Not: Makalemiz 10.08.2024 tarihinde güncellenmiştir.
Malumunuz Gelir İdaresi tarafından yapılan bir duyuru ile 2024 yılı ikinci geçici vergi dönemi için enflasyon düzeltmesi yapılması gerektiği netleşmiş oldu. Erteleme bekleyen bazı meslektaşlarımız için biraz zaman kısıtı olmakla birlikte meslektaşların işin üstesinden geleceğine olan inancım tamdır. Faydalı olması adına 2024 yılına ilişkin düzletmenin nasıl olması gerektiği aşağıda bir örnekle açıklanmıştır.
Bilindiği gibi 2024 yılı enflasyon düzeltmesi işlemlerinin nasıl yapılması gerektiği 555 sayılı tebliğin dördüncü bölümünde ele alınmıştır. Halihazırda işletmelerin 31.12.2023 tarihli bilançolarını enflasyona göre düzelttiğiniz için bu bilançodaki varlıklardan 30.06.2024 tarihine kadar herhangi bir değişiklik olmayanları taşıma katsayısı ise taşıyınız. Bilançodaki tutarların taşıma katsayısı kullanılarak ilgili dönemin sonundaki yeni değerlerinin hesaplanmasına "taşıma" denilir ve hesaplama işlemi "taşıma katsayısı" kullanılarak yapılır. Taşıma katsayısı, mali tablonun ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin (Haziran 2024), bir önceki dönemin sonundaki (Aralık 2023) endekse bölünmesiyle elde edilir. 2024 yılı içinde hareket gören parasal olmayan kıymetleri ise düzeltme katsayısı ile düzeltiniz. Düzletme katsayısı Haziran 2024 endeksinin işlemin gerçekleştiği ilgili ay endeksine bölünmesi ile bulunur.
Stoklar için, “basit ortalama yöntem” ya da “hareketli ağırlıklı ortalama yöntem” olmak üzere toplulaştırılış yöntemlerden birisini tercih edilebilirsiniz. Örneğimizde her iki yöntemin işleyişi anlatılmış ancak bilanço oluşturulurken basit ortalama yöntemin tercih edildiği varsayılmıştır.
Amortisman ayırma işleminin enflasyon düzeltmesinden önce mi sonra mı yapılması gerektiği konusu tartışılan bir alandır. Düzenlemelerde “Amortismanlar ve itfa payları, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır.” hükmü yer almaktadır. Uygulama kolaylığı açısından önce 30.06.2024 tarihli düzeltme işlemlerinin yapılmasını daha sonra düzeltilmiş değer üzerinden amortisman ayrılmasını öneriyorum. Örneğimizde de bu model tercih edilmiştir. Tebliğ gereği ilgili varlıkların düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılacağı için, 1. Geçici vergi dahil amortisman ayrıldı ise iptal edilmesi uygun olacaktır. Aksi halde mükerrer amortisman ayrılmasına neden olur. Mart döneminde 3 aylık amortisman ayıranlar dilerlerse 30.06.2024 tarihinde yapılacak yeni hesaplama ve kayıt sürecinde bu tutarları mahsup etme yoluna gidebilirler.
Ancak bu noktada şu hususu açıklamayı faydalı görüyorum. Amortisman ayırma konusunda ikinci yol olarak “önce amortisman ayrılması daha sonra düzeltme yapılması gerektiği” konusuna da katılmıyor değilim. Hatta bu uygulama yöntemi üretim işletmeleri için daha uygun olabilir. Çünkü amortisman giderleri üretim işletmelerinde stok maliyetine yansımaktadır.
Örneğin, tebliğ emri olduğu gibi önce enflasyon düzeltmesi yapılıp daha sonra amortisman ayrılmış olsun. Düzeltme işleminden sonra hesaplanan amortismanlardan üretim işletmelerinde 730 ve 740 gibi maliyet hesaplarına yansıyacak tutarların stok hesaplarına maliyet olarak dahil edilmesi gerekir. Halbuki bilanço sırası açısından bakarsak stoklar amortismanlar düzeltilmeden önce basit ortalama yönteme göre düzeltilmişti. Bu durumda düzeltilmiş stokların üzerine daha sonra düzeltilen amortisman nedeniyle ilave bir tutarın gelmesi gerektiği gibi bir sorunsal oluşur. Böyle bir duruma mahal vermemek adına üretim işletmelerinde düzeltme işlemlerine amortismana tabi iktisadi kıymetlerden başlamak ve özellikle amortisman giderinin aktarılacağı bir varlık söz konusu ise düzeltme sürecinde bunun dikkate alınması yerinde olacaktır.
