Selami Bayraktar
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
selami.bayraktar@desni.com.tr

Kayıt Dışı İstihdama Servet Ödemeyin !

Değerli okurlar, bir ülkenin en önemli gelişmişlik göstergelerinden biri olan sosyal güvenliğin yaygınlığı ve sosyal güvenliğin bireylere sağladığı imkânlar düzeyi ülkemizde yayınlanan pek çok strateji ve politikaya rağmen hala çok düşük düzeydedir.

TÜİK Temmuz ayı istihdam verileri göre herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların sayısı 10.266 Bin kişinin üzerindedir. Diğer bir ifade ile Türkiye’de her 3 kişiden biri kayıt dışı yani kaçak çalışmaktadır.

Ülkemizde hızla artan nüfusun yanı sıra, kurumsal firmaların sayısının az olması, sosyal güvenlik bilincinin düşük, emeklilik yaşının beklenen yaşam süresine yakın olması, niteliksiz iş gücü, katma değeri düşük ürün ve hizmet üretimi ve SGK ve maliyenin işverene yüklediği mali külfet, kayıt dışı istihdamı her geçen günaha da arttırmaktadır.

Mali külfetten kaçan işveren, hem işçisini hem de kendi geleceğini tehlikeye atmaktadır. Sigortasız çalışan işçinin kendisi ve ailesi sağlık hizmetlerinden yararlanamadığı gibi kıdem ve ihbar tazminatı haklarından da mahrum bırakıldığı için kolayca işsiz kalabiliyor, işten ayrıldığında işsizlik maaşı alamıyor, prim gün sayısını dolduramazsa emekli olamıyor. Yaşlılıkla birlikte iş gücünü kaybeden işçi açlığa terkediliyor.

Diğer yandan kayıt dışı çalıştığını SGK ve/veya mahkemeye ispatlayan işçiyi SGK ve mahkeme tarafından derhal haklı kılıyor. Kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilen işveren uygulanacak ceza ve tahsil edilecek primlerin yanı sıra, işçinin iş kazası geçirmesi ve meslek hastalığına yakalanması durumunda oluşacak malullük aylığı veya ölümünden dolayı yakınlarına bağlanan aylıkların peşin değeri ile çok ağır maddi tazminatlara mahkûm kalıyor.

Peki, sigortasız işçi çalıştırmanın bedeli nedir?

Kaba bir hesap ile asgari ücret düzeyindeki bir personelin 1 yıllık SGK pirimi yaklaşık 11.477,76 TL’si iken, bu yükümlülükten kaçınan işverene;

İşe giriş bildirgesinin düzenlenmemesi, aylık prim ve hizmet bildirgelerinin verilmemesi, ücret bordrolarının düzenlenmemesi, yasal defterde gösterilmemesi sebepleri ile (1 yıl için 1 sigortalı) 1.sınıf tüccarlara tam 38, 2. sınıf tüccarlara 32, defter tutma yükümlülükleri olmayanlara 29 brüt asgari ücret ceza uygulanmaktadır.

1 yıl boyunca 1 personeli kayıt dışı çalıştığı tespit edilen 1. sınıf tüccar 38 bürüt asgari ücret tutarı, yani 2020 yılı için 111.834,-TL'sı idari para cezası ile bunun yanı sıra sigorta primleri asılları ve gecikme zamlarını ödemek durumunda kalacaktır.

Sigortasız Çalışan İşçi Hakkını Nasıl Arayacak?

İşçi işyerinde çalışmaya devam ediyor ise, çalıştığı iş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri veya İlçe Müdürlüklerine yazılı müracaatta bulunabilir, Alo 170 kayıt dışı istihdam ihbar hattını arayabilir. Denetime gelen SGK Denetim Memuru, çalışanları tutanağa alacaktır. Eğer işçi önceden beri işyerinde çalışıyor ise o günden önceki çalışmalara delil olacak belge veya beyanları Denetim Memuru veya Kuruma sunarak son bir yıla kadar sigorta hizmeti kazanabilir.

İşçi işyerinden ayrıldı ise, yukarıda sayılan yöntemleri uygulayabilir ancak, fili denetim sonucu kontrol tutanağında ismi geçmeyen işçinin elinde o işyerinde çalıştığına dair somut deliller olmaması halinde geriye dönük hak elde etmesi zordur. İşçi mahkemeye başvurarak hizmet tespit davası açması daha yararlı olacaktır.

04.09.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.