Serdar Karakuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
serdar@vertax.com.tr

Tüm Yönleriyle Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması ve Örnekleri

Asgari Kurumlar Vergisi Nedir?

• Şirketlerin belirli bir dönemde elde ettikleri kazanç üzerinden ödemekle yükümlü oldukları minimum vergi miktarını ifade eder.
• Bu vergi türü, özellikle çok uluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri her ülkede adil bir vergi katkısında bulunmalarını sağlamak amacıyla tasarlanmıştır
• OECD genelinde uygulanması planlanan oran %15’tir.
• Türkiye'de asgari kurumlar vergisi uygulaması, şirketlerin indirim ve istisnaları dikkate almadan önceki kazançlarının belli bir yüzdesi şuan için%10 oranında olarak hesaplanabilir.
• Örneğin, bir şirketin ticari bilanço karı ve kanunen kabul edilmeyen giderler toplamı üzerinden belirlenen %10 üzerinden asgari kurumlar vergisi matrahı hesaplanır ve bu matrah üzerinden belirlenen oranda vergi ödenir
• Bu sistem, vergi adaletini güçlendirmek ve şirketlerin vergi kaçırmasını önlemek için önemli bir adım olarak görülse de, beyana dayalı sistematiğe uygun değildir.

Küresel Asgari Vergi Uygulaması Nedir?

• 7524 Kanunun 37 ve 49. maddeleriyle, farklı ülke uygulamaları ile OECD nezdinde yayımlanan Model Kurallar ve Rehberler de dikkate alınmak suretiyle, Kurumlar Vergisi Kanununa “Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi ve Geçici Maddeler” başlıklı 5. Kısım eklenmiştir.
• Buna göre, dünya genelinde elde ettikleri yıllık konsolide hasılatı 750 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşan çok uluslu işletmelerin asgari %15 oranında vergi ödemesi sağlanmaktadır. Kapsama giren şirketlerin efektif kurumlar vergisi oranının %15’in altına düşmesi durumunda, tamamlama amaçlı ek vergi alınması öngörülmektedir.
• Anılan düzenleme kapsamında, mevcut düzenlemeler itibarıyla dört kısımdan oluşan Kurumlar Vergisi Kanununa “Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi ve Geçici Maddeler” başlıklı beşinci kısım eklenmekte ve bu Kısımda Kanun kapsamına giren çok uluslu işletmelerin mükellefi oldukları yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin konusuna, mükelleflerine, matrahına, vergi oranına, istisna ve muafiyetlerine ve söz konusu verginin uygulanmasına yönelik diğer hususları içeren düzenlemelere yer verilmektedir.

Türkiye’de Kurumlar Vergisi Oranları;

• Kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden %20 oranında alınır. Kurumlar vergisi oranı, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 10’uncu maddesine göre (2018-2019-2020 yılları için) %22 olarak uygulanmıştır. 2022 yılında %23
• 2024 yılı Kurumlar Vergisi oranı %25’tir. 7456 Sayılı Kanun ile KVK’nın 32’nci maddesinde yapılan değişiklikle, 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilecek beyannamelerde kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmiştir. (ilk iki dönem %20’den verildi)
• Kurumlar vergisinde 2017 yılından beri yapılan oran değişikliği ile  son 7 yılda 5 farklı kurumlar vergisi oranı uygulandı.
• 2025 Yılında Asgari Kurumlar Vergisi %10 gelmesi ile birlikte hesaplamalar iyice daha karmaşık ve zor hale gelecektir.

Yılı	Normal Şirketler	2025 ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ	Finansal Şirketler  (2025 YİD-KOİ)	Halka Açık Şirketler	İhracatçılar/ Sanayiciler **
2024	25%	KÜRESEL ŞİRKETLER İÇİN %15 YEREL ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ %10 HANGİSİ DAHA YÜKSEKSE ONU BEYAN EDECEK	30%	23%	20% -  %24
2023	25%		30%	23%	20% -  %24
2022	23%		25%	21%	22%
2021	25%		25%	25%	25%
2020	22%		22%	22%	22%
2019	22%		22%	22%	22%
2018	22%		22%	22%	22%
2017	20%		20%	20%	20%

Asgari Kurumlar Vergisi ve Diğer Bazı Düzenlemelere İlişkin 23 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile Getirilen Düzenlemeler;