Düzeltme işlemleri sonucunda Haziran 2024 için oluşturulacak kâr ya da zarar, “698-Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesine göre bulunacaktır. “698-Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesini, “648-Enflasyon Düzeltmesi Kârları ya da 658-Enflasyon Düzeltmesi Zararları” hesapları aracılığıyla “690-Dönem Kârı veya Zararı Hesabı”na devrederek kapatınız. Verilen bakiye türüne göre işletmenin dönem kâr ya da zararı görülmüş olacaktır. Bu bağlamda 2024 hesap dönemine ait vergi matrahını düzeltilmiş bilançoya göre tespit edebilirsiniz. 2024 ve izleyen dönemlerde yapılacak enflasyon düzeltmesine ait kayıtlar da ilgili dönem defterlerine intikal ettirilmelidir. Bu dönem için deftere kayıt tarihi 30.06.2024 olmalıdır.
ALANYA A.Ş.’nin 31.12.2023 tarihli enflasyona göre düzeltilmiş bilançosu, 30.06.2024 tarihli enflasyona göre düzeltilmemiş bilançosu ve aynı tarihte sona eren raporlama dönemine ait enflasyon düzeltmesi öncesi gelir tablosu aşağıdaki gibidir. Kolaylık olması adına örnek çözülürken bilanço ve gelir tablosu üzerinden gidilmiştir. Mizan üzerinden gitmek de mümkündür.
ALANYA A.Ş. 31.12.2023 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMIŞ)
1- DÖNEN VARLIKLAR |
77.500.000,00 |
3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR |
45.208.750,00 |
HAZIR DEĞERLER |
16.535.000,00 |
MALİ BORÇLAR |
17.500.000,00 |
KASA |
35.000,00 |
BANKA KREDİLERİ |
17.500.000,00 |
ALINAN ÇEKLER |
7.000.000,00 |
TİCARİ BORÇLAR |
18.000.000,00 |
BANKALAR |
9.500.000,00 |
SATICILAR |
18.000.000,00 |
MENKUL KIYMETLER |
7.550.000,00 |
ALINAN AVANSLAR |
6.620.000,00 |
HİSSE SENETLERİ |
7.550.000,00 |
ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR |
6.620.000,00 |
TİCARİ ALACAKLAR |
11.270.000,00 |
ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER |
3.088.750,00 |
ALICILAR |
11.000.000,00 |
ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR |
1.138.750,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR |
770.000,00 |
ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ |
1.950.000,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) |
-500.000,00 |
|
|
DİĞER ALACAKLAR |
3.750.000,00 |
5- ÖZ KAYNAKLAR |
199.525.000,00 |
ORTAKLARDAN ALACAKLAR |
1.900.000,00 |
ÖDENMİŞ SERMAYE |
235.500.000,00 |
PERSONELDEN ALACAKLAR |
1.850.000,00 |
SERMAYE |
35.000.000,00 |
STOKLAR |
37.140.000,00 |
SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI |
200.500.000,00 |
TİCARİ MALLAR |
32.890.000,00 |
SERMAYE YEDEKLERİ |
15.000.000,00 |
VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI |
4.250.000,00 |
KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI |
15.000.000,00 |
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR |
1.255.000,00 |
KAR YEDEKLERİ |
24.125.000,00 |
DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ |
1.255.000,00 |
YASAL YEDEKLER |
19.000.000,00 |
|
|
ÖZEL FONLAR |
5.125.000,00 |
2- DURAN VARLIKLAR |
167.233.750,00 |
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI (31.12.2023 Enflasyon Düzeltmesi Sonucu) |
-75.100.000,00 |
MADDİ DURAN VARLIKLAR |
164.163.750,00 |
|
|
BİNALAR |
49.875.000,00 |
|
|
TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR |
66.112.000,00 |
|
|
TAŞITLAR |
52.457.000,00 |
|
|
DEMİRBAŞLAR |
18.250.000,00 |
|
|
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) |
-22.530.250,00 |
|
|
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR |
3.070.000,00 |
|
|
HAKLAR |
5.650.000,00 |
|
|
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) |
-2.580.000,00 |
|
|
AKTİF TOPLAMI |
244.733.750,00 |
PASİF TOPLAMI |
244.733.750,00 |
ALANYA A.Ş. 30.06.2024 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMAMIŞ)
1- DÖNEN VARLIKLAR |
101.480.000,00 |
3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR |
57.088.750,00 |
HAZIR DEĞERLER |
20.055.000,00 |
MALİ BORÇLAR |
19.500.000,00 |
KASA |
55.000,00 |
BANKA KREDİLERİ |
19.500.000,00 |
ALINAN ÇEKLER |
8.500.000,00 |
TİCARİ BORÇLAR |
20.000.000,00 |
BANKALAR |
11.500.000,00 |
SATICILAR |
20.000.000,00 |
MENKUL KIYMETLER |
7.550.000,00 |
ALINAN AVANSLAR |
10.620.000,00 |
HİSSE SENETLERİ |
7.550.000,00 |
ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR |
10.620.000,00 |
TİCARİ ALACAKLAR |
13.120.000,00 |
ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER |
6.968.750,00 |
ALICILAR |
12.000.000,00 |
ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR |
3.058.500,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR |
1.770.000,00 |
ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ |
3.910.250,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) |
-650.000,00 |
|
|
DİĞER ALACAKLAR |
5.750.000,00 |
5- ÖZ KAYNAKLAR |
214.525.000,00 |
ORTAKLARDAN ALACAKLAR |
2.900.000,00 |
ÖDENMİŞ SERMAYE |
235.500.000,00 |
PERSONELDEN ALACAKLAR |
2.850.000,00 |
SERMAYE |
35.000.000,00 |
STOKLAR |
52.750.000,00 |
SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI |
200.500.000,00 |
TİCARİ MALLAR |
42.500.000,00 |
SERMAYE YEDEKLERİ |
15.000.000,00 |
VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI |
10.250.000,00 |
KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI |
15.000.000,00 |
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR |
2.255.000,00 |
KAR YEDEKLERİ |
24.125.000,00 |
DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ |
2.255.000,00 |
YASAL YEDEKLER |
19.000.000,00 |
|
|
ÖZEL FONLAR |
5.125.000,00 |
2- DURAN VARLIKLAR |
170.133.750,00 |
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI (31.12.2023 Enflasyon Düzeltmesinden Gelen) |
-75.100.000,00 |
MADDİ DURAN VARLIKLAR |
164.163.750,00 |
DÖNEM NET KARI |
15.000.000,00 |
BİNALAR |
49.875.000,00 |
|
|
TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR |
66.112.000,00 |
|
|
TAŞITLAR |
52.457.000,00 |
|
|
DEMİRBAŞLAR |
18.250.000,00 |
|
|
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)* |
-22.530.250,00 |
|
|
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR |
5.970.000,00 |
|
|
HAKLAR |
7.650.000,00 |
|
|
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) ** |
-1.680.000,00 |
|
|
AKTİF TOPLAMI |
271.613.750,00 |
PASİF TOPLAMI |
271.613.750,00 |
* Tebliğ gereği ilgili varlıkların düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılacağı için, 1. Geçici vergi dahil amortisman ayrıldı ise iptal edilmesi uygun olacaktır. Aksi halde mükerrer amortisman ayrılmasına neden olur. Örneğimizde de 257 ve 268 hesapları 01.01.2024 tutarları olarak gözükmektedir. Başka bir ifade ile cari dönem amortismanı ayrılmamıştır (iptal edilmiştir). 1. Geçici vergi döneminde 3 aylık amortisman ayıranlar dilerlerse 30.06.2024 tarihinde yapılacak yeni hesaplama ve kayıt sürecinde bu tutarları mahsup etme yoluna gidebilirler.
** 31.12.2023’e göre düşmesinin nedeni Haklardan bir miktar satış olmasıdır.
ALANYA A.Ş.
30.06.2024 TARİHLİ GELİR TABLOSU
(ENFLASYON DÜZELTMESİ ÖNCESİ)
Brüt Satışlar |
70.000.000 |
Satıştan İndirimler (-) |
- |
Net Satışlar |
70.000.000 |
Satışların Maliyeti (-) |
(40.000.000) |
Brüt Satış Karı veya Zararı |
30.0000.000 |
Faaliyet Giderleri (-) Genel Yönetim Giderleri PSDG |
(12.000.000) (3.000.000) |
Faaliyet Karı veya Zararı |
15.000.000 |
Olağan Kar veya Zarar |
15.000.000 |
Dönem Karı |
15.000.000 |
İSTENENLER:
İşletmenin enflasyon muhasebesi uygulamasını yaparak 30.06.2024 tarihli bilançosunu enflasyona göre düzeltiniz.
Hisse Senetlerinin Düzeltilmesi
Hisse Senetleri |
7.550.000,00 |
|
31.12.2023 Değeri |
7.550.000,00 |
Bu tutarın 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Hisse Senetleri |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
31.12.2023 Değeri |
7.550.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
9.021.721,50 |
30.06.2024 Değeri |
7.550.000,00 |
|
9.021.721,50 |
||
Enflasyon Farkı |
|
1.471.721,50 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
110 Hisse Senetleri 110.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
1.471.721,50 |
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
1.471.721,50 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Stokların Düzeltilmesi
1-Basit Ortalama Yönteme Göre Stokların Düzeltilmesi
Basit ortalama yönteminde düzeltme katsayısı, mali tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE), bu endeks ile bir önceki geçici vergi döneminin sonundaki fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) toplamının ikiye bölünmesi sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayı olarak hesaplanır ve düzeltmeye esas tutar olarak da düzeltme işlemine tabi tutulan bilançoda yer alan stoklara ait değerler esas alınır.
