Sercan Erdoğan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
sercan@armaakademi.com

İndirimli Orana Tabi İşlemlerde KDV İadesi

1. Giriş

İade hakkı doğuran işlemlerden birisi de indirimli orana tabi teslim ve hizmetlerdir. Mükelleflerin yüklendikleri ve indirim yoluyla gideremedikleri KDV’leri iade alabilecekleri dolayısıyla mükelleflere finansman kaynağı sağlayan bir iade şeklidir. İadesi belli kurallara bağlı olan indirimli orana tabi işlemlerde KDV iadesi örneklerle aşağıda açıklamıştır.

2. Yasal Düzenleme

5035 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle değiştirilen ikinci fıkrasına göre; “Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu  kadar ki 28 inci madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Maliye Bakanlığı bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.” denilmiştir. 

KDV  Kanunu’nun 29 uncu maddesinde 5035 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarlarının Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan kısmı kadarı yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle mahsuben iade edilecek veya yılı içinde mahsuben iade edilemeyen tutarlar ise izleyen yıl içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden ya da mahsuben iadesi gerçekleşecektir. 

İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iade alacağının yılı içinde mahsup edilmeyen kısmı, izleyen yıl içinde mükellefin isteğine bağlı olarak nakden veya mahsuben iade edilir. İade talebi en erken Ocak dönemine ait olup Şubat ayı içerisinde, en geç Kasım dönemine ait olup Aralık ayı içerisinde verilecek KDV beyannamesi ile iade talep edilecektir. 

3. Asgari Tutar

İndirimli orana tabi işlemlerde iade yapılacak asgari tutarlar Bakanlar Kurulunca belirlenmektedir. Buna göre indirimli orana tabi işlemler nedeniyle indirilemeyen ve iade alınabilecek vergi tutarı asgari tutar ile mukayese edilecek, aşan kısım kadar iade alınabilecektir. İndirimli orana tabi işlemler ile ilgili asgari tutar 2018 yılı için 11.400,00 TL olarak belirlenmiştir.

4. Mahsup Talebinin Yerine Getirilmesi

Mahsup talebi bir dilekçe ile yapılacaktır. Dilekçede;

 

a) Mükellefin iadeye mahsus takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar yapılan alışlarına ilişkin belgelerin listesi.

b) İndirimli Orana Tabi Satışlara ilişkin belgelerin listesi.

c) Takvim yılı başından mahsup hakkının doğduğu döneme kadar iade edilecek verginin hesaplanmasına ilişkin hazırlanacak tablo.

d) Mahsup hakkının doğduğu dönemden itibaren sadece mahsup talep edilen vergilendirme dönemine ait İndirilecek KDV listesi, indirimli orana tabi işlemlere ait satış faturalarının listesi ve yüklenilen KDV tablosu.

 

Ayrıca indirim ve yüklenim listeleri iade tablosu ile birlikte internet vergi dairesi sistemi üzerinden yüklenmesi gerekmektedir.

5. Yüklenilen KDV’nin Hesaplanması

Mükellefin yapmış olduğu iş dolayısıyla düşük oranlı teslimlerden tahsil ettikleri KDV tutarı, yüksek oranlı alışlardan dolayı yüklendikleri KDV tutarından daha düşük kaldığı durumda aradaki fark kadar KDV yükünü üstlenmiş olmaktadır.

KDV Genel Tebliğlerindeki açıklamalar dikkate alındığında, bir mükellefin belirli bir dönemde yapmış olduğu indirimli orana ilişkin teslimlerden dolayı üzerinde yük kalan vergiyi eğer ilgili dönemde indirim yoluyla gideremiyorsa bu dönemde iade hakkı doğmuş olmaktadır.

Buna ilişkin olarak mükellef ya ilgili takvim yılı içinde iadesini mahsuben talep edecek ya da en erken bir sonraki takvim yılı itibariyle Ocak ayı KDV beyannamesinde beyan etmek suretiyle iadesini nakden veya mahsuben alabilecektir.

Mükellef ilgili dönemde yüklendiği KDV tutarını aşağıdaki şekilde hesaplayacaktır.

Mükellef yüklendiği KDV’nin hesabında öncelikle aylık imalat rakamları üzerinden o döneme ilişkin alımlarla satışlarını kıyaslayarak orantı yolu ile yüklenilen KDV’yi bulacaktır. Her ayın imalata verilen ilk madde ve malzemeleri için mükellefin yüklendiği KDV tutarı her dönem için ayrı ayrı hesaplanır ve ayrıca bu hesaplama da üretim faaliyetlerinin devamını sağlamak amacıyla yapılan harcamalar (Genel Yönetim, Genel üretim ve Pazarlama Dağıtım Giderleri) için yüklenilen KDV tutarı da bu hesaplama da dikkate alınır.

Bu hesaplama sonucunda aylık olarak bulunan yüklenilen KDV tutarları aşağıdaki tabloda yerleştirilir. Bu tablo üzerinde ilgili dönem yüklenilen KDV’si ile Hesaplanan KDV’si arasında bir fark var ise ve ilgili dönemde yeterli indirim hakkı mevcut ise iade talep edilebilmektedir.

