

  5- ÖZ KAYNAKLAR

214.525.000,00

ORTAKLARDAN ALACAKLAR

2.900.000,00

ÖDENMİŞ SERMAYE

235.500.000,00

PERSONELDEN ALACAKLAR

2.850.000,00

SERMAYE

35.000.000,00

STOKLAR

52.750.000,00

SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI

200.500.000,00

TİCARİ MALLAR

42.500.000,00

SERMAYE YEDEKLERİ

15.000.000,00

VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI

10.250.000,00

KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI

15.000.000,00

DİĞER DÖNEN VARLIKLAR

2.255.000,00

KAR YEDEKLERİ

24.125.000,00

DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ

2.255.000,00

YASAL YEDEKLER

19.000.000,00

 

 

ÖZEL FONLAR

5.125.000,00

2- DURAN VARLIKLAR

170.133.750,00

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI (31.12.2023 Enflasyon Düzeltmesinden Gelen)

-75.100.000,00

MADDİ DURAN VARLIKLAR

164.163.750,00

DÖNEM NET KARI

15.000.000,00

BİNALAR

49.875.000,00

 

 

TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR

66.112.000,00

 

 

TAŞITLAR

52.457.000,00

 

 

DEMİRBAŞLAR

18.250.000,00

 

 

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)*

-22.530.250,00

 

 

MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

5.970.000,00

 

 

HAKLAR

7.650.000,00

 

 

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) **

-1.680.000,00

 

 

AKTİF TOPLAMI

271.613.750,00

PASİF TOPLAMI

271.613.750,00

* Tebliğ gereği ilgili varlıkların düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılacağı için, 1. Geçici vergi dahil amortisman ayrıldı ise iptal edilmesi uygun olacaktır. Aksi halde mükerrer amortisman ayrılmasına neden olur. Örneğimizde de 257 ve 268 hesapları 01.01.2024 tutarları olarak gözükmektedir. Başka bir ifade ile cari dönem amortismanı ayrılmamıştır (iptal edilmiştir). 1. Geçici vergi döneminde 3 aylık amortisman ayıranlar dilerlerse 30.06.2024 tarihinde yapılacak yeni hesaplama ve kayıt sürecinde bu tutarları mahsup etme yoluna gidebilirler.

** 31.12.2023’e göre düşmesinin nedeni Haklardan bir miktar satış olmasıdır.  

 

ALANYA A.Ş.
30.06.2024 TARİHLİ GELİR TABLOSU
(ENFLASYON DÜZELTMESİ ÖNCESİ)

Brüt Satışlar

70.000.000

Satıştan İndirimler (-)

-

Net Satışlar

70.000.000

Satışların Maliyeti (-)

(40.000.000)

Brüt Satış Karı veya Zararı

30.0000.000

Faaliyet Giderleri (-)

Genel Yönetim Giderleri

PSDG

 

(12.000.000)

(3.000.000)

Faaliyet Karı veya Zararı

15.000.000

Olağan Kar veya Zarar

     15.000.000

Dönem Karı

15.000.000

İSTENENLER:

İşletmenin enflasyon muhasebesi uygulamasını yaparak 30.06.2024 tarihli bilançosunu enflasyona göre düzeltiniz.

 

ÇÖZÜM:

Hisse Senetlerinin Düzeltilmesi

Hisse Senetleri

7.550.000,00

 

31.12.2023 Değeri

7.550.000,00

Bu tutarın 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

 

Hisse Senetleri

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

31.12.2023 Değeri

7.550.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

9.021.721,50

30.06.2024 Değeri

7.550.000,00

 

9.021.721,50

Enflasyon Farkı

 

1.471.721,50

 

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

110 Hisse Senetleri

110.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

1.471.721,50

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

1.471.721,50

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Stokların Düzeltilmesi

1-Basit Ortalama Yönteme Göre Stokların Düzeltilmesi 

Basit ortalama yönteminde düzeltme katsayısı, mali tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE), bu endeks ile bir önceki geçici vergi döneminin sonundaki fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) toplamının ikiye bölünmesi sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayı olarak hesaplanır ve düzeltmeye esas tutar olarak da düzeltme işlemine tabi tutulan bilançoda yer alan stoklara ait değerler esas alınır.

