Sercan Erdoğan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
sercan@armaakademi.com

Anonim Şirketlerde Kısmi Bölünme

Kısmi bölünme Türk Ticaret Kanunu 159 ila 179’ uncu maddelerde düzenlenmiştir. Bir sermaye şirketi veya bir kooperatifin mal varlığının bir kısmını veya tamamını mevcut veya yeni kurulacak bir veya birden fazla sermaye şirketine veya kooperatife, kendisine veya ortaklarına iştirak hissesi verilmesi karşılığında devretmesi bölünmedir.

Yeni TTK m. 159/1, tam ve kısmi bölünme olmak üzere iki tür bölünme öngörür. Tam bölünmede, malvarlığının tümü bölünerek, mevcut veya kurulacak olan bir şirkete geçer. Yavru şirket kurma yoluyla kısmi bölünmede ise, bölünen kısım ayni sermaye olarak konulur ve bölünen şirket yavru şirketin paylarına sahip olur.

Kısmi bölünmede KDV konusu ,  Kısmi bölünmeye konu taşınmazlar KDV 17-c uyarınca KDV den istisnadır. Anılan madde de 2 yıl şartı bulunmamaktadır. Kismi bölünme işlemi kdv den istisna olduğu için, yüklenilen verginin indirimi mümkün değildir. KDV Kanunu'nun 17/4. maddesinin (c) alt bendine göre, yüklenilen verginin indirimi mümkündür.

Kısmi bölünme nedeni ile kurumlar vergisi beyannamesi verilmeyecektir.

Aşağıda hazırlanması gereken evrak örnekleri ve diğer dikkat edilmesi gereken konulara değinmiş olacağız. Şirketlerin mali verilerine , bölünmeye konu mal varlıklarına göre özellikli durumlar olabileceğini unutmayalım.

Kısmi Bölünme’de ticaret sicilinde tescil için gerekli evraklar ve örnekler ;

1-) Bölünmeye katılan şirketlerden her birinin, genel kurul kararından iki ay önce, ekteki örneğe uygun olarak verilmiş bulunan ortakların inceleme yapma haklarına işaret eden ilanın yayınlandığı  Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi

• Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme ölçütünü karşıladığı SMMM veya YMM raporu ile tespit edilen şirketler, tüm ortakların onaylaması halinde, söz konusu raporu ve müşavirin faaliyet belgesini ibraz koşulu ile inceleme hakkının kullanılmasından vazgeçebilir.

……………………………………. Ticaret Sicili Müdürlüğü

Ticaret Sicil No:  …………………….

Ticaret Unvanı:  ………………………………………………………………………….

Ticari Adresi:      ………………………………………………………………………………………………

Bölünme İşlemi İnceleme Hakkı Duyurusu,

Yukarıda bilgileri yazılı şirketimizin Yönetim/Müdürler Kurulunca Bölünme işlemine ilişkin alınan ……. /….…/……..… tarihli karar doğrultusunda hazırlanan Bölünme Sözleşmesi / Planı, Bölünme Raporu, Son Üç Yılın Finansal Tabloları ile Faaliyet Raporları(gerekirse ara bilanço) Genel Kurulun onayına sunulmasından önce iki ay süresince……/….…/……..tarihindenNitibaren…………………………………..……………………………………………………………………………..adresinde ve şirket merkezimizde ortaklarımızın incelemesine hazır bulundurulacağı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 171inci maddesi gereğince ilan olunur.

Şirket Yetkilisi/Yetkilileri

Adı – Soyadı

İnceleme Hakkından Vazgeçme yazı örneği (Kobi tanımına uygun şirketler yararlanabilir.)

……………………… TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ’NE

Ticaret Sicil No:  ………..

Ticaret Unvanı:  …………………………………….. ANONİM ŞİRKETİ

Ticari Adresi:      ………………………………

KISMİ BÖLÜNME NEDENİ İLE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN İNCELEME HAKKINDAN VAZGEÇMESİNE İLİŞKİN BELGE

Şirketin ……… dönemine ait çalışan sayısı, net satış hasılatı ve mali bilanço taplamı; şirketin ilgili dönem finansal tablolarına bakılarak, 6102 sayılı kanunun 1522. maddesi gereği 04.11.2012 tarih ve 28457 sayılı resmi gazetede yayınlanan ‘’Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırması Hakkında Yönetmelik’’ kapsamında KOBİ tanımına uygunluk yukarıda belirtilen kriterlere göre tespit edilmiştir.

