Soner Ülgen
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
sonerankara@yahoo.com

2022 Yılı Matrah Artırımında Dönem Zararının Mahsubuna Maliye Engeli!

2022 Takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde mali kar olmasına rağmen,  zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirim uygulaması nedeniyle veya kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler nedeniyle dönem safi kurum kazancının oluşmadığı durumlarda, 2022 takvim yılına ilişkin olarak matrah artırımında bulunmak istenmesi durumunda, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarlardan yüksek olanının dikkate alınması suretiyle hem kurumlar vergisi matrah artırım beyannamesi hem de kurumlar vergisi beyannamesinin bu yeni duruma göre düzeltilmesi gerektiğini daha önce paylaşmıştık.  Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunu 32/A uygulaması durumunda indirimli kurumlar vergisi matrahı dönem safi kurum kazancına dahil olmaktadır.

Buna göre, beyan edilen 2022 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesi ile iki alternatifli hesaplamaya göre bulunan tutardan yüksek olanı arasındaki fark tutarı “7440 Sayılı Kanununun Geçici 1’nci maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Matrah” bölümüne yazılmak suretiyle genel oranda kurumlar vergisi ödenmesi söz konusu olacaktır. Mükellefin yararlanabileceği geçmiş yıl zararı, dönem zararı, istisna ve indirimlerin bulunması anılan matrah tutarı üzerinden genel oranda kurumlar vergisi ödenmesini engelleyemeyecektir. Bu konu aşağıda örnek yardımıyla açıklanacaktır.

Özetle, 2022 takvim yılı için matrah artırımda bulunmak için ilave kurumlar vergisi matrahı beyan etmek zorunda kalan mükellefler yararlanabilecekleri geçmiş yıl zararları, dönem zararı,  kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirim hakları ile Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi matrahları bulunsa dahi,  “7440 Sayılı Kanununun Geçici 1’nci maddesi Kapsamında Kurumlar Vergisine Yönelik Matrah” bölümüne yazılan ilave matrah tutarı zarar, istisna ve indirim haklarından faydalanamayacak ve bu tutar üzerinden genel oranda kurumlar vergisi ödeyecektir.  

Örnek 1: (A) Ltd. Şti., 30 Nisan 2022 tarihinde kurumlar vergisi beyannamesini vermiştir. Beyannameye göre 2022 hesap dönemi ticari bilanço karı 5.000.000,00 TL, Kanunen Kabul Edilmeyen Gider 150.000,00 TL, Kar ve ilaveler toplamı ise 5.150.000,00 TL’dir.  Anılan dönemde mükellefin 7.500.000,00 TL taşınmaz satış kazancı istisna mevcuttur.

Buna göre mükellefin 2022 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesi aşağıdaki gibi olacaktır.

Gelecek yıla 2.350.000,00 TL zarar beyan edilmiştir. Ek vergi bildirimi ise aşağıdaki gibi olacaktır.

Görüleceği üzere taşınmaz satış kazancı istisnası üzerinden 750.000,00 TL ek vergi tahakkuk etmiştir.

MATRAH ARTIRIM BEYANI İLE DÜZELTİMİŞ KURUMLAR VERGİSİ BEYANI

Mükellef kurumun 2022 takvim yılına ilişkin olarak matrah artırımında bulunmak istemesi durumunda beyana tabi matrahlar aşağıdaki gibi hesaplanacaktır;

Mükellefin 2021 takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi matrahı 500.000,00 TL, 2022 takvim yılın üçüncü geçici vergilendirme döneminde ise geçici vergi matrahı 1.714.285,72 TL’dir.

Buna göre mükellefin matrah artırım beyannamesi ile 2022 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinin düzeltmesine esas tutarı aşağıdaki kriterlere göre hesaplanacaktır:

BİRİNCİ KRİTER; 2021 takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi matrahı (500.000 TL *2,2293=)1.114.650,00 TL

İKİNCİ KRİTER; 2022 takvim yılın üçüncü geçici vergilendirme dönemi geçici vergi matrahı (1.714.285,72 TL *1,40=) 2.400.000,00 TL

Buna göre hem 2022 takvim yılı Kurumlar Vergisi beyanına hem de kurumlar vergisi matrah artırımına esas alınacak tutar 2.400.000,00 TL olacaktır.

Anılan örnekte mükellefin kendi beyanı 2.350.000,00 TL zarar olduğu için yukarıdaki iki kritere göre hesaplanandan yüksek olanı 2.400.000,00 TL Kurumlar Vergisi Beyannamesinde 7440 Sayılı Kanun’un Geçici 1’nci Maddesi Kapsamında Artırılan Matrah bölümüne yazılmak suretiyle kurumlar vergisi beyannamesi düzeltilip üzerinden kurumlar vergisi ödenecektir.

Düzeltme öncesi beyannamede yer alan “zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimden” kaynaklanan 2.350.000,00 TL’lik zarar matrah artırımı dolayısıyla ilave edilecek tutardan mahsup edilemediği gibi, 2023 ve izleyen yıllarda geçmiş yıl zararı olarak mahsuba konu edilemeyecektir.

Görüleceği üzere mükellefin düzeltme öncesi bilançoda zararı bulunmasına rağmen matrah artırımı yapmak istediğinde matrah artırımı dolayısıyla ödenmesi gereken vergiye ilave olarak 552.000,00 TL kurumlar vergisi ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalmaktadır.

Her şeyin bir bedeli var ama 2022 yılı matrah artırımın bedeli biraz daha ağır olmuş.

 “Bilgiyi paylaşarak, insanların başarıya bizden daha kolay ulaşmalarını sağladığımız için mutluluk duyabilmeliyiz. “

Saygılarımızla

02.05.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.