Stoklar 30.06.2024

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

Ticari Mallar

42.500.000,00

Haziran 2024/(Haziran 2024+Mart 2024)/2

3483,25/(3483,25+3252,79)/2

1,03421

43.953.925,00

30.06.2024

42.500.000,00

 

43.953.925,00

Enflasyon Farkı

 

1.453.925,00


Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

153 Ticari Mallar

153.90 Enflasyon Düzeltmesi 

 

1.453.925,00

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

1.453.925,00

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

2-Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yönteme Göre Stokların Düzeltilmesi

Hareketli ağırlıklı ortalama yönteminde düzeltme katsayısı, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş dönem başı stokun ilgili dönemin sonuna taşınmış değeri ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerleri toplamının, dönem başı stok ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarlarının toplamına bölünmesi ile hesaplanır. Düzeltmeye esas tutar olarak da dönem sonu stokun enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarı alınır.

153. Ticari Mallar

 

 

31.12.2023 Değeri

32.890.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

Ocak Alış

2.000.000,00

 

Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir.

Şubat Alış

1.500.000,00

Mart Alış

1.300.000,00

Nisan Akış

1.200.000,00

Mayıs Alış

2.000.000,00

Haziran Alış

1.610.000,00

30.06.2024 Değeri

42.500.000,00

 

 

153. Ticari Mallar Tutar Formül Katsayı   Düzeltilmiş Değer
31.12.2023 Değeri 32.890.000,00 Haziran 2024/Aralık 2023 3483,25/2915,02 1,19493 39.301.247,70
Ocak Alış 2.000.000,00 Haziran 2024/Ocak 2024 3483,25/3035,59 1,14747 2.294.940,00
Şubat Alış 1.500.000,00 Haziran 2024/Şubat 2024 3483,25/3149,03 1,10613 1.659.195,00
Mart Alış 1.300.000,00 Haziran 2024/Mart 2024 3483,25/3252,79 1,07084 1.392.092,00
Nisan Akış 1.200.000,00 Haziran 2024/Nisan 2024 3483,25/3369,98 1,03361 1.240.332,00
Mayıs Alış 2.000.000,00 Haziran 2024/Mayıs 2024 3483,25/3435,96 1,01376 2.027.520,00
Haziran Alış 1.610.000,00 Haziran 2024/Hazrn 2024 3483,25/3438,25 1,00 1.610.000,00
30.06.2024 Değeri 42.500.000,00       49.525.326,70

 

HAO Katsayısı =

(39.301.247,70+10.224.079,00)

= 1,16530

(32.890.000,00+9.610.000,00)

 

 

153. Ticari Mallar

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

30.06.2024 Değeri

42.500.000,00

 

1,16530

 

49.525.326,70

Enflasyon Farkı

 

 

 

 

7.025.326,70


Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

153 Ticari Mallar

153.90 Enflasyon Düzeltmesi 

 

7.025.326,70

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

7.025.326,70

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)


Verilen Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi

Verilen Sipariş Avansları

 

 

01.01.2024 Değeri

4.250.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

Ocak

1.000.000,00

 

 

Bu değerlerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir.

Şubat

1.000.000,00

Mart

1.000.000,00

Nisan

1.000.000,00

Mayıs

1.000.000,00

Haziran

1.000.000,00

30.06.2024 Değeri

10.250.000,00

 

 

Verilen Sipariş Avansları Tutar Formül Katsayı   Düzeltilmiş Değer
01.01.2024 Değeri 4.250.000,00 Haziran 2024/Aralık 2023 3483,25/2915,02 1,19493 5.078.452,50
Ocak 1.000.000,00 Haziran 2024/Ocak 2024 3483,25/3035,59 1,14747 1.147.470,00
Şubat 1.000.000,00 Haziran 2024/Şubat 2024 3483,25/3149,03 1,10613 1.106.130,00
Mart 1.000.000,00 Haziran 2024/Mart 2024 3483,25/3252,79 1,07084 1.070.840,00
Nisan 1.000.000,00 Haziran 2024/Nisan 2024 3483,25/3369,98 1,03361 1.033.610,00
Mayıs 1.000.000,00 Haziran 2024/Mayıs 2024 3483,25/3435,96 1,01376 1.013.760,00
Haziran 1.000.000,00 Haziran 2024/Hazrn 2024 3483,25/3438,25 1,00 1.000.000,00
30.06.2024 Değeri 10.250.000,00       11.450.262,50
Enflasyon Farkı         1.200.262,50


Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

159. Verilen Sipariş Avansları

159.90 Enflasyon Düzeltmesi 

 

1.200.262,50

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

1.200.262,50

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)


Maddi Duran Varlıkların Düzeltilmesi

Maddi Duran Varlıklar

186.694.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir

Binalar

49.875.000,00

Tesis Makine ve Cih.

