Soner Ülgen
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
sonerankara@yahoo.com

Örnek Çalışma: Tevsi Yatırımlarda Aynı Dönemde Hem Yatırımdan Elde Edilen Kazanç İçin Hem De Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanç İçin İndirimli Kurumlar Vergisinden Yararlanılabilir

Örnek: (B) A.Ş.’nin 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi kapsamındaki toplam 20.000.000,00 TL’lik tevsi yatırımına 08.07.2022 tarihinde başlamış olup, teşvik belgesine göre yatırıma katkı oranı: %30, vergi indirim oranı: %70, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı: %80’dir. Alınan teşvik belgesi imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında değildir.

Kurumun 2022 yılı IIII. Geçici vergi döneminde Ticari bilanço karı 25.000.000,00 TL, K.K.E.G 250.000,00 TL olup, safi geçici vergi matrahı 25.250.000,00 TL’dir.

Mükellefin bu yatırım teşvik belgesi nedeniyle yararlanabileceği yatırıma katkı tutarı (20.000.000,00*0,30=) 6.000.000,00 TL’dir. Yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı: (6.000.000,00 *0,80=) 4.800.000,00 TL’dir.  

Tevsi yatırımın 10.000.000,00 TL’lik kısmı gerçekleştirilmiş ve bu kısımla ilgili kazanç elde edilmeye (bu kısım üretim faaliyetinde kullanılmaya başlamış) başlanmış, ancak anılan kısım ile ilgili kazanç ayrı tespit edilememektedir. Tebliğ düzenlemesi gereği kazancın ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilememesi durumunda indirimli kurumlar vergisine konu edilecek kazanç, tevsi yatırım tutarının toplam sabit kıymet tutarına bölünmesi suretiyle bulunacak oranın kurumun ticari bilanço kârı ile çarpılması suretiyle hesaplanacaktır.  Öte yandan, mükellefin bu dönemde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarına da indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.

• Tamamlanan 10.000.000,00 TL’lik Harcama Kısmı İlgili Olarak İndirimli Kurumlar Vergisi Matrahının Tespiti:

Sabit kıymetler	Amortisman Düşülmeden Önceki brüt tutar
250-Arazi ve Arsalar	1.750.000,00 TL
252-Binalar	8.000.000,00 TL
253-Tesis Makine ve Cihazlar	30.250.000,00 TL
258-Yapılmakta Olan Yatırımlar	1.750.000,00 TL
TOPLAM	41.750.000,00 TL

Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarının hesaplanmasında amortismana tabi olmayan boş arsa ve araziler dikkate alınmayacağından, oranlamada dikkate alınacak tutar (41.750.000,00 TL – 1.750.000,00 TL) 40.000.000,00 TL’dir. Buna göre tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarı aşağıdaki gibi tespit edilecektir.

Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarı	=	Gerçekleşen tevsi          Yatırım tutarı	X Ticari bilanço kârı
		Dönem sonu toplam sabit kıymet tutarı

 

Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarı	=	10.000.000,00 TL	X 25.000.000,00 TL
		40.000.000,00 TL
	=	%25 x 25.000.000,00 TL
	=	6.250.000,00TL

Yukarıdaki hesaplamalara göre indirimli kurumlar vergisine tabi tutulacak olan matrah 6.250.000,00TL’dir.

• Devam Eden Kısım İlgili Olarak İndirimli Kurumlar Vergisi Matrahı Tespiti:

Şimdi gelelim bu dönemde diğer faaliyetlerden elde edilecek gelirle ilgili yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı ile indirimli kurumlar vergisi matrahının hesabına;

Yatırım döneminde indirimli kurumlar vergisinin hesaplanması açısından aşağıda yer alan kısıtlamalara dikkat edilmesi gerekir.

1. Gerçekleştirilen yatırım harcamasını aşmamak (10.000.000,00 TL)
2. Yatırıma katkı tutarın aşmamak (4.800.000,00 TL-yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı)

Yukarıda yer alan iki kriter dikkate alınmak suretiyle diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi matrahı belirlenecektir.

Yatırım döneminde yararlanılabilecek azami yatırıma katkı tutarı ise (6.000.000,00*0,80=) 4.800.000,00 TL’dir.   Yukarıda yer alan kısıtlamalar dikkate alındığında diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç dolayısıyla yararlanabilecek indirimli kurumlar vergisi matrahı (4.800.000,00/0,23=) 20.869.565,22 TL olacaktır. 

Mükellefin yatırım kısmın işletilmesinden elde edilen kazanç dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi matrahı: 6.250.000,00 TL’dir.

Mükellef kurumun diğer faaliyetlerden elde edilen gelirleri indirimli kurumlar vergisi matrahının üstünde olması nedeniyle bu matraha kadar (20.869.565,22 TL) yüzde 6,9 vergi hesaplanacaktır. Vergi oranı 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %23 olarak uygulanacaktır ( KVK Geçici madde 13).