Şirketin, çalışan sayısı 250 kişiden az  ve net satış satış hasılatı veya mali bilanço toplamı işletmenin türüne göre seçilen herhangi bir bilanço toplamı 40.000.000.- TL yi aşmadığından ………………………………………. ANONİM ŞİRKETİ  , Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme statüsündedir.

Söz konusu işlem , ……./……/……    ve ……………………………….. sayılı Yeminli Mali müşavir raporu ile tespit edilmiştir.

Bu nedenle , ……………………………………………………………………….. ANONİM ŞİRKETİ adına yapılacak bölünme işlemi dolayısı ile işletmemiz küçük ve orta ölçekli şirket statüsüne girdiğinden Kısmi Bölünme nedeni ile yapılacak inceleme haklarımızdan vazgeçtiğimizi bildiririz.

2-) Alacaklıların, alacaklarını bildirmeye ve teminat verilmesini istemelerine dair çağrının sicil gazetesinde yedişer gün arayla üç defa yapılan ilanın fotokopisi,

Bölünen şirket ve devralan şirket tarafından ayrı ayrı düzenlenir.

Bölünen şirketler olarak alacaklılara yapılan ilan metni;

…………………………….. Ticaret Sicili Müdürlüğü

Ticaret Sicil No: ……………..

Ticaret Unvanı: …………………………………………. ANONİM ŞİRKETİ

Ticari Adresi: ………………………………………………………………………

Bölünmeden Dolayı Alacaklılara Çağrı,

Yukarıda bilgileri yazılı şirketimiz …../…../……… Tarihli Yönetim Kurulu Kararı çerçevesinde devralan şirket olarak bilgileri aşağıya çıkarılan şirket (ler) ile Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden bölünme işlemi gerçekleştirecektir. 

Şirketimiz alacaklılarının ellerindeki belgelerle birlikte; bu ilanın üçüncü defa yayımlanmasından itibaren en geç üç ay içerisinde …………………………………………………….. adresine müracaatla alacaklarının teminata bağlanmasını isteyebilecekleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 174 ve 175 inci maddeleri gereğince ilan olunur.

Bölünen Şirket/lerin Bilgileri

Ticaret Sicili Müdürlüğü: …………………………. TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ

Ticaret Sicili Numarası:……………………..

Ticaret Unvanı:  ………………………………………………….A.Ş.

              Adı – Soyadı

                                                                                                          Şirket Yetkilisi/Yetkilileri                                                                                                      Kaşe – İmza

Bölünen ve devralan şirketler olarak

 alacaklılara yapılan çağrılar;

 Devralan şirketler olarak alacaklılara yapılan ilan metni;

……………………………………. Ticaret Sicili Müdürlüğü

Ticaret Sicil No: 

Ticaret Unvanı:  ………………………………………………………………………….

Ticari Adresi:      ………………………………………………………………………………………………

Bölünmeden Dolayı Alacaklılara Çağrı,

Yukarıda bilgileri yazılı şirketimiz ……/……/……… tarihli Yönetim Kurulu Kararı/Karar çerçevesinde bölünen şirket olarak bilgileri aşağıya çıkarılan şirket(ler) ile Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden bölünme işlemi gerçekleştirecektir. 

Şirketimiz alacaklılarının ellerindeki belgelerle birlikte; bu ilanın üçüncü defa yayımlanmasından itibaren en geç üç ay içerisinde ……………..……………………………..………………. adresine müracaatla alacaklarının teminata bağlanmasını isteyebilecekleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 174 ve 175 inci maddeleri gereğince ilan olunur.

Devralan Şirket/lerin Bilgileri

Ticaret Sicili Müdürlüğü: ……………………..

Ticaret Sicili Numarası:………………………….

Ticaret Unvanı:……………………………………………………………………………………

Şirket Yetkilisi/Yetkilileri

Adı Soyadı

 Kaşe – İmza

3-) Bölünme sözleşmesi / planı (ÖRNEKTİR)

Bölünme planı hazırlanarak genel kurul toplantı tutanağına eklenmiş olmalıdır. Bölünme planında ayrıca dikkat edilmesi gereken husus yeni şirket kuruluşu gibi ana sözleşme eklenmelidir. Bölünecek varlıklar yeni şirkete sermaye olarak konulabilecektir.