66.112.000,00

Taşıtlar

52.457.000,00

Demirbaşlar

18.250.000,00

 

Maddi Duran Varlıklar 30.06.2024

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

Binalar

49.875.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

59.597.133,75

Tesis Mak. ve Cih.

66.112.000,00

3483,25/2915,02

1,19493

78.999.212,16

Taşıtlar

52.457.000,00

3483,25/2915,02

1,19493

62.682.443,01

Demirbaşlar

18.250.000,00

3483,25/2915,02

1,19493

21.807.472,50

 

186.694.000,00

 

223.086.261,42

Enflasyon Farkı

 

36.392.261,42

 

Maddi Duran Varlıklar

30.06.2024

Düzeltilmiş Değer

Enflasyon Farkı

Binalar

49.875.000,00

59.597.133,75

9.722.133,75

Tesis Mak. ve Cih.

66.112.000,00

78.999.212,16

12.887.212,16

Taşıtlar

52.457.000,00

62.682.443,01

10.225.443,01

Demirbaşlar

18.250.000,00

21.807.472,50

3.557.472,50

 

186.694.000,00

223.086.261,42

36.392.261,42


Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

252. Binalar 

252.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

253 Tesis Makine ve Cihazlar

253.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

254 Taşıtlar

254.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

255 Demirbaşlar 

255.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

9.722.133,75

 

 

12.887.212,16

 

 

10.225.443,01

 

 

3.557.472,50

 

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

36.392.261,42

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)


Maddi Duran Varlıklar Amortismanlarının Düzeltilmesi

 

30.06.2024

Düzeltilmiş Değer

Amortisman Oranı

Düzeltilmiş Değer Üzerinden 6 Aylık Cari Amortisman

Binalar

59.597.133,75

0,02/2

595.971,34

Tesis Makine ve Cih.

78.999.212,16

0,20/2

7.899.921,22

Taşıtlar

62.682.443,01

0,20/2

6.268.244,30

Demirbaşlar

21.807.472,50

0,20/2

2.180.747,25

Toplam

223.086.261,42

 

16.944.884,10

 

Buna göre cari dönem amortismanları için yazılması gereken yevmiye kaydı;

750-760-770-730 İlgili Hesap   16.944.884,10  
  257. Birikmiş Amortismanlar

257. 20. Binalar Amortismanı  

 

253 Tesis Makine ve Cihazlar

257. 30. TMC Amortismanı  

 

257 Birikmiş Amortismanlar 

257.40. Taşıtlar Amortismanı

 

257 Birikmiş Amortismanlar 

257.50. Demirbaşlar Amortismanı

 

 

 

595.971,34

 

 

7.899.921,22

 

 

6.268.244,30

 

 

2.180.747,25

(30.06.2024, düzeltilmiş değer üzerinden ayrılan cari amortisman kaydı

 

Birikmiş Amortismanlar 01.01.2024

B.A Tutarı

Taşıma Katsayısı 30.06.2024

B.A Taşınmış

Düzeltilmiş Değer Üzerinden 6 Aylık Cari Amortisman 30.06.2024 Düzeltilmiş B.A Tutarı
Binalar 5.006.722,22 1,19493 5.982.682,59 595.971,34 6.578.653,93
Tesis Makine ve Cih. 8.046.517,86 1,19493 9.615.025,58 7.899.921,22 17.514.946,80
Taşıtlar 6.626.544,12 1,19493 7.918.256,36 6.268.244,30 14.186.500,66
Demirbaşlar 2.850.465,80 1,19493 3.406.107,10 2.180.747,25 5.586.854,35
Toplam 22.530.250,00
 
26.922.071,63 16.944.884,10 43.866.955,73

 


 
30.06.2024 B.A Tutarı Düzeltilmemiş

(Cari Dönem Amortismanı Dahil)