Stoklar 30.06.2024 |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
Ticari Mallar |
42.500.000,00 |
Haziran 2024/(Haziran 2024+Mart 2024)/2 |
3483,25/(3483,25+3252,79)/2 |
1,03421 |
43.953.925,00 |
30.06.2024 |
42.500.000,00 |
|
43.953.925,00 |
||
Enflasyon Farkı |
|
1.453.925,00 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
153 Ticari Mallar 153.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
1.453.925,00 |
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
1.453.925,00 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
2-Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yönteme Göre Stokların Düzeltilmesi
Hareketli ağırlıklı ortalama yönteminde düzeltme katsayısı, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş dönem başı stokun ilgili dönemin sonuna taşınmış değeri ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş değerleri toplamının, dönem başı stok ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarlarının toplamına bölünmesi ile hesaplanır. Düzeltmeye esas tutar olarak da dönem sonu stokun enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarı alınır.
153. Ticari Mallar |
|
|
31.12.2023 Değeri |
32.890.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Ocak Alış |
2.000.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir. |
Şubat Alış |
1.500.000,00 |
|
Mart Alış |
1.300.000,00 |
|
Nisan Akış |
1.200.000,00 |
|
Mayıs Alış |
2.000.000,00 |
|
Haziran Alış |
1.610.000,00 |
|
42.500.000,00 |
|
153. Ticari Mallar | Tutar | Formül | Katsayı | Düzeltilmiş Değer | |
31.12.2023 Değeri | 32.890.000,00 | Haziran 2024/Aralık 2023 | 3483,25/2915,02 | 1,19493 | 39.301.247,70 |
Ocak Alış | 2.000.000,00 | Haziran 2024/Ocak 2024 | 3483,25/3035,59 | 1,14747 | 2.294.940,00 |
Şubat Alış | 1.500.000,00 | Haziran 2024/Şubat 2024 | 3483,25/3149,03 | 1,10613 | 1.659.195,00 |
Mart Alış | 1.300.000,00 | Haziran 2024/Mart 2024 | 3483,25/3252,79 | 1,07084 | 1.392.092,00 |
Nisan Akış | 1.200.000,00 | Haziran 2024/Nisan 2024 | 3483,25/3369,98 | 1,03361 | 1.240.332,00 |
Mayıs Alış | 2.000.000,00 | Haziran 2024/Mayıs 2024 | 3483,25/3435,96 | 1,01376 | 2.027.520,00 |
Haziran Alış | 1.610.000,00 | Haziran 2024/Hazrn 2024 | 3483,25/3438,25 | 1,00 | 1.610.000,00 |
30.06.2024 Değeri | 42.500.000,00 | 49.525.326,70 |
HAO Katsayısı = |
(39.301.247,70+10.224.079,00) |
= 1,16530 |
(32.890.000,00+9.610.000,00) |
|
153. Ticari Mallar |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
30.06.2024 Değeri |
42.500.000,00 |
|
1,16530 |
|
49.525.326,70 |
Enflasyon Farkı |
|
|
|
|
7.025.326,70 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
153 Ticari Mallar 153.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
7.025.326,70 |
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
7.025.326,70 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Verilen Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi
Verilen Sipariş Avansları |
|
|
01.01.2024 Değeri |
4.250.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Ocak |
1.000.000,00 |
Bu değerlerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir. |
Şubat |
1.000.000,00 |
|
Mart |
1.000.000,00 |
|
Nisan |
1.000.000,00 |
|
Mayıs |
1.000.000,00 |
|
Haziran |
1.000.000,00 |
|
30.06.2024 Değeri |
10.250.000,00 |
|
Verilen Sipariş Avansları | Tutar | Formül | Katsayı | Düzeltilmiş Değer | |
01.01.2024 Değeri | 4.250.000,00 | Haziran 2024/Aralık 2023 | 3483,25/2915,02 | 1,19493 | 5.078.452,50 |
Ocak | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Ocak 2024 | 3483,25/3035,59 | 1,14747 | 1.147.470,00 |
Şubat | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Şubat 2024 | 3483,25/3149,03 | 1,10613 | 1.106.130,00 |
Mart | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Mart 2024 | 3483,25/3252,79 | 1,07084 | 1.070.840,00 |
Nisan | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Nisan 2024 | 3483,25/3369,98 | 1,03361 | 1.033.610,00 |
Mayıs | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Mayıs 2024 | 3483,25/3435,96 | 1,01376 | 1.013.760,00 |
Haziran | 1.000.000,00 | Haziran 2024/Hazrn 2024 | 3483,25/3438,25 | 1,00 | 1.000.000,00 |
30.06.2024 Değeri | 10.250.000,00 | 11.450.262,50 | |||
Enflasyon Farkı | 1.200.262,50 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
159. Verilen Sipariş Avansları 159.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
1.200.262,50 |
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
