Selin Saygılı
Avukat
avukat.selinsaygili@gmail.com

Sözleşmede Belirtilmeyen KDV’nin Durumu

Günlük yaşamımızda pek çok kez çeşitli sözleşmeleri kimi zaman hazırlar, kimi zaman da bu sözleşmelerin tarafı oluruz. Örneğin; mal veya hizmet alımı, kira sözleşmeleri gibi sözleşmeler uygulamada karşımıza sıklıkla çıkan sözleşmelerdendir. Bu sözleşmelerde yazılı olan tutara KDV’nin dahil mi yoksa hariç mi tutulduğunu çoğu zaman belirtmeyiz ya da belirtmeyi unuturuz. Bu tür durumlarda sözleşmenin tarafları arasındaki ilişki olumsuz etkilenir, kimi zaman tarafların birbirlerine güvenleri zedelenir. Hayatın olağan akışı göz önüne alındığında ödemeyi alacak olan taraf sözleşme bedeline KDV’nin dâhil olmadığını, bu nedenle sözleşme bedeline KDV’nin ilave edilerek ödenmesi gerektiğini ileri sürer. Bu tür durumlarda taraflar ihtilafa düşmektedir.

Bu hususta Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sözleşmede KDV’nin sözleşme bedeline sahil olup olmadığına ilişkin bir düzenleme olmaması halinde hazine lehine davranarak sözleşme tutarına KDV’nin ilave edilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmiştir. Bu hususa ilişkin ilk görüşünü 16/01/2018 tarihli ve 39044742-130-50181 sayılı özelgesinde yer vermiştir. Şöyle ki;

‘’İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, tarafı olduğunuz Anahtar Teslimi İnşaat Yapım Sözleşmesinde belirlenen bedel için KDV dahil ya da KDV hariç ibaresinin bulunmadığı belirtilerek, işin bitiminde düzenlenecek faturada söz konusu bedelin KDV dahil tutar olarak mı yoksa KDV matrahı olarak mı kabul edileceği konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;

-1/1 nci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,

-10/a maddesinde, vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile, (b) maddesinde; malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geleceği,          

-20 nci maddesinde teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği, hükme bağlanmıştır.

Buna göre, söz konusu Anahtar Teslimi İnşaat Yapım Sözleşmesinde, sözleşme konusu inşaat taahhüt işi için belirlenen bedele KDV’nin dahil olduğuna dair bir belirleme yer almadığından, sözleşmede tespit edilen bedel üzerinden ayrıca KDV hesaplanması gerekmektedir.’’

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu doğrultuda bir diğer görüşü ise 17/05/2019 tarihli ve 39044742-130[Özelge]-E.420265 sayılı özelgesinde yer almaktadır. Bu özelge aşağıdaki gibidir;

‘’3065 sayılı KDV Kanununun;

1/1’nci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,

10/a maddesinde, vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile, (b) maddesinde; malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geleceği,

20’nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği, hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, söz konusu Düzenleneme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde, sözleşme konusu inşaat taahhüt işi için belirlenen bedele KDV'nin dahil olduğuna dair bir belirleme yer almadığından, sözleşmede tespit edilen bedel üzerinden ayrıca KDV hesaplanması gerekmektedir. ‘’           

Görüldüğü gibi her iki özelgede de Gelir İdaresi Başkanlığı görüş değiştirmemiş ve sözleşmede belirtilen bedel üzerinden KDV hesaplaması yapılması gerektiğini, yani sözleşmede belirtilen bedele KDV’nin dahil olmadığı yönünde görüş bildirmiştir.

Ancak bu konu hakkında Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 30/06/2020 tarihli, 2017/8393 Esas-2020/5525 Karar sayılı ilamında Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görüşüne iştirak etmemiş ve yepyeni bir karar vermiştir. Şöyle ki;

‘’ … Dava, akdi vekalet ücreti alacağının tahsiline ilişkindir. Tarafların arasındaki 10/04/2006 tarihli avukatlık ücret sözleşmesiyle davacı avukata iflas erteleme konulu dava için 150.000 TL, diğer kanuni iş ve işlemlerinden dolayı aylık 10.000 TL vekalet ücreti ödeneceği kararlaştırılmıştır. Mahkemece her ne kadar sözleşmeye göre belirlenen vekalet ücretine %18 oranında hesaplanan KDV tutarı da dahil edilerek hesaplama yapılmışsa da sözleşmede ücretin net mi brüt mü belirlendiği konusunda bir açıklık bulunmayıp, KDV Kanununun 8. maddesine göre vergi mükellefinin mal ve ya hizmeti sağlayan kişi olması karşısında sözleşmenin ücrete ilişkin 2.maddesinde belirlenen miktarların KDV dahil olarak belirlenmiş olduğunun kabulü gerekir. Sözleşmenin 5. maddesinde vekil edilenlere ait olduğu belirtilen vergi, resim ve harç gibi giderlerin işin yapılması için gerekli olan giderler olduğu açıkça belirtilmiş olduğundan sözleşmenin bu hükmünden de ücretin KDV hariç belirlendiği sonucunu çıkarmak mümkün değildir.

Hal böyle olunca Mahkemece sözleşmede KDV dahil ücret belirlendiği hususu göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.’’

Görüldüğü üzere; Yargıtay, görüş ayrılıklarına son vererek kesin karara bağlamış ve akitte KDV belirtilmemiş ise KDV’nin ücrete dahil olduğuna hükmetmiştir.

Ancak yine de sözleşmenin tarafları arasında çıkabilecek ihtilaflarla uğraşmamak için, sözleşmelerde bedel tutarı belirlenirken, “KDV hariç” veya “KDV dahil” şeklinde açıklamalarla belirtilmesi daha sağlıklı olacaktır.

19.02.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.