Bölünme sözleşmesi (planı)

1- Bölünmeye Katılan Şirketlerin;

Ticaret Unvanı	Şirket Türü	Merkez Adresi
………………………. A.Ş	A.Ş.	………………………………
………………………..AŞ.	A.Ş.	…………………………

2- Bölünmeye esas değerlerin envanterini, taşınmazları, kıymetli evrak ve maddi olmayan malvarlığını tek tek gösteren liste

Açıklama		ALIŞ DEĞERİ	AMORTİSMAN	NET DEFTER DEĞERİ	Gerçeğe Uygun Değeri
ELEKTRİK MOTORU		6.100,00	2.536,99	3.563,01	10.000,00
1300’LÜK HADDE  MAKİNASI		15.000,00	7.500,00	7.500,00	1.000,000,00
80 TONLUK PRES MAK.İNASI		8.000,00	4.000,00	4.000,00	250.000,00
DOĞRULTMA MAKİNASI		5.000,00	2.500,00	2.500,00	15.000,00
TOPLAM				1.275.000,00	1.275.000,00

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Açıklama	Tipi	Tescil Olunan Sicil	Tescil Tarih ve No su	Net Bilanço Değeri	GUD  Tespitine Yönelik Dayanak	Gerçeğe Uygun Değeri (GUD)
……. plaka	MT3 MASTER	………….	……/…./…	150.000,00	BİLANÇO
Toplam Değer				150.000,00

ŞİRKETİN AKTİFİNE KAYITLI KISMİ BÖLÜNME SONRASI, SİCİLE TABİ TAŞINMAZLARIN LİSTESİ

Cinsi	Adres Bilgisi	Ada Parsel No	Net Bilanço Değeri	GUD  Tespitine Yönelik Dayanak	Gerçeğe Uygun Değeri (GUD)
130 ADA 3 PARSEL …………..FABRİKA BİNASI	……………………	130 ADA 3 PARSEL	2.000.000,00 TL	BİLANÇO
Toplam Değer			2.000.000,00

 

 

 

 

 

          

 

 

3) a) Payların değişim oranını ve gerektiğinde ödenecek denkleştirme tutarları;

ORTAK	Bölünme öncesi payların toplam paylara oranı	Bölünme sonrası payların toplam paylara oranı	Payların Değişim Oranı	Denkleştirme Tutarı* (gerektiğinde)
…….	%50	%50
………..	%25	%25
…………	%25	%25

b) devreden şirketin ortaklarının, devralan şirketteki ortaklık haklarına ilişkin açıklamalar

Devreden şirket ortakları devralan şirkette de sermaye tutarları oranında pay sahipledirler.

Varsa; devralan şirketin intifa senedi, oydan yoksun pay ve özel hak sahiplerine tanınan haklar YOKTUR.

4- Şirket paylarının değişim şekli AYNIDIR

5- Şirket paylarının bilanço karına hangi tarihten itibaren hak kazanacakları hususu

……/……../………………..

6- Bölünmek suretiyle devreden şirketin işlemlerinin hangi tarihten itibaren devir alan şirketin hesabına yapılmış sayılacağı

……/……../……………..

7- Yönetim organlarının üyelerine, müdürlere, yönetim hakkına sahip diğer kişilere ve denetçilere tanınan özel menfaatler

YOKTUR.

8- Bölünme sonucu devralan şirkete veya şirketlerle geçen iş ilişkilerinin listesi

YOKTUR.

9- YENİ KURULACAK ………………………………………………….. ANONİM ŞİRKETİ ANA SÖZLEŞMESİ ;

                      Yeni şirket kuruluşu gibi ana sözleşme düzenlenmelidir.

4-) Bölünme sözleşmesi / planının onayına ve kısmi bölünmede devralan şirketlerin paylarının bölünen şirkete mi yoksa onun ortaklarına mı ait olacağına ilişkin bölünen ve bölünmeye katılan diğer şirketlerin genel kurul kararının noter onaylı örneği

5-) Kısmen bölünen şirket bakımından sermaye azaltılması yapılmasının söz konusu olduğu hallerde buna ilişkin belgeler, Bölünme sebebiyle sermaye azaltımı ile birlikte eş zamanlı artırım yapılması halinde sermaye artırımına ilişkin tüm belgelerin de ayrıca Müdürlüğe ibrazı gerekmektedir.

