Serkan Güneş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmmserkangunes@gmail.com

Manipülasyon Tespit Edilebilir Mi?

Hile ve manipülasyonun tarihi öncelikle paranın keşfine dayanmaktadır. Altın ve gümüşten sikkeler ile hile ve manipülasyon, “kırpma” ve “ayar bozma” yöntemleriyle yapılmıştır.

 Hile ve manipülasyonun ahlaki, psikolojik ve biyolojik yönleri vardır. Fakat, iktisadi ve maddi olanaklar en belirgin yönleridir. Suç olarak kabul edilen hile ve manipülasyon, cezai yaptırımlara rağmen gerek biçim gerekse nitelik olarak değişerek, aynı zamanda da karmaşık ve tespit edilmesi zor olan yöntemlerle halen devam etmektedir. (1)

TDK sözlüğünde manipülasyon;

1. Yönlendirme.

2. Seçme, ekleme ve çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme.

3.Varlıkları yapıcı, açıklayıcı ve yararlı bir biçimde kullanma işi.olarak tanımlanmaktadır.

 Muhasebe literatüründe ise alternatif muhasebe politikaları arasında yapılan seçimlerle raporlanan dönem karını istenen amaca uygun olarak artırabilme ya da azaltabilme kabiliyetine muhasebe manipülasyonu denmektedir.

 Bununla birlikte  muhasebe manipülasyonu hem raporlanan dönemin gelir tablosu hesapları üzerinde yapılan işlemleri hem de firmanın finansal yapısını etkileyecek bilançoya bağlı kalemleri içermektedir.

 Örneğin, maddi olmayan duran varlıklara ilişkin bazı giderlerin dönem gideri olarak kabul edilmesi ya da aktifleştirilip amortismana tabi tutulması, raporlanan dönem karlarını doğrudan etkileyebilmektedir.

 Ayrıca muhasebe manipülasyonu işletmenin kredibilitesini iyileştirmek, borçlanma maliyetlerini azaltmak ve yöneticilerin raporlanan dönem karına dayalı olarak elde ettikleri primleri artırmak için de yapılmaktadır. Bunlara ek olarak, büyük işletmelerde daha fazla düzenlemelerden ya da daha yüksek vergilerden kaçınarak politik maliyetlerin azaltılması da muhasebe manipülasyonunun amaçları içerisinde yer almaktadır

 Muhasebe manipülasyonunda kullanılan birçok teknik mevcuttur. Ülkemizde ki işletmelerde daha sık gördüğümüz uygulama dönem karının olduğundan az gösterilmesi yönündedir.Bunun için bazı teknik yöntemler kullanılarak yüksek vergi yükünden kaçınma diye tanımlayabileceğimiz durumlarla karşılaşmaktayız.

 Ülkemizde uygulanan tekniklerden bazıları şöyle sıralanabilir,

-Muhasebe politikalarında değişiklik yapmak,

-Araştırma ve geliştirme giderlerinin muhasebeleştirilmesi.

-Amortisman yöntemlerinin dönem içerisinde değiştirilmesi

-Borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesi ya da dönem gideri olarak kaydedilmesi

-Stok değerleme yönteminin değiştirilmesi gibi örnekler verilebilir.

Denetçi ile muhasebe manipülasyonları arasında sıkı bir ilişki vardır.

 Denetçinin güvenilirliği ne kadar fazla olur, eğitim ve deneyimi ne kadar iyi olursa muhasebe hile ve manipülasyonları o kadar azalmaktadır. Denetçinin güvenilirliği ile muhasebe hile ve manipülasyonları arasında ters bir orantı vardır.

Gelir üzerinde yapılan azaltma ve eksiltmelerle manipülasyon yapılması;

 İşletmeler bazen amortismana tabi olmayan ticari alacaklar, stoklar ve finansal duran varlıklar gibi varlıkların değerini olduğundan daha yüksek raporlayarak, giderleri asgari düzeye indirmektedirler. Örneğin, ticari alacakların tahsil edilebilirliği için iyimser tahminde bulunulmakta ve olması gerekenden daha düşük şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılabilmektedir.

 Benzer biçimde, değeri düşen stoklar ya da yatırımlar için karşılık ayrılmayarak giderlerin ertelenmesi yoluna da başvurulabilmektedir. Diğer taraftan bazı işletmeler de stok alımlarını ve ticari borçlarını düşük göstererek satışların maliyetini azaltmaya; dolayısıyla dönem karını yükseltmeye çalışmaktadır.

Sonuç olarak;

 Denetim mekanizmalarının yaptığı çalışmalar ve uyguladıkları prosedürler çoğu zaman yapılan manipülasyonu tespit etmekte yetersiz kalmaktadır.

 Bunun önemli nedenlerinden biri de manipülasyonu yapanların yine içimizdeki profesyoneller olduğu gerçeğidir.

KAYNAKLAR

Kandemir, C., Kandemir Ş. (2012), Muhasebe Hilelerini Önlemede Çözüm Yolu Olarak Kullanılacak Stratejilerin Bileşenleri, Mali Çözüm Dergisi, 16-17. 16

YARATICI MUHASEBE YÖNTEMLERİ VE FİNANSAL BİLGİLERİN MANİPÜLASYONU: PROFESYONEL MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI ÜZERİNDE ÖRNEK BİR UYGULAMA Cevdet Kızıl, İsmail Erkan Çelik, Vedat Akman, Sevda Şener

MUHASEBE MANİPÜLASYONU - Yöntemler ve Teknikler – ACCOUNTING MANIPULATION -Methods and Techniques Yrd.Doç.Dr. Volkan DEMİR∗ Arş.Gör. Oğuzhan BAHADIR

MONEM, Reza M. (2003) ; "Earnings Management in Response to the Introduction of the Australian Gold Tax", Contemporary Accounting Research, Winter, Vol 20, Issue 4

KIRSCHENHEITER, Micheal; MELUMAD, Nahum D. (2002) ; "Can Big Bath and Earnings Smoothing Co-Exist As Equilibrium Financial Reporting Strategies?", Journal of Accounting Research, Vol 40, No 3, June

11.12.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.