AYRICA BEYANNAME ÜZERİNDE %18 SATIŞ KALEMLERİ BEYAN EDİLDİYSE BU TUTARLAR KADARI YÜKLENİLEN LİSTEYE İLAVE EDİLMEMELİDİR. SATIŞTAN İADE OLAN FATURALAR LİSTELERE KONU OLMAMALIDIR.

XXY FİRMASINA AİT ÖRNEK İADE HESAPLAMA TABLOSU AŞAĞIDAKİ GİBİDİR;

DÖNEM	İ N D İ R İ M L İ O R A N A T A B İ İ Ş L E M			FARK	ÖNCEKİ DÖNEM SONU İADE TUTARI	TOPLAM	DEVREDEN KDV	CARİ DÖNEM SONU İADE TUTARI	NAKDEN İADE EDİLECEK KDV
	BEDEL	HESAPLANAN KDV	YÜKLENİLEN KDV	(4-3)		(5+6)
-1	-2	-3	-4	-5	-6	-7	-8	-9	-10
Ocak	720.405,77	57.632,46	46.559,86	-11.072,60	0	-11.072,60	210.030,35	-11.072,60	-11.072,60
Şubat	977.704,91	78.291,59	100.644,31	22.352,72	-11.072,60	11.280,12	234.982,77	11.072,60	-327,40
Mart	1.983.876,05	158.710,08	172.307,00	13.596,92	11.072,60	24.669,52	222.633,22	24.669,52	13.269,52
Nisan	1.418.187,19	113.454,97	150.182,92	36.727,95	24.699,52	61.427,47	253.427,48	61.427,47	50.027,47
Mayıs	597.455,02	47.796,40	76.049,26	28.252,86	61.427,47	89.680,33	309.773,21	89.680,33	78.280,33
Haziran	1.632.842,98	130.627,44	135.137,94	4.510,50	89.680,33	94.190,83	309.368,18	94.190,83	82.790,83
Temmuz	1.054.174,87	84.333,99	92.334,61	8.000,62	94.190,83	102.191,45	355.475,78	102.191,45	90.791,45
Ağustos	1.531.789,79	122.543,18	150.784,09	28.240,91	102.191,45	130.432,36	348.405,82	130.432,36	119.032,36
Eylül	1.390.700,14	111.256,01	98.036,34	-13.219,67	130.432,36	117.212,69	318.733,74	117.212,69	105.812,69
Ekim	481.666,03	38.571,44	46.677,64	8.106,20	117.212,69	125.318,89	407.336,89	125.318,89	113.918,89
Kasım	1.809.056,44	144.724,52	157.182,13	12.457,61	125.318,89	137.776,50	354.360,65	137.776,50	126.376,50
Aralık	1.362.126,28	108.970,10	161.858,80	52.888,70	137.776,50	190.665,20	401.326,83	190.665,20	179.265,20

 

6. İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi

Aylık mahsuben iade talepleri, KDV beyannamesinin 9 numaralı tablosu olan ‘Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler’ kısmına 406 kod’lu satır aracılığıyla beyan edilecektir.

Limitin aşıldığı dönemde, 406 kodla açılan satırın “Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa yılın başından limitin aşıldığı dönemde dahil olmak üzere indirimli oran kapsamında gerçekleştirilen ve bu kapsamdaki işlem bedellerinin KDV hariç toplamı ve “İadeye Konu Olan KDV” sütununa ise yukarıda da açıkladığımız üzere indirimli orana ilişkin yüklenilen KDV tutarı yazılacaktır. 

Yılı  içinde mahsup edilemeyen vergilerin izleyen yılda nakden veya mahsuben talep edilmesi halinde, Şubat ayında verilecek Ocak dönemi KDV beyannamesinden başlamak üzere Kasım ayı KDV beyannamesine kadar olmak suretiyle talebin yapıldığı dönem beyannamesinin 9 numaralı tablosuna 450 kodla bir satır açılacak, bu satırın “Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa önceki yıldaki toplam işlem bedeli, “İadeye Konu Olan KDV” sütununa ise yine bu dönemlere ilişkin yüklenilen KDV tutarı iade olarak yazılacaktır. 

İnternet ortamında verilecek beyannamelere kayıt ise aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

Yıl içindeki mahsuben iade taleplerinde “İstisnalar” kulakçığındaki “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunda 406 kodlu satır seçilecek, satırın “Teslim ve Hizmet Bedeli” sütunu ile “İadeye Konu Olan KDV” sütununa yukarıdaki gibi kayıt yapılacaktır.

Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergiler için izleyen yılda yapılacak iade taleplerinde ise aynı tabloda 450 kodla bir satır açılacak ve kağıt ortamında verilen beyannamelerde olduğu gibi kayıt yapılacaktır. 

RAPOR TESLİMİ AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR;

• Mal Alımı Yapılan Firmalara %80 Oranında Karşıt İnceleme Yapılması Ve Tutanakların Eksiksiz Olması Gerekmektedir.
• Rapor Açıklamalarında Üretim –Maliyet Analizi Yapılmalıdır.
• Düzeltme Beyanı Var İse Rapora Konu Edilmelidir.
• Yüklenim Listesine Konu Edilen Ham Madde Kg/Adet Bazında Aylık Olarak Belirtilmelidir.
• İade Tablosu Eksiksiz Olarak Doldurulmalıdır.

14.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.