Soner Ülgen
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
sonerankara@yahoo.com

Dar Mükellef Kurumların Türkiye’de Sahip Oldukları Anonim Şirket Hisseleri İle Limited Şirket Ortaklık Payı Satışlarının Vergilendirilmesi

Bilindiği üzere, dar mükelleflerin Türkiye’de sahip oldukları anonim şirket hisseleri ile limited şirket ortaklık paylarının satışından elde ettikleri kazançlar diğer kazanç ve irat olarak vergilendirilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun  26’ncı maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi olan yabancı kurumların vergiye tâbi kazancının Gelir Vergisi Kanununda yazılı diğer kazanç ve iratlardan ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye'de adına hareket eden kimsenin, bu kazançları elde edilme tarihinden itibaren on beş gün içinde Kanunun 27’nci maddesinde belirtilen vergi dairesine beyanname ile bildirmek zorunda olduğu; ikinci fıkrasında ise diğer kazanç ve iratlara ilişkin olarak Türkiye'ye bizzat getirilen nakdî veya aynî sermaye karşılığında elde edilen menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin elden çıkarılması sırasında oluşan kur farkı kazancına dair hükümler hariç olmak üzere, Gelir Vergisi Kanununda yer alan vergilendirmeme hususundaki istisna, kayıt, şart ve sürelere ait sınırlamaların dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında alınan bedellerin bu kapsamda değerlendirilmeyeceği hususu açıkça ifade edilmiştir. 

• Hisse veya Ortaklık Payı Satışında Tarhiyatın Muhatabı Değişebilir

5520 sayılı Kanunun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi yabancı kurumların vergisinin, bunlar hesabına Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut değil ise kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunacağı, 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ise dar mükellefiyette kurumlar vergisinin, özel beyannameyle bildirenler ile tarhiyatın muhatabının Türkiye'yi terk etmesi hallerinde verilecek beyannamelerde verginin beyanname verme süresi içinde ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

• Değer Artış Kazancının Tespitinde Kur Farkları Kazanca Dahil Edilmeyecektir.

193 sayılı Kanunun Mükerrer 81’inci maddesinde dar mükelleflerin kur farkı gelirlerinin vergilendirilmemesine ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre; dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle, Türkiye'ye bizzat getirdikleri nakdî veya aynî sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar Türkiye’de elde edilen kazancın münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazancından ibaret olması şartıyla vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Aynı maddede kur farkından doğan kazancın hesabının nasıl yapılması gerektiği hususu açıklığa kavuşturulmuştur. Vergiye tabi olmayacak kur farkından doğan kazanç; menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına tahsis edilen yabancı sermayenin bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabancı sermayenin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki farkı ifade eder.

Konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığının 05.03.2018 tarih ve 31433 sayılı muktezasında şu ifadelere yer verilmiştir; “yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; dar mükellef kurum statüsündeki yabancı bir kurumun, limited şirket statüsüne sahip Türkiye'de yerleşik bir firmaya ait iştirak hisselerini şirketinize satması halinde, dar mükellef kurumun Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 81’inci maddesi hükümlerine göre belirlenecek değer artışı kazancının, Kurumlar Vergisi Kanununun özel beyana ilişkin hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekecektir. Ayrıca, bu satıştan oluşan kur farkı kazancı hariç elde edilen tutarlar için Gelir Vergisi Kanununda yer alan vergilendirmeme hususundaki istisna, kayıt, şart ve sürelere ait sınırlamaların dikkate alınmayacağı tabiidir.”

• Dar Mükelleflerin Sahip Oldukları İştirak Hisselerinin Satışı KDV’nin Konusuna Girmemektedir.

Dar mükellef kurum statüsündeki yabancı bir kurumun, limited şirket statüsüne sahip Türkiye'de yerleşik bir firmaya ait iştirak hisselerini satması halinde elde edilen gelir ticari bir mahiyet arz etmeyip Gelir Vergisi Kanununa göre değer artış kazancı olarak değerlendirildiğinden, söz konusu satış işlemi KDV'nin konusuna girmemektedir.

“ Bilgiyi paylaşarak, insanların başarıya bizden daha kolay ulaşmalarını sağladığımız için mutluluk duyabilmeliyiz. “

Saygılarımızla

16.12.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.