Soner Ülgen
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
sonerankara@yahoo.com

İhracat Ve Üretim Yapıyorsanız Bir Puan İndirimli Kurumlar Vergisi Avantajını Kaçırmayın

İlk Uygulama Ne Zaman Başlıyor?

7351 sayılı Kanunun 15’inci maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 32’nci maddesine eklenen fıkralar ile 1.1.2022 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere bir puanlık vergi indiriminin yürürlüğe girmesiyle birlikte kapsama giren mükellefler Ocak-Mart 2022 ilk geçici vergi dönemine ilişkin olarak Mayıs ayında verecekleri beyannamelerinde kurumlar vergisini bir puan indirimli uygulama imkanına kavuşmuşlardır. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler ise 2022 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren ilk geçici vergi döneminde elde edilen kazançlarına bir puan vergi indirimi uygulayabilecekler.

Konuya ilişkin 20 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Tebliği 14 Mayıs 2022 tarih ve 31835 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Yayımlanan tebliği ile 24 Nisan 2022 tarihinde görüşlere açılan tebliğ taslağındaki tereddütlerin bir kısmı giderilmiştir.

Vergi İndiriminden Herkes Yararlandırılmıyor

Uygulamadan sadece ihracat yapan mükellefler ile sanayi sicil belgesine haiz imalatçıların yararlanması öngörülmüş. Getirilen düzenlemeye göre ihracatçı mükelleflerin münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları ile sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların ise münhasıran üretim faaliyetinden elde ettiği kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanacak. Hizmet ihracatı yapanlarda uygulamadan yararlanabilecekler.

Uygulamadan Yararlanma Şartları

İhracat yapan kurumların ihracattan elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanabilmesi için ihracat faaliyetiyle iştigal etmeleri yeterli.

Üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli olarak uygulanabilmesi için ise bu kurumların; sanayi sicil belgesine sahip olma ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal etme şartlarını birlikte sağlamaları şart koşulmuş.

Uygulamadan Yararlanılırken Kazancın Tespitine Dikkat

Uygulamadan yararlanmadan önce ihracat veya üretim faaliyetinden elde edilen kazancın doğru olarak tespit edilmesi gerekiyor. Öncelikle ihracat yapan mükelleflerin ihracat faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarının da bulunması halinde ihracattan kaynaklanan ve 1 puan indirim uygulanacak matrahın, ihracattan elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilmesi öngörülmüş, yine aynı şekilde sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerin üretim faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar bulunması halinde, üretim faaliyetinden elde edilen ve 1 puan indirim uygulanacak matrah, fiilen yapılan üretimden elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilmesi öngörülmüş. Ancak, bu aşamaya gelmeden önce öncelikle ihracat faaliyeti ile üretim faaliyetinden elde edilen kazancın doğru olarak tespiti gerekiyor. Yayımlanan tebliğ ile bazı tereddütler giderilmiş olsa da bazı konular açıklanmamış.

Oranlama sonucu bulunan matrah “KVK’nın 32/8.Mad. Kapsamında İndirimli Kurumlar Vergisine (Geçici Vergiye) Tabi Matrah” kulakçığına yazılacaktır. Bu tutar yazıldıktan sonra otomatik olarak vergi oranı yüzde 22 olarak karşınıza çıkacaktır.

İhracat ve Üretim Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç Nasıl Tespit Edilecek?

Kazançların tespiti konusunda Kanun maddesinde açık bir hüküm yok. Tebliğ düzenlemesinde uygulamadan yararlanacak mükelleflerden 1 puan vergi indirimi uygulanacak kazanca ilişkin hasılat, gider ve maliyet unsurlarını ayrı olarak tespit etmeleri isteniyor.

Gerek ihracat faaliyeti gerekse üretim faaliyeti kapsamında doğan alacaklara isabet eden kur farkı, faiz ve benzeri gelirler 1 puan indirim uygulanacak kurum kazancı kapsamında değerlendirilirken, bu faaliyetler kapsamındaki alacakların tahsilinden sonra oluşan kur farkı, faiz ve benzeri gelirlerin ise söz konusu indirimden yararlandırılmıyor.

İhracat faaliyeti olan mükelleflerden ihracat gelirini ve bu gelirle ilgili gider ve maliyetler için ayrı bir çalışma yapması bu faaliyete ilişkin kazancını ayrı belirlemesi isteniyor. Muhasebe kayıtları da bu durumu tespite elverişli olacak. Üretim faaliyetinden elde edilen kazancın da aynı şekilde belirlenmesi isteniyor.

İhracat ve üretim faaliyetinden elde edilen kazançların tebliği düzenlemesindeki açıklamalar kapsamında belirlenerek aşağıdaki alanlara ‘Üretim faaliyetinden elde edilen kazanç’, “ihracat faaliyetinden elde edilen kazanç” yazılması isteniyor.

Müşterek Genel Giderler İçin Uygun Bir Dağıtım Anahtarı Belirlemeniz Gerekiyor.

Tebliğde müşterek genel giderlerin, indirim kapsamında olan faaliyetler ile indirim kapsamında olmayan faaliyetler arasında uygun bir dağıtım anahtarı tespit edilerek dağıtılması öngörülmüş. Uygun dağıtım anahtarının ne olduğuna konusu ise mükelleflerin tercihine bırakılmış. Öncelikle, müşterek genel giderlerden ne anlaşılması gerektiği konusunun açıklığa kavuşturulması yerinde olur. Finansman giderlerinin pazarlama satış dağıtım, genel yönetim giderleri, araştırma ve geliştirme giderlerinin uygun dağıtım anahtarı ile paylaştırılması tereddütsüz gibi gözüküyor. Aynı şekilde ATİK satış zararlarının, kambiyo zararlarının, komisyon giderlerinin, karşılık giderlerinin, diğer olağan gider ve zararların vb. diğer giderlerinin müşterek genel gider gibi dağıtıma tabi tutulup tutulmayacağı konuları belirsiz. Aynı şekilde adi ortaklıktan gelen zararların müşterek genel gider kapsamında değerlendirilip değerlendirilmemesi gerektiği hususu başka tartışmalı bir nokta.  Kişisel görüşüm faaliyet giderleri ile finansman giderlerinin dağıtıma tabi tutulması yönünde.

Öte yandan, tebliğ düzenlemesinde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançtan ne anlaşılması gerektiği hususunda bir belirleme yapılmamış. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançların ne olduğu müşterek genel giderlerin pay alacak gelir kalemlerinin belirlenmesi açısından önemli. Örneğin mükelleflerin gelir tablolarında; ATİK satış geliri, faiz gelirleri, iştirakten temettü gelirleri, menkul kıymet satış karları, komisyon gelirleri, kambiyo karları, diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar gibi gelir kalemleri bulunmaktadır. Bu gelir kalemlerine diğer faaliyet geliri olarak müşterek genel giderlerden pay verilip verilmeyeceği hususu tartışmalı gibi gözükse de kişisel görüşüm verilmemesi gerektiği yönünde. 

Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflerde Uygulamadan Yararlanabilecekler

İndirimli kurumlar vergisinden yararlanma imkanı olan sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerin aynı dönemde üretim faaliyetlerinden veya ihracat faaliyetlerinden kazanç elde etmiş olmaları halinde, hem 1 puanlık indirimden hem de Kanunun 32/A maddesi kapsamında yatırım teşvik belgelerindeki vergi indirim oranına göre indirimli kurumlar vergisinden aynı anda yararlanmaları söz konusu olabilecek. Bu durumda, öncelikle matraha 1 puanlık indirim uygulanacak, sonrasında ise Kanunun 32/A maddesi kapsamındaki vergi indirimi oranının uygulanacak.

Yüzde yüz vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin matrahlarına uygulanacak vergi oranı 0 olacağından 1 puanlık vergi indiriminden yararlanmalarının bir önemi olmayacaktır.

Örnek:  Üretim ve ticaret faaliyeti iştigal eden (A) A.Ş’ye ait üretim ve satış bilgileri aşağıdaki gibidir;

Vergi Matrahı:

Ticari Bilanço Karı	2.448.670,96
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider	83.397,58
Vergi Matrahı	2.532.068,54

Müşterek Genel Giderler:

Müşterek Genel Giderler Toplamı (1+2+3+4=)	4.355.454,20
1. Araştırma ve Geliştirme Giderleri	830.771,74
2. Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri	2.077.035,60
3. Genel Yönetim Giderleri	1.324.756,23
4. Finansman Giderleri	122.890,63

Üretimden Elde Edilen Kazancın Tespiti:

Üretiminden Elde Edilen Kazanç	10.854.777,27
Üretim Satış Maliyeti	6.110.379,40
Üretim Geliri (10.854.777,27-6.110.379,40=)	4.744.397,87
Müşterek Genel Gider Payı (-)	2.274.575,08
İndirime Konu Üretim Geliri (4.744.397,87-2.274.575,08=)	2.469.822,78

Müşterek Genel Giderlerin Dağıtımı;

Müşterek genel giderlerin üretim ve satış maliyetlerinin toplam maliyet içerisindeki payı dikkate alınmak suretiyle dağıtıma konu edilmiştir.

Müşterek Genel Gider Dağıtımı	11.700.417,28
Satılan Mamül Maliyeti	6.110.379,40
Satılan Ticari Mal Maliyeti	5.590.037,88

 

Müşterek Genel Gider Payı

Üretim için: (6.110.379,40/11.700.417,28=)  2.274.575,08

Ticari Alım Satım İçin : (5.590.037,88/11.700.417,28=)   2.080.879,12

Müşterek Genel Gider Toplamı 4.355.454,20

İndirimli oran uygulanacak matrah:

Matrah	2.433.904,99
Üretimden Elde edilen Kazanç	2.469.822,78
Ticari Bilanço Karı	2.448.670,96

 

Üretimden Elde Edilen Kazanç/Ticari Bilanço Karı	1,0000
(Üretimden Elde Edilen Kazanç/Ticari Bilanço Karı)* Ticari Bilanço Karı	2.469.822,78

Üretimden elde edilen kazanç ticari bilanço karından fazla olduğu için safi kurum kazancını aşmamak kaydıyla ihracat faaliyetinden elde edilen kazancın tamamına ( 2.469.822,78 TL) 1 puan indirimli uygulanabilecektir.

 

 “ Bilgiyi paylaşarak, insanların başarıya bizden daha kolay ulaşmalarını sağladığımız için mutluluk duyabilmeliyiz. “

Saygılarımızla

16.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.