Sinan Arslan
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
sinan.arslan@senkrondenetim.com

İşverenler İçin Personel Maliyetini Azaltan Düzenlemeler - III

İşverenlere müjde… 5951 sayılı yeni bir torba kanunumuz 28.01.2010 tarihinde TBMM’de kabul edilerek ertesi gün Cumhurbaşkanlığına gönderildi. 15 maddeden oluşan ve Resmi Gazetede yayınlanması beklenen bu yasa ile aşağıda belirtilen bazı kanunlarda değişiklik yapılmaktadır. 

1. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (Madde 1-2)
2. 492 sayılı Harçlar Kanunu (Madde 3)
3. 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu (Madde 4)
4. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu (Madde 5-6-7)
5. 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun (Madde 8)
6. 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu (Madde 9)
7. 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Madde 10)
8. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (Madde 11)
9. 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (Madde 11)
10. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (Madde 12)

Yazımızın konusu; işverenler için personel maliyetini azaltan düzenlemeler olduğundan sadece 4447 ve 5084 nolu kanun üzerinde değişiklikler getiren düzenleme üzerinde durulacaktır. Bu düzenlemelerin gerekçesine baktığımızda; kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşullarının iyileştirilmesi ve ödeneğinin artırılması uygulamasının, ilk defa işe alınanların sigorta primlerinin işveren hissesine ait tutarların işsizlik sigortası fonundan karşılanmasının 2010 yılında da devam etmesi öngörülmekte ve 5084 sayılı Kanun çerçevesinde 49 ilde uygulaması yapılan,  31/12/2004 tarihinden önce tamamlanan yatırımlar açısından 31/12/2009 tarihinde sona eren sigorta primi işveren hissesi teşvikinin uygulama süresi 31/12/2012 tarihine kadar uzatarak; global ekonomik kriz nedeniyle istihdamda ortaya çıkan sorunların aşılması hedefini görmekteyiz. 

Önce bu konularda ilk düzenleme olduğunu varsaydığım ve ilk makalemde beş başlık ile yer verdiğim 15.05.2008 tarihinde kabul edilmiş 5763 nolu kanun da yer alan düzenlemeleri hatırlayalım.  

• Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırma Zorunluluğunda Hazineden Gelen Destek
• İşverenin ödeme aczine düştüğünde Çalışanlara Ödeneğin İşsizlik Sigortasından Yapılması
• İşin Durması Halinde Personellere Kısa Çalışma Ödeneğinin İşsizlik Sigortasından Yapılması
• İşveren Sigorta Hissesinin Bir Bölümü (%5) Hazinece Karşılanması
• İlave Personelin İşveren Sigorta Primin Ödemesinin İşsizlik Sigortasından Yapılması

Bu konuda yazdığım ikinci makalem de yer alan konuyu hatırlatmak gerekirse:

18/8/2009 tarihli ve 27323 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5921 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile; İlave Personelin İşveren Sigorta Primin Ödemesinin İşsizlik Sigortasından Yapılmasına ilişkin olup; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa geçici 9 uncu madde eklenmiş  özetle; aşağıdaki şartlar gerçekleşmiş ise, işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; işveren Sigorta primi altı ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu madde kapsamında işe almaya ilişkin “31/12/2009 tarihini 30/6/2010 tarihine kadar, primlerin Fondan karşılanma süresini ise altı aya kadar daha uzatmaya, Bakanlar Kurulu yetkilidir” ifadesi kullanılmamıştır.

1. 2009 yılının Nisan ayında çalışan sigortalı sayısına ilave olarak,
2. 31/12/2009 tarihine kadar işe giren yeni personel,
3. İşe alınma tarihinden önceki üç aylık dönem içinde işsiz olan kişiler için uygulanacak

A- Yazımızın konusunu oluşturan 5951 nolu kanunun aşağıda yer verilen 7. maddesi ile süreler uzatılmıştır;

MADDE 7- 4447 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Nisan ayına” ibaresi “Ekim ayına”, “31/12/2009 tarihine kadar” ibaresi “31/12/2010 tarihine kadar”, ikinci cümlesinde yer alan “31/12/2009 tarihini 30/6/2010 tarihine kadar” ibaresi “31/12/2010 tarihini 30/6/2011 tarihine kadar” şeklinde değiştirilmiştir. 