• 28/9/2024 tarihli ve 32676 sayılı Resmi Gazete’de “Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 23)” yayımlandı.
• Bu Tebliğ ile; 7338, 7341, 7440, 7456, 7491 ve 7524 sayılı Kanunlarla yapılan düzenlemeler doğrultusunda 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde çeşitli güncellemeler yapılmıştır.
• Tebliğde özetle; yurt içi asgari kurumlar vergisi, serbest bölge istisnası, üretim ve ihracat kazançlarına uygulanan vergi indirimi, şirket devirlerinde finansman giderlerinin indirim konusu yapılması, fon ve ortaklıklara uygulanan kurumlar vergisi istisnasının gayrimenkul kazançlarının kâr dağıtımına bağlanması, yatırım teşvik belgeleri kapsamında hak edilen yatırıma katkı tutarlarının vergi borçlarından mahsup edilmek suretiyle kullanımına ilişkin açıklamalara ve bu konulara dair örnek uygulamalara yer verilmiştir.

Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması Ve Hesaplaması;

• Kurumlar vergisi mükellefleri, kurum geçici ve kurumlar vergisi beyannamelerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A. maddeleri hükümlerini dikkate alarak kurumlar vergilerini hesaplayacaklardır.
• Aynı beyannamelerde, ticari bilanço karı/zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerini ekleyeceklerdir.
• Bu tutarın sıfırdan büyük olması halinde, bu tutardan asgari kurumlar vergisi kapsamı dışında bulunan ve aşağıda belirtilen istisna ve indirimler düşülecektir. Kalan bir tutar bulunması halinde bu tutara %10 oranı uygulanmak suretiyle asgari kurumlar vergisi hesaplanacaktır.
• Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak indirimli oran uygulamaları nedeniyle alınmayan vergi tutarları düşüldükten sonra kalan tutarın mükellefin beyanı üzerine hesaplanan vergi tutarını aşması halinde, aşan fark tutar kadar asgari vergi hesaplanacaktır.
• Hesaplanan asgari vergiden hesap dönemine ilişkin tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir.
• Mükelleflerin; tasfiye, birleşme, devir ve tam bölünme işlemleri nedeniyle vermiş oldukları beyannamelerinde de asgari kurumlar vergisini hesaplamaları gerekmektedir.

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 1:

1. Örnek 1: (A) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 1.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 200.000 TL’dir. Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
2. (A) A.Ş.’nin, indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları bulunmaması nedeniyle he-saplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 300.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı	1.000.000	1.000.000
KKEG	200.000	200.000
İstisnalar ve indirimler	0	0
Kurumlar vergisi matrahı	1.200.000	1.200.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(1.200.000 x%25) 300.000	(1.200.000 x %10) 120.000
Ödenecek kurumlar vergisi	300.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 2

Örnek 2: (B) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço zararı 1.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 1.200.000 TL’dir. Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

(B) A.Ş.’nin, indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları bulunmaması nedeniyle he-saplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 50.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço zararı	1.000.000	1.000.000
KKEG	1.200.000	1.200.000
İstisnalar ve indirimler	0	0
Kurumlar vergisi matrahı	200.000	200.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(200.000 x %25) 50.000	(200.000 x %10) 20.000
Ödenecek kurumlar vergisi	50.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 3:

• Örnek 3: (C) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 4.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 800.000 TL’dir. Mükellef kurum aynı hesap döneminde 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmüne istinaden; 2.000.000 TL iştirak kazancı istisnasından, 800.000 TL iştirak hissesi satış kazancı istisnasından ve 4691 sayılı Kanun kapsamında 500.000 TL teknoloji geliştirme bölgeleri kazanç istisnasından yararlanmıştır. Adı geçen Kurum ayrıca, 100.000 TL Ar-Ge indirimi ile nakdi sermaye artışı nedeniyle hesapladığı 200.000 TL nakdi sermaye faiz indirimi tutarını beyanname üzerinden indirim konusu yapmıştır. Şirketin beyanname üzerinden indirim konusu yapabileceği geçmiş yıl zararı ise 400.000 TL’dir.
• Buna Göre (C) A.Ş.’nin, hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden düşük olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 220.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı (a)	4.000.000	4.000.000
KKEG (b)	800.000	800.000
İstisnalar - İştirak kazancı istisnası 2.000.000 TL (c) - İştirak hissesi satış kazancı istisnası 800.000 TL (ç) - Teknoloji geliştirme bölgeleri kazanç istisnası 500.000 TL (d)	3.300.000 (c + ç + d)	2.500.000 (c + d)
Geçmiş yıl zaran (e)	400.000	0
İndirimler - Ar-Ge indirimi 100.000 TL (f) - Nakdi sermaye indirimi 200.000 TL (g)	300.000 (f + g)	100.000 (0
Kurumlar vergisi matrahı	[(a + b) - (c + ç + d + e + f+g)] 800.000	[(a + b) — (c + d + f)] 2.200.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(800.000 x %25) 200.000	(2.200.000 x %10) 220.000
Ödenecek kurumlar vergisi	220.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 4:

• Örnek 4: (D) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 12.500.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 500.000 TL’dir. Şirket, gerçekleştireceği yatırım için 2021 yılında yatırım teşvik belgesi almış ve söz konusu yatırımı 2024 yılında tamamlamıştır. Mükellef kurumun 2025 hesap dönemine ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde bu yatırımı dolayısıyla indirimli kurumlar vergisine tabi matrahı 4.000.000 TL, indirimli vergi oranı ise %5’tir. Öte yandan, kurumun aktifine kayıtlı taşınmazı, (A) Bankasına olan borç nedeniyle bu dönemde bankaya devredilmiş ve bu işlemden 4.000.000 TL kazanç elde edilmiştir. Kurum ayrıca, 2.000.000 TL Ar-Ge indirimi ile geçmiş dönemlerden devreden 1.000.000 TL yatırım indirimini indirim konusu yapmıştır.
• (D) A.Ş.’nin, 1.100.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 32/A maddesi kapsamında teşvik belgesine göre alınmayan 800.000 TL verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 300.000 TL olacaktır. (D) A.Ş.’nin, beyanına göre 700.000 TL olarak hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan asgari kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ilave bir vergi ödenmesi söz konusu olmayacaktır

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço kan (a)	12.500.000	12.500.000
KKEG(b)	500.000	500.000
İstisnalar - Bankalara borçlu durumda olanların taşınmaz satış kazancı istisnası 4.000.000 TL(c)	4.000.000 (c)	0
İndirimler - Ar-Ge indirimi 2.000.000 TL (ç) - Yatırım indirimi 1.000.000 TL (d)	3.000.000 (ç + d)	2.000.000 (ç)
Kurumlar vergisi matrahı	[(a + b) - (c + ç + d)] 6.000.000	[(a + b)-ç] 11.000.000
Teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi (e)	(4.000.000 x %5) 200.000
Teşvik belgesine göre alınmayan vergi (f)	(4.000.000 x %20) 800.000
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi (g)	(2.000.000 x %25) 500.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(e + g) 700.000	[(11.000.000 x%10)-f] 300.000
Ödenecek kurumlar vergisi	700.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 5:

• Örnek 5: (E) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 15.000.000 TL, kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen kazanç istisnası 5.000.000 TL ve geçmiş yıl zararları 5.000.000 TL’dir. Şirketin 2/8/2024 tarihinden önce aldığı yatırım teşvik belgesi kapsamında 2025 hesap dönemine ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde bu yatırımı dolayısıyla 2.000.000 TL matraha indirimli kurumlar vergisi uygulama hakkı bulunmakta olup indirimli vergi oranı ise %5’tir.
• (E) A.Ş.’nin, 1.500.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 32/A maddesi kapsamında teşvik belgesine göre alınmayan 400.000 TL verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 1.100.000 TL olacaktır. Bu tutar (E) A.Ş.’nin, beyanına göre 850.000 TL olarak hesaplanan kurumlar vergisinden yüksek olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 1.100.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço kan (a)	15.000.000	15.000.000
İstisnalar - Kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen kazanç istisnası (b)	5.000.000 (b)	0
Geçmiş yıl zararları (c)	5.000.000	0
Kurumlar vergisi matrahı (ç)	(a - b - c) 5.000.000	15.000.000 (a)
Teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi (d)	(2.000.000 x %5) 100.000
Teşvik belgesine göre alınmayan vergi (e)	(2.000.000 x %20) 400.000
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi (f)	(3.000.000 x %25) 750.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(d + f) 850.000	[(15.000.000 x%10)-e] 1.100.000
Ödenecek kurumlar vergisi	1.100.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 6:

• Örnek 6: (F) A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 10.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 1.000.000 TL’dir. Şirketin ihracattan elde ettiği ve ilgili hükümlere göre 5 puan indirimli orana tabi tutacağı kazancı ise 2.000.000 TL’dir. Öte yandan, kurumun serbest bölgede faaliyette bulunan şubesinden elde ettiği istisna kazancı 1.000.000 TL, sınai mülkiyet hakları istisna satış kazancı 4.000.000 TL’dir. Kurum ayrıca, 2.000.000 TL nakdi sermaye faiz indirimini matrahından indirim konusu yapmıştır.
• (F) A.Ş.’nin, 1.000.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 5520 sayılı Kanunun 32. maddesinin yedinci fıkrası kapsamında ihracat yapan şirketlere tanınan 5 puanlık indirimden dolayı alınmayan 100.000 TL’lik verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 900.000 TL olarak hesaplanacaktır. Bu durumda (F) A.Ş.’nin hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisiyle aynı olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 900.000 TL olacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço kan (a)	10.000.000	10.000.000
KKEG (b)	1.000.000	1.000.000
İstisnalar	5.000.000	1.000.000
-      Serbest bölge kazanç istisnası 1.000.000 TL(c) -      Sınai mülkiyet haklan kazanç istisnası 4.000.000 TL (ç)	(c + ç)	(C)
İndirimler - Nakdi sermaye indirimi 2.000.000 TL (d)	2.000.000 (d)	0
Kurumlar vergisi matrahı	[(a + b) — (c + ç + d)] 4.000.000	[(a + b) - c] 10.000.000
İhracat kazancı üzerinden 5 puan indirimli orana göre hesaplanan vergi (e)	(2.000.000 x %20) 400.000
İhracat oran indirimi kaynaklı alınmayan vergi (f)	(2.000.000 x %5) 100.000
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi (g)	(2.000.000 x %25) 500.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	(e + g) 900.000	[(10.000.000 x %10) -f] 900.000
Ödenecek kurumlar vergisi	900.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 7:

• Örnek 7: (G) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 5.000.000 TL olup kazancının tamamı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca vergiden istisnadır. Bu kazancın 3.000.000 TL’si kurumun aktifine kayıtlı taşınmazlardan elde ettiği satış kazancı ve kira gelirlerinden oluşmaktadır.
• (G) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin, istisna nedeniyle hesaplanan kurumlar vergisi çıkmamaktadır. Hesaplanan asgari kurumlar vergisi ise 300.000 TL olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 300.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı (a)	5.000.000	5.000.000
GYO kazanç istisnası taşınmaz gelirleri dışındaki gelirleri (b)	2.000.000	2.000.000
GYO kazanç istisnası taşınmaz gelirleri (c)	3.000.000	0
Kurumlar vergisi matrahı (ç)	(a - b - c) 0	(a-b) 3.000.000
Hesaplanan kurumlar vergisi (d)	0	(3.000.000 x %10) 300.000
Ödenecek kurumlar vergisi	300.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 8:

1. Örnek 8: (K) A.Ş 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 1.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 200.000 TL’dir. Şirketin 1.500.000 TL geçmiş yıl zararı bulunmaktadır. Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi yandaki şekilde hesaplanacaktır.
2. Normal Kurumlara göre geçmiş yıl zararı nedeniyle ödeme çıkmayan şirkete Asgari Kurumlar vergisinde geçmiş yıl zararı düşülmediğinden Ticari karın  %10 oranında vergi çıkmaktadır.

Matrah	Kurumlar vergisi	Asgari Kurumlar vergisi
Ticari bilanço karı	1.000.000	1.000.000
KKEG	200.000	200.000
GEÇMİŞ YIL ZARARI	1.500.000,00	1.500.000,00
Kurumlar vergisi matrahı	0	1.200.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	0	120.000
Ödenecek kurumlar vergisi	120.000

Asgari Kurumlar Vergisi Örnek 9:

1. Örnek 9: (K) A.Ş 2023 Yılında kurulmuştur.  2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 1.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 200.000 TL’dir. Şirketin 1.500.000 TL geçmiş yıl zararı bulunmaktadır. Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi yandaki şekilde hesaplanacaktır.
2. (K) K. A.Ş.  2023 YILINDA KURULDUĞUNDAN 3 YIL BOYUNCA ASGARİ KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAFTIR

Matrah Kurumlar vergisi  K. A.Ş.  2023 YILINDA KURULDUĞUNDAN 3 YIL BOYUNCA ASGARİ KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAFTIR Ticari bilanço karı 1.000.000 KKEG 200.000 GEÇMİŞ YIL ZARARI 1.500.000,00 Kurumlar vergisi matrahı 0 Hesaplanan kurumlar vergisi 0 Ödenecek kurumlar vergisi 0

26.02.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.