2022 Takvim yılı III. Geçici Vergi Beyannamesi

BEYANNAMEDE YARARLANILACAK TOPLAM YATIRIMA KATKI TUTARININ HESAPLANMASI
Ticari Bilanço Karı	25.000.000,00
Kanunen kabul edilmeyen gider	250.000,00
Kar ve İlaveler Toplamı	25.250.000,00
Safi Geçici Matrahı	25.250.000,00
KVK’nın 32/A Madde Kapsamında İndirimli (Geçici Vergiye) Tabi Matrah	25.250.000,00
KVK’nın 32/A Madde Kapsamında İndirimli (Geçici Vergi) Oranı	0,00
Genel Orana Tabi Geçici Vergi Matrahı	0,00
Geçici Vergi Matrahı	25.250.000,00
Hesaplanan Geçici Vergi	1.742.250,00

2022 yılı III. Geçici vergi döneminde 4.065.250,00 TL’lik yatırıma katkı tutarından faydalanılmıştır. Diğer deyişle, anılan tutar kadar az vergi ödenmiştir. Bu suretle indirimli kurumlar vergisi uygulamasıyla yatırımcıya 4.065.250,00 TL vergi ödetmemek suretiyle, ödenmeyen vergi tutarı kadar yatırımcıya devletçe finansal destek sağlanmış olmaktadır.  İndirimli Kurumlar vergisi olmasaydı ödenmesi gereken geçici vergi tutarı 5.807.500,00 TL olacakken, mükellefin ödemesi gereken geçici vergi tutarı 1.742.250,00 TL olmaktadır.

 Yatırım döneminde yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarına ilişkin olarak diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanması nedeniyle tahsilinden vazgeçilen kurumlar vergisi tutarı [(19.000.000 TL x %23)- (19.000.000 TL x %6,9)] 3.059.000,00 TL’dir. Buna göre, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılabilecek 4.800.000,00 TL’lik toplam yatırıma katkı tutarının 3.059.000,00 TL’lik kısmından yararlanılmıştır.

2022 yılı III. Geçici vergi döneminde hesap döneminde bu yatırımın kısmen işletilmesinden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanması nedeniyle (F) A.Ş., [(6.250.000,00 TL x %23)- (6.250.000,00 TL x %6,9)] 1.006.250,00 TL tutarında yatırıma katkı tutarından faydalanmıştır.

Öte yandan, yatırım döneminde yararlanılması gereken 4.800.000,00 TL’lik yatırıma katkı tutarının 3.059.000,00 TL’lik kısmından yararlanıldığından (4.800.000,00 TL- 3.059.000,00 TL) 1.741.000,00 TL’lik kalan yatırıma katkı tutarından izleyen dönemlerde diğer faaliyetlerden elde edilen gelirler üzerinden yararlanabilecektir.

İşletme döneminde yararlanabilecek yatırıma katkı tutarı olan 1.200.000,00 TL’nin bu dönemde 1.006.250,00 TL’lik kısmından yararlanıldığından kalan tutar (1.200.000,00 TL-1.006.250,00 TL) 193.750,00 TL’lik yatırıma katkı tutarından izleyen dönemlerde yatırımdan elde edilen kazançlar üzerinden yararlanabilecektir.

İndirimli Kurumlar Vergisi Tablosu:

Teşvik Belgesi Numarası	B-XXXX
Teşvik Belgesinin Hangi BKK ya Göre Düzenlendiği	2012-3305
Yatırıma Başlama Tarihi	08.07.2022
Yatırımın Türü 1	Tevsi Yatırım
Yatırımın Türü 2	Bölgesel
Toplam Yatırım Tutarı (İndirimli KV Kapsamında Olmayan Harcamalar Hariç	20.000.000,00
Yatırıma Katkı Oranı	30
Vergi İndirimi Oranı	70
Yatırımın Yapıldığı Bölge	3.Bölge
İndirimli KV Oranı	5
Toplam Yatırıma Katkı Tutarı	6.000.000,00
Cari Yılda Fiilen Gerçekleştirilen Yatırım Harcaması tutarı	10.000.000,00
Fiilen Gerçekleştirilen Yatırım Harcaması	10.000.000,00
(Yatırımın Başlangıcından İtibaren)
Fiili Yatırım Harcaması Nedeniyle Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarı	3.000.000,00
Endekslenmiş Tutarlar Nedeniyle Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarı	0,00
Önceki Dönemlerde Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı	0,00
Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Dolayısıyla
Önceki Dönemlerde Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı	0,00
Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanç Dolayısıyla
Önceki Dönemlerde Yararlanılan Toplam Yatırıma Katkı Tutarı	0,00
Cari Dönemlerde Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı	1.006.250,00
Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Dolayısıyla
Cari Dönemlerde Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı	3.620.250,00
Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanç Dolayısıyla
Cari Dönemde Yararlanılan Toplam Yatırıma Katkı Tutarı	4.065.250,00
Cari Dönem Dahil Olmak Üzere Yararlanılan Toplam Yatırıma Katkı Tutarı	4.065.250,00

  “Bilgiyi paylaşarak, insanların başarıya bizden daha kolay ulaşmalarını sağladığımız için mutluluk duyabilmeliyiz. 

29.11.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.