B- İşverenler için personel maliyetini azaltan ve uzatmaya uğrayan diğer düzenlemesi Kısa çalışma ödeneğidir:

5838 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa giren, yayın ve yürürlük tarihi 28.02.2009 olan Geçici 8. maddesini hatırlayalım; Sadece 2008 ve 2009 yıllarına münhasır olmak üzere;

-          Kısa çalışma için öngörülen azami 3 aylık süre, 6 aya çıkarılmıştır.

-          Bakanlar Kuruluna yukarıdaki süreyi 6 ay daha uzatma yetkisi verilmiştir ve Kısa çalışma ödeneği % 50 oranında arttırılmıştır.

-          Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmez. (Ancak Bakanlar Kurulunca sürenin 6 ay daha uzatılması halinde kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür.)

-          Uygunluk tespiti yapılmış olan kısa çalışma başvurularında süre, işverenin talebi halinde aynı şartlarla uzatılacaktır.

Yazımızın konusunu oluşturan 5951 nolu kanunun aşağıda yer verilen 6. maddesi ile 2010 yılını ilave etmiştir.

MADDE 6- 4447 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “2008 ve 2009” ibaresi “2008, 2009 ve 2010” şeklinde değiştirilmiştir. 

C- İşverenler için personel maliyetini azaltan ve uzatmaya uğrayan diğer düzenleme ise  5951 sayılı kanunu 10 maddesinde yer alan sürelerin uzatılmasına ilişkindir: 

MADDE 10- 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2009” ibaresi “31/12/2012” şeklinde ve 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “31/12/2004 tarihine kadar tamamlananlar için 31/12/2009” ibaresi “31/12/2007 tarihine kadar tamamlananlar için münhasıran 4 üncü maddenin uygulaması açısından 31/12/2012” şeklinde değiştirilmiştir. 

Bu düzenleme; 5084 sayılı kanunu 4 Madde de yer alan  31.12.2009 tarihine kadar geçerli olan aşağıdaki teşviki 31.12.2012’ye uzatılmıştır:

Sigorta primi işveren paylarında teşviki; fert başına gayri safi yurt içi hâsıla tutarı, 1500 ABD Doları veya daha az olan iller ile bu iller dışında kalan ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca 2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan iller de yer alan ve 1.4.2005 tarihinden itibaren yeni işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, en az on işçi çalıştırmaları koşuluyla, bu iş yerlerinde çalıştırdıkları işçiler için hesaplanan sigorta primlerinin işveren hissesinin organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu iş yerleri için tamamı, diğer yerlerdeki iş yerleri için % 80'i Hazinece karşılanması  

Ayrıca bu düzenleme; 5084 sayılı kanunu 7 Madde de yer alan (h) bendini aşağıda ki şekilde uzatmıştır:

(h) Bu Kanunun 3, 4 ve 6 ncı maddelerinde yer alan destek ve teşvikler, bu maddelerde belirtilen sürelere bakılmaksızın Kanun kapsamına giren illerdeki yeni yatırımlardan; 31/12/2004 tarihine kadar tamamlananlar için 31/12/2009 tarihine kadar, 31/12/2007 tarihine kadar tamamlananlar için münhasıran 4 üncü maddenin uygulaması açısından 31/12/2012, 31/12/2008 tarihine kadar tamamlananlar için 4 yıl, 31/12/2009 tarihine kadar tamamlananlar için 3 yıl süreyle uygulanır. 

5951 sayılı kanunun; gerekçelerde belirtilen hedeflere ulaşmasını, işverenlerimizin bu düzenlemelerden faydalanmalarını ve istihdam sorununun aşılmasını dilerim.

22.02.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.