Yrd. Doç.Dr. Selçuk Buyrukoğlu
Niğde Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Maliye Bölümü
selcuk349@hotmail.com

Artvin’de Meydana Gelen Sel Felaketi Sebebiyle Mücbir Sebep Uygulaması

Mücbir sebep, kişilerin iradesi dışında meydana gelen, öngörülemeyen ve önlenemeyen olaylardır. Mücbir sebepler nedeniyle vergiye ilişkin ödevlerini yerine getiremeyen mükellefler için süreler işlemez ve uzar (VUK - 15). Mükellef uzayan süre içinde ödevlerini yerine getirirse vergi kabahati işlemiş sayılmaz ve ceza da verilmez.

VUK’un 13. Maddesinde mücbir sebepler açıklanmaktadır. Buna göre; mücbir sebepler:

1. Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;

2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;

3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler (bulunamama hali; örneğin yolların kârla kapanması gibi)

4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması (örneğin defterlerin çalınması); gibi hallerdir. Diğer yandan defter, kayıt ve belgelerin vergi inceleme elemanlarında inceleme amacıyla alınmış olması durumunda ise zamanı gelen beyannamelerin bu nedenle verilmemesi gibi bir durum ortaya çıkmamaktadır. VUK’un 144. Maddesine göre böyle bir olayın gerçekleşmesi durumunda mükellef, idareye başvurarak defterlerine bakabilmekte ve böylece beyannamesini hazırlayabilmektedir.

Sıralanan mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malum olması veya ilgililer tarafından ispat edilmesi gerekmektedir. Diğer yandan Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.

Maliye Bakanlığı 26.08.2015 tarihinde yayınlamış olduğu duyuruda;

Artvin ilinin Arhavi, Borçka ve Hopa İlçelerinde meydana gelen sel felaketi nedeniyle bu ilçelerdeki mükellefler için mücbir sebep hâli ilan edilmiş olup, mücbir sebep hâlinin; 24.08.2015 tarihinde başlaması, 29.02.2016 tarihinde (bu tarih dahil) sona ermesi uygun görmüştür.

Buna göre:

- Mücbir sebep halinin başladığı 24.08.2015 tarihinden mücbir sebep halinin sona ereceği 29.02.2016 tarihine kadar verilmesi gereken vergi beyannamelerinin verilme süresinin 14.03.2016 günü sonuna kadar, bu beyannamelere istinaden tahakkuk edecek vergilerin ödeme süresinin 21.03.2016 günü sonuna kadar,

- 2015 yılına ilişkin olarak basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilme süresinin 25.03.2016, bu beyannamelere istinaden tahakkuk edecek vergilerin ödeme süresinin 31.03.2016 günü sonuna kadar,

  - Mücbir sebep halinin başladığı 24.08.2015 tarihinden mücbir sebep halinin sona ereceği 29.02.2016 tarihine kadar verilmesi gereken bildirimlerin verilme süresinin 14.03.2016 günü sonuna kadar,

- Mücbir sebep halinin başladığı 24.08.2015 tarihinden önce tahakkuk edenler ile mücbir sebep süresi içerisinde tahakkuk edecek olanlardan vadesi mücbir sebep süresi içerisine rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresinin 31.03.2016 günü sonuna kadar,

- 24.08.2015 tarihinden önce ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep süresi içerisine rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresinin 31.03.2016 günü sonuna kadar,

uzatılması uygun bulunmuştur.

Diğer taraftan;

- 2015 yılı 3 üncü ve 4 üncü geçici vergi dönemlerine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecek,

- 2015 yılına ilişkin olarak 01.03.2016-25.03.2016 tarihleri arasında verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannamesi, kanuni süresinde verilecek ve tahakkuk edecek vergi kanuni süresinde ödenecek,

- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre verilmesi gereken beyannamelere istinaden tahakkuk eden/edecek özel tüketim vergisi ile 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince işlem yapılmadan ödenmesi gereken harçlar mücbir sebep kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Öte yandan, 24.08.2015 tarihinde meydana gelen sel felaketinden Artvin ilinin Arhavi, Borçka ve Hopa İlçeleri dışındaki ilçelerdeki mükelleflerin, durumlarını ispat veya tevşik eden bilgi ve vesikalarla etkilendikleri süreyi de belirtmek suretiyle gelir/kurumlar vergisi bakımından bağlı oldukları vergi dairesine müracaat etmeleri mümkündür. Bu takdirde, mücbir sebep halinde olduğunu ileri süren mükelleflerin müracaatları tetkik edilerek, olaylardan vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak derecede etkilendikleri anlaşılanların durumlarının, mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi ve bu mükelleflerin Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerinden faydalandırılması mümkündür.

Ayrıca, dileyen mükellefler, yukarıda belirtilen tarihlerden önce de vergi beyannameleri ile bildirimlerini vererek, ödemede bulunabilecektir.

31.08.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.