6-) Bölünen  şirketin kısmi bölünmeye konu olan malvarlığı bölümlerinin değerlerinin tespitine şayet bölünen şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı malvarlığının bulunması halinde; bunların gerçeğe uygun değerlerinin tespitine, sermaye azaltımına gerek olup olmadığına; sermaye azaltılması durumunda, kısmi bölünen şirkette kalan net malvarlığının şirketin borçlarını karşılamaya yeterli olduğuna, sermaye azaltılmasına gerek olmaması durumunda ise, buna ilişkin tespitleri gösteren ve alacaklıların alacaklarının tehlikeye düşmediğinin ispat edildiği ve ekinde şirket yönetim organı tarafından, denetime tabi şirketlerde denetçi tarafından onaylanmış son bilançonun bulunduğu YMM veya SMMM raporu ile müşavirin faaliyet belgesi ya da denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu

7-) Bölünmeye katılan diğer şirketler tarafından; yeni kuruluş halinde kuruluş belgeleri

8-) Bölünen şirketin; tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesini ve bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve  hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgilerini ve değerlerini içeren şirket yetkililerince imzalı Ticaret sicili müdürlüğüne hitaben Beyan 1 ekinde, beyan edilen mal ve hakların firmanıza ait olduğunu gösteren belge fotokopisi verilmelidir. Bildirilecek her merci için ayrı beyan hazırlanmalıdır. İlgili müdürlüklere hitaben Beyan 2  hazırlanmalıdır.

• Şayet söz konusu hususlar yok ise; özel sicile kaydı gereken mal ve hakların bulunmadığına dair beyan

9-) Devir alan şirket(ler) tarafından; varsa sermaye artırımına ilişkin belgeler

10-) Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, bu izin veya uygun görüş yazısı

11-) Bölünmeye katılan tüm şirketlerin yönetim organları tarafından, ayrı ayrı ya da birlikte hazırladığı bölünme raporu

• Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme ölçütünü karşıladığı SMMM veya YMM raporu ile tespit edilen şirketler, tüm ortakların onaylaması halinde, söz konusu raporu ve müşavirin faaliyet belgesini ibraz koşulu ile bölünme raporunun düzenlenmesinden vazgeçebilir.
• Bilanço günüyle, bölünme sözleşmesinin imzası veya bölünme planının düzenlenmesi tarihi arasında 6 aydan fazla zaman geçmişse veya son bilançonun çıkarılmasından sonra, bölünmeye katılan şirketlerin malvarlıklarında önemli değişiklikler meydana gelmişse, bölünmeye katılan şirketler tarafından Kanunun 165. maddesindeki hükümler doğrultusundan ara bilançonun çıkarılması zorunlu olup ara bilançoya göre yapılan değerlendirmeye ilişkin YMM veya SMMM raporu ve müşavirin faaliyet belgesi sunulur.
• Bölünme yoluyla yeni şirket veya kooperatif kuruluyorsa Türk Ticaret Kanunu ve Kooperatifler Kanununun kuruluşa ilişkin hükümleri uygulanır. Bölünme yoluyla yeni kuruluş yapılıyorsa kurulan şirket anasözleşmesi bölünme planına eklenir.
• Bölünmeye katılan şirketler, öngörülen ilanların yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde, istemde bulunan alacaklıların alacaklarını teminat altına almak zorundadır.
• Öngörülen teminat sağlanmadan bölünme planı veya bölünme sözleşmesi genel kurulun onayına sunulamaz.
• Bölünme ile alacaklıların alacaklarının tehlikeye düşmediği ispat edilirse teminat altına alma yükümlülüğü ortadan kalkar
• Devralan şirket sermayesi, devreden şirket ortaklarının haklarını koruyacak oranda artırılır.
• Bölünme sebebiyle sermaye artırımında ve yeni kuruluşta kanunun ayni sermaye konulmasına ilişkin hükümleri uygulanmaz.
• Devralan şirket kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş olsa ve tavan müsait olmasa bile tavan değiştirilmeden sermaye artırılabilir.
• Bölünmeye katılan şirketlerden her biri, genel kurul kararından iki ay önce merkezlerinde, halka açık anonim şirketler ayrıca SPK’nın uygun gördüğü yerlerde;
  • Bölünme sözleşmesini veya bölünme planını
  • Bölünme raporunu
  • Son üç yılın finansal tabloları ile faaliyet raporlarını ve varsa ara bilançolarını ortaklarının incelemesine sunar.
• Bölünen şirket, bölünme kararını tescil ettirmeden bölünmeye katılan diğer şirketler  bölünmeye ilişkin olguları tescil ettiremez.
• Bölünme suretiyle bölünen şirketin malvarlığını devralan şirketler, bölünme dolayısıyla yapılacak sermaye artırımı ile bölünme kararını eş zamanlı olarak tescil ettirir.
• Bölünen şirketin malvarlığının yeni kurulacak şirket tarafından devralınması halinde ise bölünme kararı, kuruluşla birlikte eş zamanlı olarak tescil ettirilir. Tescili yapan müdürlük tam bölünme halinde, durumu bölünen şirketin kayıtlı olduğu müdürlüğe derhal bildirir. Tam bölünme nedeniyle infisah eden şirketin unvanı bu bildirim üzerine resen silinir.

