Selçuk Turgay Azak
Vergi Müfettişi
Ekonomist
selcukturgayazak@hotmail.com

Damgalandık!

Damga Vergisi bir hukuki işlem vergisi olup, Damga Vergisi Kanununa (DVK) göre, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir. Damga  vergisinde vergiyi doğuran olay, kağıda bağlanan hukuki durumun tekemmül etmesi halinde yani düzenlenen kağıdın imzalanması ya da işaret koyulması durumunda ve tarafları bağladığı anda oluşur.

Bu yazımızda, damga vergisine tabi bir sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi durumunda, ödenen damga vergisinin sözleşmenin feshedildiği tarihten sonraki dönemlere isabet eden kısmının mükellefe iade edilip edilmeyeceği konusu kısaca ele alınacaktır.

Birinci görüşe göre, damga vergisinde vergiyi doğuran olay sözleşme düzenlendiği ve tarafları bağlayıcı imza ya da işaret koyulduğu anda doğduğundan sözleşmenin belli bir süre sonra iptal edilmesi durumunda damga vergisinin iadesi söz konusu olmayacaktır. Buna ilişkin 60 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin 7 nci maddesinin son bölümünde yer alan örnekte iptal edilen sözleşmenin yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin iade edilmeyeceği açıkça ifade edilmiştir. Yani kanun koyucu, damga vergisinin sözleşmenin hüküm ifade ettiği anda doğduğundan hareketle anılan durum için iade yolunu kapatmıştır.

İkinci görüş ise, düzenlenen kağıtlarda vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi kağıda bağlanan hukuki durumun tekemmül etmesi halinde mümkün olduğu, belli bir süre sonra iptal edilen sözleşmeye istinaden yararlanma fiili ortadan kalktığından damga vergisinin konusunun ortadan kalktığı, bu sebeple yararlanılmayan süreye isabet eden damga vergisinin iade edilmesi gerektiği şeklindedir. Hatta bu durumda iptal edilen sözleşme kapsamında, damga vergisinin konusunun ortadan kalktığı iddiası çerçevesinde, yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin iade edilmemesi durumunda, Vergi Usul Kanunu (VUK) 118 inci maddesi kapsamında açık olarak vergi mevzuuna girmeyen bir işlem üzerinden vergi alınması durumunu gündeme getireceğinden hareketle vergi hatası kapsamında mevzuu hatasına sebebiyet verecektir.

İki görüşü göz önünde bulunduğumuzda, önce sözleşmeden alınan damga vergisinin nasıl hesaplandığı hususu açıklığa kavuşturulmalıdır. Damga vergisi, nispi olarak, sözleşmede yer alan süreye bağlı ortaya çıkan tutar üzerinden hesaplanır. 60 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nde yer alan örneklerde de bu durumu görmekteyiz.  İlgili tebliğin 4 üncü maddesinde örnekte yer aldığı üzere, kira sözleşmesi 15 yıllık belirlenmiş ve yıllık kira bedeli 600.000 TL (KDV hariç) olduğundan hareketle damga vergisi matrahı yıllık tutar ile sözleşme süresinin çarpılması sonucunda 9.000.000 TL olarak tespit edilmiştir. Dolayısıyla sözleşmede damga vergisi bu tutar üzerinden yani yararlanılan yıl dikkate alınarak hesaplandığından, yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi, açık olarak vergi mevzuuna girmeyen bir işlem üzerinden alınan damga vergisi olacağından söz konusu tutarın iade edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.

01.03.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.