30.06.2024 B.A Düzeltilmiş Enflasyon Farkı
Binalar 5.602.693,56 6.578.653,93 975.960,37
Tesis Makine ve Cih. 15.946.439,08 17.514.946,80 1.568.507,72
Taşıtlar 12.894.788,42 14.186.500,66 1.291.712,24
Demirbaşlar 5.031.213,05 5.586.854,35 555.641,30

 
39.475.134,10 43.866.955,73 4.391.821,63

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı
 
4.391.821,63
 

 
257. Birikmiş Amortismanlar
257. 20. Binalar Amortismanı  
257.20. 90 Enflasyon Düzeltmesi

253 Tesis Makine ve Cihazlar
257. 30. TMC Amortismanı  
257.30. 90 Enflasyon Düzeltmesi

257 Birikmiş Amortismanlar 
257.40. Taşıtlar Amortismanı
257.40.90 Enflasyon Düzeltmesi

257 Birikmiş Amortismanlar 
257.50. Demirbaşlar Amortismanı
255.50. 90 Enflasyon Düzeltmesi

 


 

975.960,37



1.568.507,72



1.291.712,24



555.641,30
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Maddi Olmayan Duran Varlıkların Düzeltilmesi

Nisan ayında paket program değiştirilmiş, mevcut program 2.000.000 TL’ye satılmış, Mayıs ayında 4.000.000 TL’ye yeni bir yazılım satın alınmıştır.

Haklar

 

 

31.12.2023 Değeri

5.650.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

Nisan 2024 Satış

-2.000.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir.

Mayıs 2024 Alış

3.000.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir.

 

Haklar

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

31.12.2023 Değeri

5.650.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

6.751.354,50

Nisan 2024 Satış

-2.000.000,00

Nisan 2024/Aralık 2023

3369,98/2915,02

1,15607

-2.312.140,00

Mayıs 2024 Alış

4.000.000,00

Haziran 2024/Mayıs 2024

3483,25/3435,96

1,01376

4.055.040,00

30.06.2024 Değeri

7.650.000,00

 

8.494.254,50

Enflasyon Farkı

 

844.254,50

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

260. Haklar   

260.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

844.254,50

 

 

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

844.254,50

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Haklar Birikmiş Amortismanlarının Düzeltilmesi

Haklar Birikmiş Amortismanlar

 

 

31.12.2023 Değeri

2.580.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

Satış 268 İptal

-900.000,00

Satılan kısma düşen BA tutarıdır.

2024 6 Aylık Amortisman

 

Varlığın düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılır.

 

Haklar Birikmiş Amortismanlar

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

31.12.2023 Değeri

2.580.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

3.082.919,40

Satış 268 İptal

-900.000,00

Nisan 2024/Aralık 2023

3369,98/2915,02

1,15607

-1.040.463,00

2024 6 Aylık Amortisman

Hakların düzeltilmiş değeri (8.494.254,50*0,20)/2

849.425,45

30.06.2024 Değeri

1.680.000,00

 

2.891.881,85

Enflasyon Farkı

 

1.211.881,85

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

1.211.881,85

 

 

268. Birikmiş Amortismanlar 

268.10. Haklar Amortismanı

268.10.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

1.211.881,85

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Alınan Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi

Alınan Sipariş Avansları

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

01.01.2024

6.620.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

7.910.436,60

Ocak

350.000,00

Haziran 2024/Ocak 2024

3483,25/3035,59

1,14747

401.614,50

Şubat

900.000,00

Haziran 2024/Şubat 2024

3483,25/3149,03

1,10613

995.517,00

Mart

850.000,00

Haziran 2024/Mart 2024

3483,25/3252,79

1,07084

910.214,00

Nisan

750.000,00

Haziran 2024/Nisan 2024

3483,25/3369,98

1,03361

775.207,50

Mayıs

550.000,00

Haziran 2024/Mayıs 2024

3483,25/3435,96

1,01376

557.568,00

Haziran

600.000,00

Haziran 2024/Hazrn 2024

3483,25/3438,25

1,00

600.000,00

30.06.2024

10.620.000,00

12.150.557,60

12.150.557,60

Enflasyon Farkı

 

1.530.557,60

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

 698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

1.530.557,60

 

 

340. Alınan Sipariş Avansları

340.90 Enflasyon Düzeltmesi 

 

1.530.557,60

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Özkaynakların Düzeltilmesi

 

 

 

ÖDENMİŞ SERMAYE

235.500.000,00

Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir.