1.200.262,50 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Maddi Duran Varlıkların Düzeltilmesi
Maddi Duran Varlıklar |
186.694.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir |
Binalar |
49.875.000,00 |
|
Tesis Makine ve Cih. |
66.112.000,00 |
|
Taşıtlar |
52.457.000,00 |
|
Demirbaşlar |
18.250.000,00 |
Maddi Duran Varlıklar 30.06.2024 |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
Binalar |
49.875.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
59.597.133,75 |
Tesis Mak. ve Cih. |
66.112.000,00 |
“ |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
78.999.212,16 |
Taşıtlar |
52.457.000,00 |
“ |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
62.682.443,01 |
Demirbaşlar |
18.250.000,00 |
“ |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
21.807.472,50 |
|
186.694.000,00 |
|
223.086.261,42 |
||
Enflasyon Farkı |
|
36.392.261,42 |
Maddi Duran Varlıklar |
30.06.2024 |
Düzeltilmiş Değer |
Enflasyon Farkı |
Binalar |
49.875.000,00 |
59.597.133,75 |
9.722.133,75 |
Tesis Mak. ve Cih. |
66.112.000,00 |
78.999.212,16 |
12.887.212,16 |
Taşıtlar |
52.457.000,00 |
62.682.443,01 |
10.225.443,01 |
Demirbaşlar |
18.250.000,00 |
21.807.472,50 |
3.557.472,50 |
|
186.694.000,00 |
223.086.261,42 |
36.392.261,42 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
252. Binalar 252.90 Enflasyon Düzeltmesi
253 Tesis Makine ve Cihazlar 253.90 Enflasyon Düzeltmesi
254 Taşıtlar 254.90 Enflasyon Düzeltmesi
255 Demirbaşlar 255.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
9.722.133,75
12.887.212,16
10.225.443,01
3.557.472,50
|
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
36.392.261,42 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Maddi Duran Varlıklar Amortismanlarının Düzeltilmesi
|
30.06.2024 Düzeltilmiş Değer |
Amortisman Oranı |
Düzeltilmiş Değer Üzerinden 6 Aylık Cari Amortisman |
Binalar |
59.597.133,75 |
0,02/2 |
595.971,34 |
Tesis Makine ve Cih. |
78.999.212,16 |
0,20/2 |
7.899.921,22 |
Taşıtlar |
62.682.443,01 |
0,20/2 |
6.268.244,30 |
Demirbaşlar |
21.807.472,50 |
0,20/2 |
2.180.747,25 |
Toplam |
223.086.261,42 |
|
16.944.884,10 |
Buna göre cari dönem amortismanları için yazılması gereken yevmiye kaydı;
750-760-770-730 İlgili Hesap | 16.944.884,10 | ||
257. Birikmiş Amortismanlar 257. 20. Binalar Amortismanı
253 Tesis Makine ve Cihazlar 257. 30. TMC Amortismanı
257 Birikmiş Amortismanlar 257.40. Taşıtlar Amortismanı
257 Birikmiş Amortismanlar 257.50. Demirbaşlar Amortismanı
|
|
595.971,34
7.899.921,22
6.268.244,30
2.180.747,25 |
|
(30.06.2024, düzeltilmiş değer üzerinden ayrılan cari amortisman kaydı |
Birikmiş Amortismanlar |
01.01.2024 B.A Tutarı |
Taşıma Katsayısı |
30.06.2024 B.A Taşınmış |
Düzeltilmiş Değer Üzerinden 6 Aylık Cari Amortisman | 30.06.2024 Düzeltilmiş B.A Tutarı |
Binalar | 5.006.722,22 | 1,19493 | 5.982.682,59 | 595.971,34 | 6.578.653,93 |
Tesis Makine ve Cih. | 8.046.517,86 | 1,19493 | 9.615.025,58 | 7.899.921,22 | 17.514.946,80 |
Taşıtlar | 6.626.544,12 | 1,19493 | 7.918.256,36 | 6.268.244,30 | 14.186.500,66 |
Demirbaşlar | 2.850.465,80 | 1,19493 | 3.406.107,10 | 2.180.747,25 | 5.586.854,35 |
Toplam | 22.530.250,00 | 26.922.071,63 | 16.944.884,10 | 43.866.955,73 |
30.06.2024 B.A Tutarı
Düzeltilmemiş (Cari Dönem Amortismanı Dahil) |
30.06.2024 B.A Düzeltilmiş | Enflasyon Farkı | |
Binalar | 5.602.693,56 | 6.578.653,93 | 975.960,37 |
Tesis Makine ve Cih. | 15.946.439,08 | 17.514.946,80 | 1.568.507,72 |
Taşıtlar | 12.894.788,42 | 14.186.500,66 | 1.291.712,24 |
Demirbaşlar | 5.031.213,05 | 5.586.854,35 | 555.641,30 |
39.475.134,10 | 43.866.955,73 | 4.391.821,63 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı | 4.391.821,63 | ||
257. Birikmiş Amortismanlar
257. 20. Binalar Amortismanı 257.20. 90 Enflasyon Düzeltmesi 253 Tesis Makine ve Cihazlar 257. 30. TMC Amortismanı 257.30. 90 Enflasyon Düzeltmesi 257 Birikmiş Amortismanlar 257.40. Taşıtlar Amortismanı 257.40.90 Enflasyon Düzeltmesi 257 Birikmiş Amortismanlar 257.50. Demirbaşlar Amortismanı 255.50. 90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
975.960,37 1.568.507,72 1.291.712,24 555.641,30 |
|
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Maddi Olmayan Duran Varlıkların Düzeltilmesi
Nisan ayında paket program değiştirilmiş, mevcut program 2.000.000 TL’ye satılmış, Mayıs ayında 4.000.000 TL’ye yeni bir yazılım satın alınmıştır.