Bölünme sözleşmesinin veya bölünme planının onaylanması için; 1-) Anonim şirketlerde; esas veya çıkarılmış sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şartıyla, genel kurulda mevcut bulunan oyların dörtte üçünün, 2-) Limited şirketlerde; sermayenin en az dörtte üçünü temsil eden paylara sahip olmaları şartıyla, tüm ortakların dörtte üçünün, bir anonim şirket devralınıyorsa ve devralma nedeniyle ek yükümlülük ve kişisel edim yükümlülüğü de öngörülüyorsa veya bunlar mevcut olup ta genişletiliyorsa bütün ortakların oybirliği,  3-) Kooperatiflerde; kullanılan oyların üçte ikisinin, ortaklara ek ödeme veya başka edim yükümlülüğü getiriyorsa, kooperatife kayıtlı tüm ortaklarının dörtte üçünün, Olumlu oyu gerekir. Bölünme sözleşmesinde, bölünme yoluyla devrolan şirketin işletme konusunda değişiklik öngörülmüşse, bölünme sözleşmesinin veya bölünme planının onaylanması için ayrıca, şirket sözleşmesinin değiştirilmesi için gerekli nisap aranır. Oranın korunmadığı bölünmede onama kararı, devreden şirkette oy hakkını haiz ortakların en az yüzde doksanının oyuyla alınabilir

 

Bölünme sözleşmesi/planında yer alması gereken hususlar; 1-) Bölünmeye katılan şirketlerin ticaret unvanları, merkezleri ve türleri 2-) Bölünmeye esas değerlerin envanterini, taşınmazları, kıymetli evrak ve maddi olmayan malvarlığını tek tek gösteren liste 3-) Bölünmede oranların korunup korunmadığı, payların değişim oranını ve gerektiğinde ödenecek denkleştirme tutarını ve devreden şirketin ortaklarının, devralan şirketteki ortaklık haklarına ilişkin açıklamalar. 4-) Varsa; devralan şirketin intifa senedi, oydan yoksun pay ve özel hak sahiplerine tanınan haklar 5-) Şirket paylarının değişim şekli 6-) Şirket paylarının bilanço karına hangi tarihten itibaren hak kazanacakları hususu 7-) Bölünmek suretiyle devreden şirketin işlemlerinin hangi tarihten itibaren devir alan şirketin hesabına yapılmış sayılacağı 8-) Yönetim organlarının üyelerine, müdürlere, yönetim hakkına sahip diğer kişilere ve denetçilere tanınan özel menfaatler 9-) Bölünme sonucu devralan şirkete veya şirketlerle geçen iş ilişkilerinin listesi

 

Bölünme raporunda yer alması gereken hususlar; Raporda aşağıdaki hususlar hukuki ve ekonomik yönleri ile açıklanır ve gerekçeleri gösterilir; 1-) Raporun amacı ve sonuçları 2-) Bölünme sözleşmesi veya bölünme planı 3-) Payların değişim oranları ve gereğinde ödenecek denkleştirme tutarları, devreden şirket ortaklarının devralan şirketteki haklarına ilişkin açıklamalar 4-) Değişim oranının saptanmasında payların değerlemesine ilişkin özellikler 5-) Varsa, bölünme dolayısı ile ortaklar için doğacak ek ödeme yükümlülükleri, diğer kişisel edimler ve sınırsız sorumlulukları 6-) Bölünmeye katılan şirket türlerinin farklı olması halinde, ortakların yeni tür sebebiyle söz konusu olan yükümlülükleri 7-) Bölünmenin işçiler üzerindeki etkileri ile içeriği, varsa sosyal planın içeriği 8-) Bölünmenin, bölünmeye katılan şirketlerin alacaklıları üzerindeki etkileri

Kısmi bölünme işlemi yeni şirket kurularak yapılıyor ve merkez adresleri  ayrı illerde ise, mersis işlemleri ve ticaret sicil işlemleri aynı gün içinde ticaret sicil müdürlüklerinde yapılmalıdır. Bölüne raporu , Kobi raporu ve sermaye raporu YMM tarafından oluşturulacaktır.

Konu kapsamlı olduğundan ve her şirkete özel durumlar olabileceğinden yazılanlar sadece örnektir.

07.10.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.