Sermaye

35.000.000,00

Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı

200.500.000,00

SERMAYE YEDEKLERİ

15.000.000,00

Kayda Alınan Emtia Karşılığı

15.000.000,00

KAR YEDEKLERİ

24.125.000,00

Yasal Yedekler

19.000.000,00

Özel Fonlar

5.125.000,00

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI

-75.100.000,00

 

 

Tutar

Formül

Katsayı

 

Düzeltilmiş Değer

ÖDENMİŞ SERMAYE

235.500.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

281.406.015,00

Sermaye

35.000.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

41.822.550,00

Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı

200.500.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

239.583.465,00

SERMAYE YEDEKLERİ

15.000.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

17.923.950,00

Kayda Alınan Emtia Karşılığı

15.000.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

17.923.950,00

KAR YEDEKLERİ

24.125.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

28.827.686,25

Yasal Yedekler

19.000.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

22.703.670,00

Özel Fonlar

5.125.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

6.124.016,25

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI

-75.100.000,00

Haziran 2024/Aralık 2023

3483,25/2915,02

1,19493

-89.739.243,00

 

 

30.06.2024

Düzeltilmiş Değer

Enflasyon Farkı

ÖDENMİŞ SERMAYE

235.500.000,00

281.406.015,00

45.906.015,00

Sermaye

35.000.000,00

41.822.550,00

6.822.550,00*

Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı

200.500.000,00

239.583.465,00

39.083.465,00

SERMAYE YEDEKLERİ

15.000.000,00

17.923.950,00

2.923.950,00

Kayda Alınan Emtia Karşılığı

15.000.000,00

17.923.950,00

2.923.950,00

KAR YEDEKLERİ

24.125.000,00

28.827.686,25

4.702.686,25

Yasal Yedekler

19.000.000,00

22.703.670,00

3.703.670,00

Özel Fonlar

5.125.000,00

6.124.016,25

999.016,25

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI

-75.100.000,00

-89.739.243,00

-14.639.243,00

* Sermayenin düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan 6.822.550,00 (41.822.550,00-35.000.000,00) enflasyon farkı Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı içinde gösterilecektir. Çünkü sermaye hesabı tescil tutarı olan 35.000.000,00 TL olarak kalmaya devam edecektir.

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

698 Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

580 Geçmiş Yıllar Zararları

580.90. Enflasyon Düzeltmesi

 

38.893.408,25

 

 

14.639.243,00

 

 

502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı

 

525. Kayda Alınan Emtia

525.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

540. Yasal Yedekler 

540.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

549. Özel Fonlar

549.90 Enflasyon Düzeltmesi

 

 

45.906.015,00

 

 

2.923.950,00

 

 

3.703.670,00

 

 

999.016,25

(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı)

Yukarıdaki düzeltme kayıtları sonucunda 698 Enflasyon Düzeltme hesabının bakiyesi aşağıdaki şekilde oluşacaktır.

698 ENFLASYON DÜZELTME HESABI

M. Duran varlık Amortismanı Enflasyon Farkı

4.391.821,63

1.471.721,50

Hisse Senetleri Enflasyon Farkı

Haklar Amortismanı Enflasyon Farkı

1.211.881,85

1.453.925,00

Stoklar Enflasyon Farkı

Alınan Sipariş Avansları Enflasyon Farkı

1.530.557,60

1.200.262,50

Verilen Sipariş Avansları Enflasyon Farkı

Özkaynaklar

Enflasyon Farkı

38.893.408,25

36.392.261,42

Maddi Duran Varlıklar Enflasyon Farkı

 

 

844.254,50

Haklar Enflasyon Farkı

 

 

 

 

 

46.027.669,33

41.362.424,92

 

2024 hesap dönemi sonuna ait bilançoya ilişkin yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr çıkarsa bu tutar “648 Enflasyon Düzeltmesi Karı” hesabına zarar çıkarsa da “658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı” hesaplarına aktarılacak.