Haklar |
|
|
31.12.2023 Değeri |
5.650.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Nisan 2024 Satış |
-2.000.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir. |
Mayıs 2024 Alış |
3.000.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine düzeltilmesi gerekmektedir. |
Haklar |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
31.12.2023 Değeri |
5.650.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
6.751.354,50 |
Nisan 2024 Satış |
-2.000.000,00 |
Nisan 2024/Aralık 2023 |
3369,98/2915,02 |
1,15607 |
-2.312.140,00 |
Mayıs 2024 Alış |
4.000.000,00 |
Haziran 2024/Mayıs 2024 |
3483,25/3435,96 |
1,01376 |
4.055.040,00 |
30.06.2024 Değeri |
7.650.000,00 |
|
8.494.254,50 |
||
Enflasyon Farkı |
|
844.254,50 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
260. Haklar 260.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
844.254,50 |
|
|
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
844.254,50 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Haklar Birikmiş Amortismanlarının Düzeltilmesi
Haklar Birikmiş Amortismanlar |
|
|
31.12.2023 Değeri |
2.580.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Satış 268 İptal |
-900.000,00 |
Satılan kısma düşen BA tutarıdır. |
2024 6 Aylık Amortisman |
|
Varlığın düzeltilmiş değeri üzerinden amortisman ayrılır. |
Haklar Birikmiş Amortismanlar |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
31.12.2023 Değeri |
2.580.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
3.082.919,40 |
Satış 268 İptal |
-900.000,00 |
Nisan 2024/Aralık 2023 |
3369,98/2915,02 |
1,15607 |
-1.040.463,00 |
2024 6 Aylık Amortisman |
Hakların düzeltilmiş değeri (8.494.254,50*0,20)/2 |
849.425,45 |
|||
30.06.2024 Değeri |
1.680.000,00 |
|
2.891.881,85 |
||
Enflasyon Farkı |
|
1.211.881,85 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
1.211.881,85 |
|
|
268. Birikmiş Amortismanlar 268.10. Haklar Amortismanı 268.10.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
1.211.881,85 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Alınan Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi
Alınan Sipariş Avansları |
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
01.01.2024 |
6.620.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
7.910.436,60 |
Ocak |
350.000,00 |
Haziran 2024/Ocak 2024 |
3483,25/3035,59 |
1,14747 |
401.614,50 |
Şubat |
900.000,00 |
Haziran 2024/Şubat 2024 |
3483,25/3149,03 |
1,10613 |
995.517,00 |
Mart |
850.000,00 |
Haziran 2024/Mart 2024 |
3483,25/3252,79 |
1,07084 |
910.214,00 |
Nisan |
750.000,00 |
Haziran 2024/Nisan 2024 |
3483,25/3369,98 |
1,03361 |
775.207,50 |
Mayıs |
550.000,00 |
Haziran 2024/Mayıs 2024 |
3483,25/3435,96 |
1,01376 |
557.568,00 |
Haziran |
600.000,00 |
Haziran 2024/Hazrn 2024 |
3483,25/3438,25 |
1,00 |
600.000,00 |
30.06.2024 |
10.620.000,00 |
12.150.557,60 |
12.150.557,60 |
||
Enflasyon Farkı |
|
1.530.557,60 |
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı |
|
1.530.557,60 |
|
|
340. Alınan Sipariş Avansları 340.90 Enflasyon Düzeltmesi |
|
1.530.557,60 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Özkaynakların Düzeltilmesi
|
|
|
ÖDENMİŞ SERMAYE |
235.500.000,00 |
Bu değerin 30.06.2024 değerine taşınması gerekmektedir. |
Sermaye |
35.000.000,00 |
“ |
Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı |
200.500.000,00 |
“ |
SERMAYE YEDEKLERİ |
15.000.000,00 |
“ |
Kayda Alınan Emtia Karşılığı |
15.000.000,00 |
“ |
KAR YEDEKLERİ |
24.125.000,00 |
“ |
Yasal Yedekler |
19.000.000,00 |
“ |
Özel Fonlar |
5.125.000,00 |
“ |
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI |
-75.100.000,00 |
“ |
|
Tutar |
Formül |
Katsayı |
|
Düzeltilmiş Değer |
ÖDENMİŞ SERMAYE |
