Semra Kartal
Gümrük Müşaviri
semrakartal34@outlook.com

Uzlaşma Mı? Yapılandırma Mı?

23.03.2023 tarihli Resmî Gazete de yayımlanan 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ ‘e istinaden yapılandırma talebinde bulunacak olan Yetkilendiriliş Yükümlü Sertifikası (YYS) ve Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) sahibi ya da belgeye aday olan firmaların, YAPILANDIRMAYA KARAR VERMEDEN ÖNCE aşağıdaki açıklamaları dikkate almalarını tavsiye ederim.

Yapılandırma kapsamına alınan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234 ila 241. Maddeleri konusu olan idari para cezaları, gerek YYS gerekse OKSB sahibi ya da bu belgeleri almaya aday olan firmalar için belgenin devamlılığı ya da belge alımına yeterlilik bakımından oldukça önemlidir.

10/1/2013 tarihli ve 28534 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nde, Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü için gereken koşullar, başvuruda aranacak belgeler, sertifikanın verilmesi, süresi, yenilenmesi, değiştirilmesi, askıya alınması, geri alınması ve iptali gibi yani özetle belge ile ilgili bilinmesi gereken tüm konular açıklanmıştır.

Gümrük Yönetmeliği’nin 22 ila 26. Maddelerinde de Onaylanmış Kişi Statü Belgesi alımı ile ilgili tüm kurallar açıklanmıştır.

Her iki statünün de ortak özelliği, Gümrük Kanunu 234 ila 241. Maddelerde yer alan filler ve bu fillere istinaden muhatap kalınacak cezai müeyyidelerin ancak belirli limitleri aşmaması durumunda YYS ya da OKSB için gerekli koşulların sağlanmış kabul edileceğinin belirtilmesidir. Şöyle ki;

Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği 5. Madde de Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası başvurusu için aranacak güvenilirlik koşulu için;

……….

c) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde ithalat ve ihracata ilişkin beyannamelerden kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ilâ 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması,

ç) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde transit beyanından kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrası ile 237 nci maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen ve Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) ile (c) bentleri kapsamında taşınan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı ile Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi kapsamında taşınan ve hareket veya varış gümrük müdürlüğünün deniz veya hava limanı gümrüğü, kara sınır kapısı veya RO-RO limanı gümrüğü olan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı toplam sayısının yüzde birini aşmaması,

d) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde ithalat ve ihracata ilişkin beyannamelerden kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ilâ 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının iki yüz elli katını aşan 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının binde ikisini aşmaması,

e) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde transit beyanından kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrası ile 237 nci maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının iki yüz elli katını aşan 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen ve Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) ile (c) bentleri kapsamında taşınan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı ile Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi kapsamında taşınan ve hareket veya varış gümrük müdürlüğünün deniz veya hava limanı gümrüğü, kara sınır kapısı veya RO-RO limanı gümrüğü olan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı toplam sayısının binde ikisini aşmaması,

f) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde ithalat ve ihracata ilişkin beyannamelerden kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,

g) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde transit beyanından kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen ve Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) ile (c) bentleri kapsamında taşınan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı ile Kanunun 84 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi kapsamında taşınan ve hareket veya varış gümrük müdürlüğünün deniz veya hava limanı gümrüğü, kara sınır kapısı veya RO-RO limanı gümrüğü olan eşya için düzenlenmiş olan transit beyanı toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,

ğ) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde beyan edilen özet beyanlardan kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen özet beyan toplam sayısının yüzde birini aşmaması,

h) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde beyan edilen özet beyanlardan kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 237 nci maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen özet beyan toplam sayısının binde beşini aşmaması,

ı) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde beyan edilen özet beyanlardan kaynaklı gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 237 nci maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde başvuru sahibi tarafından beyan edilen özet beyan toplam sayısının binde birini aşmaması

gerekmektedir.

Gümrük Yönetmeliği’nin 23/1. maddesinde Onaylanmış Kişi Statüsü için gereken koşullar açıklanmıştır. Buna göre;

………….

b) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması,

c) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının ikiyüzelli katını aşan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının binde üçünü aşmaması,

ç) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,

gerekmektedir.

Yukarıda bahsi geçen cezai durumlarla ilgili olarak Bakanlık, gerek YYS gerekse OKSB için yeterlilik değerlendirmelerinin olumsuz etkilenmemesi adına bir imkan tanımıştır. Bu imkan Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği 19/2. Maddesinde açıklanmıştır;

“Para cezalarının uzlaşmaya konu olması ve uzlaşmanın vaki olması halinde, uzlaşmaya konu cezalar, 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentleri ve 529 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri ile 10/1/2013 tarihli ve 28534 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin (c), (ç) ve (d) bentlerinin uygulanmasında dikkate alınmaz.”

Bu durumda GK.234 ila 241. Maddelere istinaden düzenlenen idari cezaların YYS ve OKSB ye olumsuz etki etmesinin önlenebilmesi için konuyu uzlaşmaya taşımak doğru olacaktır.

Peki uzlaşma yerine 7440 sayılı yapılandırma kanununa istinaden yapılandırmayı tercih edersek YYS ve OKSB ye olumsuz etkisini yine ortadan kaldırmış olur muyuz?

Cevap verelim maalesef ki HAYIR.

Konu ile ilgili Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün aşağıdaki yazısı açıklayıcıdır;

T.C.

TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : E-52856264-106.99-00065092496

Konu : Gümrük Cezaları

28.06.2021 / 65092496

İSTANBUL GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ

İlgi : 14.06.2021 tarihli ve 2187 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınız incelenmiştir.

9/6/2021 tarih ve 31506 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun" Kamu alacaklarının tahsiline ilişkin bir düzenleme olup, söz konusu Kanun kapsamında yapılandırmaya alınmış gümrük cezası borçlarının doğmasına sebep olan gümrük mevzuatı ihlallerini yok hükmünde saymamaktadır.

Gerek Gümrük Yönetmeliğinin 23'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde, gerekse Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentlerinde yer alan kesinleşmiş gümrük cezalarına dair hükümler bu cezalardan doğan kamu alacaklarına ilişkin değil bu cezaların oluşmasına sebep olan gümrük mevzuatı ihlallerine ilişkin hükümlerdir. Dolayısıyla bu cezalardan doğan kamu alacaklarının yapılandırma kapsamına alınmış olması bu cezaların onaylanmış kişi statü belgesi ile yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurularında dikkate alınmaması için sebep teşkil etmemektedir.

Hal böyle olunca, yazımızın başlığı yani UZLAŞMA MI ? YAPILANDIRMA MI? konusunun OKSB ve YYS sahibi/adayı firmalar tarafından iyi analiz edilmesi gerekmektedir.

Kaynakça

1. 4458 sayılı Gümrük Kanun
2. Gümrük Yönetmeliği
3. Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği
4. 7440 Sayılı Kanun Kapsamında Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ
5. Gümrükler Genel Müdürlüğü 28.06.2021 tarih ve 65092496 sayılı yazısı.

05.04.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.