Prof. Dr. Süleyman Uyar
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
İşletme Fakültesi
suleyman.uyar@alanya.edu.tr

TMS/TFRS ve BOBİ FRS 'den Sonra KÜMİ FRS'miz de Oldu!

Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun (KGK) 20.12.2022 tarihli kurul kararına istinaden Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) 16.01.2023 tarihli ve 32.075 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Standardın amaç ve kapsamını açıklayan birinci maddeye göre Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre bağımsız denetime tabi olmayan TTK’nın 64 ve 88. madde hükümlerine tabi gerçek ve tüzel kişi tacirlerin (ihtiyari olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını-TMS/TFRS ve Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını-BOBİ FRS uygulamayan) finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlamasını temin etmek üzere KÜMİ FRS yayımlanmıştır.

Bilindiği gibi genel olarak bağımsız denetime tabi olan kuruluşlardan Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK) geçerli finansal raporlama çerçevesi olarak TMS/TFRS’yi; bağımsız denetime tâbi olup TMS/TFRS uygulamayan işletmeler ise finansal raporlama çerçevesi olarak BOBİ FRS’yi kullanmaktadırlar. Bu bağlamda bağımsız denetime tabi olmayan diğer gerçek ve tüzel kişi tacirler ise geçerli finansal raporlama çerçevesi olarak 01.01.2023 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemleri için KÜMİ FRS’yi kullanacaklardır.

Peki “Küçük ve Mikro İşletme” ne demektir? Aktif toplamı 3,5 milyon ve üstü Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 7 milyon ve üstü Türk Lirası ve ortalama çalışan sayısı 10 ve üstü ölçütlerinden en az ikisini sağlayan gerçek ve tüzel kişi tacirler müteakip raporlama döneminde küçük işletme, bu ölçütleri sağlamayanlar da mikro işletme olarak kabul edilecektir. Bu ölçütler belirlenirken vergi mevzuatı çerçevesinde vergi dairelerine sunulan yıllık finansal tablolar dikkate alınacaktır. Bağımsız denetim kapsamından çıkan işletmeler ise küçük ve mikro işletme kapsamında olup olmadıklarını belirlerken denetimden geçmiş finansal tablolarını esas alacaklardır.  

YAYINLANAN KÜMİ FRS TOPLAM 22 BÖLÜMDEN OLUŞMAKTA OLUP BU BÖLÜMLER AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:

• Bölüm 1: Kavramlar ve Genel İlkeler
• Bölüm 2: Finansal Tabloların Sunumu
• Bölüm 3: Finansal Durum Tablosu
• Bölüm 4: Kar veya Zarar Tablosu
• Bölüm 5: Muhasebe Politikaları, Tahminler ve Hatalar
• Bölüm 6: Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar
• Bölüm 7: Hasılat
• Bölüm 8: Stoklar
• Bölüm 9: Tarımsal Faaliyetler
• Bölüm 10: Finansal Araçlar ve Özkaynaklar
• Bölüm 11: Maddi Duran Varlıklar
• Bölüm 12: Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• Bölüm 13: Kiralamalar
• Bölüm 14: Devlet Teşvikleri
• Bölüm 15: Borçlanma Maliyetleri
• Bölüm 16: Varlıklarda Değer Düşüklüğü
• Bölüm 17: Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar
• Bölüm 18: Yabancı Para Çevrim İşlemleri
• Bölüm 19: İşletme Birleşmeleri
• Bölüm 20: Gelir Üzerinden Alınan Vergiler
• Bölüm 21: Dipnotlar
• Bölüm 22: KÜMİ FRS’ye Geçiş

Genel olarak bakıldığında BOBİ FRS’nin biraz daha sadeleştirilmiş hali olan KÜMİ FRS’de finansal tablolar açısından temel yenilik küçük ve mikro işletmelerin sadece Finansal Durum Tablosu, Kar veya Zarar Tablosu ve Dipnotları sunacak olmasıdır. Standartlar genel olarak incelendiğinde mikro işletmeler için küçük işletmelerden farklı olarak bazı muafiyetler de getirilmiştir. Örneğin küçük işletmeler vadesi bir yıldan fazla olan satışlarda vade farkını ayrıştırırken, mikro işletmeler vadesine bakılmaksınız hasılatta vade farkı ayrıştırması yapmayacaktır.

KÜMİ FRS uygulaması ile Türkiye ekonomisinde önemli bir yer tutan çok sayıdaki küçük ve mikro işletmenin finansal tablolarının gerçeğe ve ihtiyaca uygun sunum ile karşılaştırılabilirlik özellikleri sağlanmış olacaktır. Bu yolla finansal tabloların daha sağlıklı ve gerçeğe uygun bilgi sunacağı ve karar alıcıların (ortaklar, yöneticiler, kredi verenler, yatırımcılar vsb.) kararlarını olumlu yönde etkileyeceği beklenmektedir. Ayrıca vergi esaslı muhasebe anlayışından, bilgi esaslı muhasebe anlayışına geçilmiş olacaktır.

Okuyucunun en çok merak ettiği soru şüphesiz KÜMİ FRS uygulamasına geçildiğinde yasal defter ve kayıtlar KÜMİ FRS’ye göre mi yoksa hali hazırda olduğu gibi Muhasebe Sistemi Uygulama genel Tebliği’ne (MSUGT) göre mi tutulacağıdır. Duyuru ve açıklamalarda henüz bu konuda bir bilgi görülmemekle birlikte denetime tabi olan işletmeler için var olan uygulamada olduğu gibi yasal mizandan hareketle finansal tabloların Excel üzerinden çevriminin yapılacağı anlaşılmaktadır. Bu durum meslek mensupları ve denetçiler için ikinci bir iş yükü oluşturacak ayrıca finansal tablolara olan inancı da zedeleyecektir. Bu konudaki görüşümü şu şekilde açıklamak isterim:

Yapılacak yeni bir yasal düzenleme ile 1994 yılından beri uygulamada olan ve artık miadını dolduran MSUGT kaldırılmalı, finansal raporlama çerçevesine ilişkin yeni bir tebliğ/yönetmelik oluşturulmalı, standartlara uygun yeni bir hesap planı yayımlanmalı ve yasal kayıtlar KÜMİ FRS ya da BOBİ FRS temeline göre yapılmalıdır. Denetime tabi olan işletmelerden KAYİK olanlar muhasebe standartlarına göre oluşturulan yasal kayıtlarından hareketle Excel üzerinde yapacakları ilave çalışmalar sonucunda TMS/TFRS’ye uygun tablolar oluşturabilirler.  

Maliye teşkilatının vergi kaygısı güttüğü hepimizce malumdur. Ancak hali hazırda işletmeler vergiyi ticari kardan değil mali kar üzerinden ödemektedirler. Muhasebe standartlarına göre yapılacak yasal kayıtlardan oluşan finansal tablolarda çıkacak olan kar da ticari kar olacağından eskiden olduğu gibi mali kara geçiş işlemleri yapılarak vergi beyannameleri buna göre oluşturulabilir. Aksi halde KÜMİ FRS de tıpkı BOBİ FRS ve TMS/TFRS gibi Excel üzerinden çevrim olarak yapılan, gereksiz iş yükü oluşturan ve kimi zaman kağıt üzerinde kalan bir uygulamadan öteye geçmez. KGK’yı bu zamana kadar yaptığı özverili ve yerinde çalışmalar nedeniyle kutluyorum. Muhasebe standartları konusunda tabiri caizse çoğu gitti azı kaldı. Yapılacak son bir düzenleme ile gerçek muhasebe sistemine hep birlikte geçebiliriz.

17.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.