235.500.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
281.406.015,00 |
Sermaye |
35.000.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
41.822.550,00 |
Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı |
200.500.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
239.583.465,00 |
SERMAYE YEDEKLERİ |
15.000.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
17.923.950,00 |
Kayda Alınan Emtia Karşılığı |
15.000.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
17.923.950,00 |
KAR YEDEKLERİ |
24.125.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
28.827.686,25 |
Yasal Yedekler |
19.000.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
22.703.670,00 |
Özel Fonlar |
5.125.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
6.124.016,25 |
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI |
-75.100.000,00 |
Haziran 2024/Aralık 2023 |
3483,25/2915,02 |
1,19493 |
-89.739.243,00 |
|
30.06.2024 |
Düzeltilmiş Değer |
Enflasyon Farkı |
ÖDENMİŞ SERMAYE |
235.500.000,00 |
281.406.015,00 |
45.906.015,00 |
Sermaye |
35.000.000,00 |
6.822.550,00* |
|
Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı |
200.500.000,00 |
239.583.465,00 |
39.083.465,00 |
SERMAYE YEDEKLERİ |
15.000.000,00 |
17.923.950,00 |
2.923.950,00 |
Kayda Alınan Emtia Karşılığı |
15.000.000,00 |
17.923.950,00 |
2.923.950,00 |
KAR YEDEKLERİ |
24.125.000,00 |
28.827.686,25 |
4.702.686,25 |
Yasal Yedekler |
19.000.000,00 |
22.703.670,00 |
3.703.670,00 |
Özel Fonlar |
5.125.000,00 |
6.124.016,25 |
999.016,25 |
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI |
-75.100.000,00 |
-89.739.243,00 |
-14.639.243,00 |
* Sermayenin düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan 6.822.550,00 (41.822.550,00-35.000.000,00) enflasyon farkı Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı içinde gösterilecektir. Çünkü sermaye hesabı tescil tutarı olan 35.000.000,00 TL olarak kalmaya devam edecektir.
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
698 Enflasyon Düzeltme Hesabı
580 Geçmiş Yıllar Zararları 580.90. Enflasyon Düzeltmesi |
|
38.893.408,25
14.639.243,00 |
|
|
502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı
525. Kayda Alınan Emtia 525.90 Enflasyon Düzeltmesi
540. Yasal Yedekler 540.90 Enflasyon Düzeltmesi
549. Özel Fonlar 549.90 Enflasyon Düzeltmesi
|
|
45.906.015,00
2.923.950,00
3.703.670,00
999.016,25 |
(30.06.2024 tarihli enflasyon düzletmesi kaydı) |
Yukarıdaki düzeltme kayıtları sonucunda 698 Enflasyon Düzeltme hesabının bakiyesi aşağıdaki şekilde oluşacaktır.
698 ENFLASYON DÜZELTME HESABI |
|||
M. Duran varlık Amortismanı Enflasyon Farkı |
4.391.821,63 |
1.471.721,50 |
Hisse Senetleri Enflasyon Farkı |
Haklar Amortismanı Enflasyon Farkı |
1.211.881,85 |
1.453.925,00 |
Stoklar Enflasyon Farkı |
Alınan Sipariş Avansları Enflasyon Farkı |
1.530.557,60 |
1.200.262,50 |
Verilen Sipariş Avansları Enflasyon Farkı |
Özkaynaklar Enflasyon Farkı |
38.893.408,25 |
36.392.261,42 |
Maddi Duran Varlıklar Enflasyon Farkı |
|
|
844.254,50 |
Haklar Enflasyon Farkı |
|
|
|
|
|
46.027.669,33 |
41.362.424,92 |
|
2024 hesap dönemi sonuna ait bilançoya ilişkin yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr çıkarsa bu tutar “648 Enflasyon Düzeltmesi Karı” hesabına zarar çıkarsa da “658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı” hesaplarına aktarılacak.
Örneğimizde 30.06.2024 tarihi için yapılan düzeltme işlemi sonucunda 698 Enflasyon Düzeltme Hesabı 4.665.244,41 TL borç bakiyesi vermiş olup bu tutarın 658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı” hesabı aracılığıyla dönem kar/zararına devredilmesi gerekmektedir. Başka bir ifade ile işletme enflasyondan kaynaklı 4.665.244,41 TL zarar etmiştir.
Buna göre yazılması gereken yevmiye kaydı;
658 Enflasyon Düzeltmesi Zararı 698-Enflasyon Düzeltme Hesabı |
4.665.244,41 |
4.665.244,41 |
İşletmenin 30.06.2024 tarihinde yapılmış enflasyon düzeltmesi işlemlerinden sonra hazırlanan yeni gelir tablosu aşağıdaki gibi olur.
ALANYA A.Ş.
30.06.2024 Tarihli Gelir Tablosu *
(ENFLASYON DÜZELTMESİ SONRASI)
Brüt Satışlar | 70.000.000 |
Satıştan İndirimler (-) | - |
Net Satışlar | 70.000.000 |
Satışların Maliyeti (-) | (40.000.000) |
Brüt Satış Karı veya Zararı | 30.000.000 |
Faaliyet Giderleri (-) | |
Genel Yönetim Giderleri PSDG Amortisman Giderleri (-) |
(12.000.000) (3.000.000) (16.944.884,10) |
Faaliyet Karı veya Zararı | (1.944.884,10) |
Olağan Kar veya Zarar | (1.944.884,10) |
Enflasyon Düzeltmesi Zararı (-) | (4.665.244,41) |
Dönem Net Zararı | (6.610.128,51) |
* Enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar veya zarar yansıtılmış.
Bu işletme, düzeltme öncesi 15.000.000 TL ticari kar elde ederken, bu kar düzeltme sonrası 6.610.128,51 TL zarara dönüşmüştür.
Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde işletmenin beyanname ekine konacak, enflasyona göre düzeltilmiş 30.06.2024 tarihli yeni bilançosu aşağıdaki gibi oluşur.
ALANYA A.Ş.
30.06.2024 Tarihli Bilançosu
(ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMİŞ)
1- DÖNEN VARLIKLAR | 105.605.909,00 | 3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR | 58.619.307,60 |
HAZIR DEĞERLER | 20.055.000,00 | MALİ BORÇLAR | 19.500.000,00 |
KASA | 55.000,00 | BANKA KREDİLERİ | 19.500.000,00 |
ALINAN ÇEKLER | 8.500.000,00 | TİCARİ BORÇLAR | 20.000.000,00 |
BANKALAR | 11.500.000,00 | SATICILAR | 20.000.000,00 |
MENKUL KIYMETLER | 9.021.721,50 | ALINAN AVANSLAR | 12.150.557,60 |
HİSSE SENETLERİ | 9.021.721,50 | ALINAN SİPARİŞ AVANSLAR | 12.150.557,60 |
TİCARİ ALACAKLAR | 13.120.000,00 | ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER | 6.968.750,00 |
ALICILAR | 12.000.000,00 | ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR | 3.058.500,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR | 1.770.000,00 | ÖDENECEK SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİLERİ | 3.910.250,00 |
ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) | -650.000,00 | ||
DİĞER ALACAKLAR | 5.750.000,00 | 5- ÖZ KAYNAKLAR | 234.572.513,84 |
ORTAKLARDAN ALACAKLAR | 2.900.000,00 | ÖDENMİŞ SERMAYE | 281.406.015,00 |
PERSONELDEN ALACAKLAR | 2.850.000,00 | SERMAYE | 35.000.000,00 |
STOKLAR | 55.404.187,50 | SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKI | 246.406.015,00 |
TİCARİ MALLAR | 43.953.925,00 | SERMAYE YEDEKLERİ | 17.923.950,00 |
VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI | 11.450.262,50 | KAYDA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI | 17.923.950,00 |
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR | 2.255.000,00 | KAR YEDEKLERİ | 28.827.686,25 |
DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ | 2.255.000,00 | YASAL YEDEKLER | 22.703.670,00 |
ÖZEL FONLAR | 6.124.016,25 | ||
2- DURAN VARLIKLAR | 184.821.678,34 | GEÇMİŞ YIL ZARARLARI | -89.739.243,00 |
MADDİ DURAN VARLIKLAR | 179.219.305,69 | DÖNEM NET ZARARI | -6.610.128,51 |
BİNALAR | 59.597.133,75 | ||
TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR | 78.999.212,16 | ||
TAŞITLAR | 62.682.443,01 | ||
DEMİRBAŞLAR | 21.807.472,50 | ||
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) | -43.866.955,73 | ||
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR | 5.602.372,65 | ||
HAKLAR | 8.494.254,50 | ||
BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) | -2.891.881,85 | ||
AKTİF TOPLAMI | 290.427.587,34 | PASİF TOPLAMI | 290.427.587,34 |
09.08.2024
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.