Örneğimizde 30.06.2024 tarihi için yapılan düzeltme işlemi sonucunda 698 Enflasyon Düzeltme Hesabı 4.665.244,41 TL borç bakiyesi vermiş olup bu tutarın 658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı” hesabı aracılığıyla dönem kar/zararına devredilmesi gerekmektedir. Başka bir ifade ile işletme enflasyondan kaynaklı 4.665.244,41 TL zarar etmiştir.

Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;

658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı

                                    698-Enflasyon Düzeltme Hesabı                                   

4.665.244,41

 

4.665.244,41

İşletmenin 30.06.2024 tarihinde yapılmış enflasyon düzeltmesi işlemlerinden sonra hazırlanan yeni gelir tablosu aşağıdaki gibi olur.


ALANYA A.Ş.
30.06.2024 Tarihli Gelir Tablosu *
(ENFLASYON DÜZELTMESİ SONRASI)

Brüt Satışlar 70.000.000
Satıştan İndirimler (-) -
Net Satışlar 70.000.000
Satışların Maliyeti (-) (40.000.000)
Brüt Satış Karı veya Zararı 30.000.000
Faaliyet Giderleri (-)  
Genel Yönetim Giderleri
PSDG
Amortisman Giderleri (-)
(12.000.000)
(3.000.000)
(16.944.884,10)
Faaliyet Karı veya Zararı (1.944.884,10)
Olağan Kar veya Zarar (1.944.884,10)
Enflasyon Düzeltmesi Zararı (-) (4.665.244,41)
Dönem Net Zararı (6.610.128,51)

* Enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar veya zarar yansıtılmış.

Bu işletme, düzeltme öncesi 15.000.000 TL ticari kar elde ederken, bu kar düzeltme sonrası 6.610.128,51 TL zarara dönüşmüştür.

Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde işletmenin beyanname ekine konacak, enflasyona göre düzeltilmiş 30.06.2024 tarihli yeni bilançosu aşağıdaki gibi oluşur.


ALANYA A.Ş.
30.06.2024 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMİŞ)

1- DÖNEN VARLIKLAR 105.605.909,00  3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 58.619.307,60
HAZIR DEĞERLER 20.055.000,00 MALİ BORÇLAR 19.500.000,00
KASA 55.000,00 BANKA KREDİLERİ 19.500.000,00
ALINAN ÇEKLER 8.500.000,00 TİCARİ BORÇLAR 20.000.000,00
BANKALAR 11.500.000,00 SATICILAR 20.000.000,00
MENKUL KIYMETLER 9.021.721,50 ALINAN AVANSLAR 12.150.557,60
HİSSE SENETLERİ 9.021.721,50 ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR 12.150.557,60
TİCARİ ALACAKLAR 13.120.000,00 ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER 6.968.750,00
ALICILAR 12.000.000,00 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 3.058.500,00
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 1.770.000,00 ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ 3.910.250,00
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) -650.000,00
 

 
DİĞER ALACAKLAR 5.750.000,00   5- ÖZ KAYNAKLAR 234.572.513,84
ORTAKLARDAN ALACAKLAR 2.900.000,00 ÖDENMİŞ SERMAYE 281.406.015,00
PERSONELDEN ALACAKLAR 2.850.000,00 SERMAYE 35.000.000,00
STOKLAR 55.404.187,50 SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI 246.406.015,00
TİCARİ MALLAR 43.953.925,00 SERMAYE YEDEKLERİ 17.923.950,00
VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 11.450.262,50 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI 17.923.950,00
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 2.255.000,00 KAR YEDEKLERİ 28.827.686,25
DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ 2.255.000,00 YASAL YEDEKLER 22.703.670,00

 

 
ÖZEL FONLAR 6.124.016,25
2- DURAN VARLIKLAR 184.821.678,34 GEÇMİŞ YIL ZARARLARI -89.739.243,00
MADDİ DURAN VARLIKLAR 179.219.305,69 DÖNEM NET ZARARI -6.610.128,51
BİNALAR 59.597.133,75
 

 
TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 78.999.212,16
 

 
TAŞITLAR 62.682.443,01
 

 
DEMİRBAŞLAR 21.807.472,50
 

 
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) -43.866.955,73
 

 
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 5.602.372,65
 

 
HAKLAR 8.494.254,50
 

 
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) -2.891.881,85
 

 
AKTİF TOPLAMI 290.427.587,34 PASİF TOPLAMI 290.427.587,34

09.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM