Prof. Dr. Süleyman Uyar
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
İşletme Fakültesi
suleyman.uyar@alanya.edu.tr

Muhasebeciler ve Bilgi Teknolojileri

Günümüzde bilgi teknolojisindeki gelişmelerle birlikte bilgisayar hayatımızın her alanına girmiş olup, işlet¬melerin bilgi sistemlerinde önemli değişikliklere yol açmıştır. Bilgi teknolojileri hayatımıza; bankasız bankacılık, sanal işletme, e-fatura, e-demokrasi, e-devlet, dijital muhasebe vb. kavramlar getirmiştir.

Bilgi teknolojisindeki gelişmelerden en çok etkilenenlerden birisi kuşkusuz muhasebecilerdir. Muhasebe sürecinde bilgisayarların kullanılması muhasebenin belgeleme, kaydetme ve raporlama süreçlerini değiştirmiş, geleneksel muhasebe işlemleri yerine sanal işlem ve defterler kullanılmaya başlanmıştır. Geçmiş olayları kaydeden bir "defter tutma sistemi" olan muhasebe, bilgi teknolojileri ile planlama, değerleme ve analiz aracı haline gelmiştir.

Bilgi teknolojilerindeki gelişmelerle zaman tasarrufu sağlanmış, işlem maliyetleri ve hatalar azalmış, mali tabloların eş zamanlı ve karşılaştırılabilir sunumu kolaylaşmıştır. Bilgi teknolojisi ile periyodik finansal raporlama yerine “sürekli finansal raporlama” hayata geçmeye başlamıştır. İşletmeler mali tablolarını ve raporlarını internet erişim sayfalarından yayınlamaktadırlar. Ayrıca bazı işletmelerin mali tablolara ek video ve ses görüntülerini de internetten yayınladıkları görülmektedir. İnternet ortamında finansal raporlama sürecinde Genişleyebilir İşletme Raporlama Dili (XBRL) kullanılmaktadır. XBRL ile eş zamanlı veri transferi sağlanmaktadır.

Muhasebe işlemlerinin bilgisayarla yapılması bu faaliyetlerin bilgisayar ortamında denetlenmesini de gündeme getirmiş, “bilgisayar ortamında denetim” kavramı ortaya çıkmıştır.

Türkiye’de son dönemlerde yapılan çalışmalarla muhasebe sisteminin bir bütün olarak bilgisayar ve internet ortamına aktarılmasını sağlayacak uygulamalar başlatılmıştır. Bunlara; elektronik imza(e-imza), elektronik beyanname(e-beyanname), elektronik bildirge (e-bildirge), fatura ve defterlerin elektronik ortamda tutulması, her işletmenin bir web sitesine sahip olması ve web tabanlı merkezi muhasebe programı LUCA örnek gösterilebilir. Elektronik fatura ve ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması uygulaması elektronik muhasebeye geçişin de ön adımı olacaktır. Elektronik muhasebe ile birlikte kağıt ortadan kalkacak, mükellefler defter ve belge ibraz etmeyecek, her türlü işlem elektronik ortamda gerçekleştirilecektir.

Tüm bu gelişmelerle muhasebecilerin görev ve sorumlulukları da değişmiştir. Muhasebe sürecinde veri giriş ve veri kayıt işlemleri giderek önemini kaybetmekte ve muhasebe bilgi teknolojisine dayalı yönetim bilgi sisteminin bir parçasına dönüşmektedir. İşletme yönetimi, bilgiyi üreten ve yöneten kişi olarak, muhasebecilerden teknolojiye dayalı bilgi ve kontrol sistemlerinin planlanması ve işletilmesinde aktif bir rol oynamasını beklemektedir. Yapılan araştırmalar da işletmelerin muhasebecilerden genelde yorum ve analiz aşamasında destek istediklerini göstermektedir. Günümüzde muhasebeci asıl işlevine dönmüş olup, işletmelere yorum ve analiz aşamasında hizmet sunmaktadır. Bu bağlamda muhasebecinin teknolojik gelişmeler ve bilgisayar konusunda iyi derecede bilgi sahibi olması gerekmektedir. İş hayatında bilgi teknolojileri kullanımının yaygınlaşması dikkate alındığında muhasebecilerin bu gelişmeye ayak uydurmaları bir zorunluluk olarak gözükmektedir.

Muhasebe mesleğinde bilgi teknolojileri yaygın olarak kullanılmaya başlandığı için muhasebe mesleğini seçecek öğrencilerin, eğitim sürecinde bu teknolojilerin öğretilmesi de gerekmektedir.

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu’na (International Federation of Accountants) bağlı Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartları Kurulu (International Accounting Education Standards Board) tarafından oluşturulan standartlarda ve açıklamalarda da bilgi teknolojilerine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Standartlarda bilgi teknolojileri konusunda profesyonel muhasebecilerin bilmesi gereken her nokta ayrıntılı bir şekilde ortaya konmuş, muhasebe mesleğini seçecek öğrencilere eğitim sürecinde bilgi teknolojilerinin kullanımının öğretilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Standarda göre meslek örgütleri gerek yeterlilik öncesi gerekse yeterlilik sonrasında bilgi teknolojilerinin öğrenilmesi konusunda gerekli çalışmaları yapmalıdırlar.

Sonuç olarak muhasebecilerin bilgi teknolojilerindeki değişime ayak uydurarak işletmelerin gereksinmelerine daha etkili cevap verebilecek donanıma sahip olması gerekmektedir. Muhasebe mesleğinin güçlü bir geleceği olabilmesi için; başta bilgi teknolojilerini çok iyi bilen ve öğrenmeyi sürekli hale getirebilen muhasebecilere gereksinim vardır.
 

13.02.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.