Sinan Arslan
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
sinan.arslan@senkrondenetim.com

Şirketlerin Nakdi Ödenmiş Sermayelerinin; Ticari Kredilere Uygulanan Faiz Oranı İle Hesaplanan Tutarının %50’sinin, Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Kazançtan İndirimi

27/3/2015 tarihli ve 6637 sayılı Kanunun 8. maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi ile kurum kazancına bir indirim daha geldi, böylece indirim sayısı 11 oldu.

Sermaye şirketlerinin sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla getirilen bu düzenleme ile; 1/7/2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden indirim hesaplanacak. Beklenen Kurumlar Vergisi 9 Nolu Genel Tebliği 04/03/2016 tarih 29643 nolu Resmi Gazete’de yayınlandı.

2015 yılı Kurum Kazançlarından başlayarak bundan böyle SMMM ve YMM’ler başta olmak üzere, hesaplanacak ve denetlenecek bir indirim konusu ile daha tanışmış olduk. Kanun metni ve tebliğ detayları derinlemesine incelendiğimde, tahmin edilemeyecek zorluk ve soru işaretleri ile dolu olduğunu düşündüm. Her zaman ki gibi yoruma açık yada sonradan farklı görüşlerin doğabileceği uygulama örnekleri olabileceği gözükmektedir. Özellikle bu yönünü kısa adıyla SERMAYE ARTIRIMINDA İNDİRİM konusunu incelemeye çalıştım.

Bu indirim aşağıdaki ifadeler ile, kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

a) Nakdi Sermaye Artışı: Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere; sermaye şirketlerince ilgili hesap döneminde ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi artışlar ile yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakdi olarak karşılanan kısmını,

b) Ticari Krediler Faiz Oranı: Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı olarak dikkate alınacak olan ve TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları”ndan “Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi Kredili Mevduat Hesabı ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)” faiz oranını,

c) Süre: Ticaret siciline tescil edilen sermaye artırımının nakit olarak karşılanan kısmının şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu (Nakden taahhüt edilen sermayenin, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihinin içinde bulunduğu) aydan hesap döneminin sonuna kadar olan ay sayısının 12 aya olan oranı,

d)Bakanlar Kurulu Kararı: Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin dördüncü paragrafı ile Bakanlar Kuruluna verilen yetki: 26/6/2015 tarihli ve 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanılmıştır. Anılan Bakanlar Kurulu Kararında genel indirim oranı %50 olarak belirlenmiş olup durumlarına göre sermaye şirketleri bu orana aşağıdaki oranları eklemek suretiyle indirim uygulamasından yararlanabileceklerdir.

- Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinde indirim oranı, indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı; %50 ve daha az olan şirketler için 25 puan, %50’nin üzerinde olan şirketler için ise 50 puan, ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır.

- Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan

Anılan Bakanlar Kurulu Kararında ayrıca aşağıdaki durumlar için de oran %0 olarak belirlenmiştir.

a. Gelirlerinin %25 veya fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için %0,

b. Aktif toplamının %50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak  paylarından oluşan sermaye şirketleri için %0,

c. Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere %0,

d. Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere %0,

e. 9/3/2015 tarihinden, 5520 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin yürürlüğe girdiği 1/7/2015 tarihine kadar olan dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş olması halinde, azaltılan sermaye tutarına tekabül eden kısımla sınırlı olmak üzere %0,

 

ÖNEMLİ HATIRLATMALAR:

I.            Anılan Bakanlar Kurulu Kararındaki sayılan özel durumlar; her dönem ve hesaplamalarda öncelikle dikkate alınması, nakit sermaye artışlarının nerelerde kullanıldığının izlenmesi bir hayli önem kazanmaktadır.

II.            Düzenlenen hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır.

III.            Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder.

IV.            Bu düzenlemenin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.

V.            Arttırdıkları sermaye nedeniyle indirim uygulayan mükellefler nezdinde düzenlenecek tam tasdik raporlarında, YMM’ler, diğer şartların yanında, gerek artırılan sermayenin kaynağı ve gerekse de kullanım alanı konusunda araştırma yapmak zorundalar mı? Arttırılan sermayenin ortak tarafından borç alınarak ödendiğinin daha sonra yapılan vergi incelemesinde ortaya çıkması halinde YMM sorumlu tutulabilir mi?

En çok merak edilen konular, bu tebliğ ile ve aşağıdaki cümleler ile açıklanmış oldu.

1.        Ortaklar tarafından, kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları, indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacağından, indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

2.       Tebliğ de verilen örnek; sermaye artırımına ilişkin karar 3/8/2015 tarihinde ticaret siciline tescil ettirildiğinden, taahhüt edilen sermayenin kararın tescil tarihinden önce şirketin banka hesabına yatırılan 1.500.000 TL’lik kısmı için bu aydan itibaren yıl sonuna kadar indirim tutarı hesaplanabilecektir.

İndirim tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre

= 1.500.000 TL x 0,10 x 0,50 x (5/12) = 31.250 TL

3.       Tebliğde 10.6.3.3. başlığı ile Sermaye şirketleri tarafından nakdi sermaye artışına ilişkin hesaplanan indirim tutarının kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili olduğu hesap dönemine ait matrahın tespitinde indirim konusu yapılamaması halinde bu indirim tutarları, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

4.       Öte yandan, nakdi sermaye artışı yapılmadan önce sermaye şirketlerinin sermaye azaltımına gitmiş olmaları halinde, bu indirimin hesaplanmasında azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısım dikkate alınmayacaktır. Ayrıca bir örnek ile de izah edilmiştir.

5.       İndirim tutarının hesaplanmasında TCMB tarafından yararlanılan yıl için en son açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından geçici vergi dönemlerinden sadece dördüncü geçici vergilendirme dönemi itibarıyla bu indirimden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

6.       Öte yandan, kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutarlar, izleyen hesap dönemine ilişkin geçici vergilendirme dönemlerine ait geçici vergi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

7.       Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan sermaye şirketleri, şartların sağlanması kaydıyla, hesap dönemlerinin sona erdiği ay itibarıyla TCMB tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz oranını dikkate alarak indirimden yararlanabileceklerdir.

8.       İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetini kağıt ortamında veya elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, nakdi olarak artırdıkları sermaye ile indirime konu edecekleri tutara ilişkin bilgileri, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmeleri gerekmektedir.”

 

DAYANAK:

1.      27/3/2015 tarihli ve 6637 sayılı Kanun 8. maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi

2.      26/6/2015 tarihli ve 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

3.      04/03/2016 tarih 29643 nolu Resmi Gazete ile Kurumlar Vergisi 9 Nolu Genel Tebliği

17.03.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.