Şefik Şengün
Yeminli Mali Müşavir
sefiksengun44@hotmail.com

Binek Otolarına Ait Motorin, Tüpgaz, Elektrik, Benzin İle Diğer Giderlerde Kıst Uygulaması ve Alımlarda Yüklenilen KDV Durumu

Bilindiği üzere 193 Sayılı GVK’nun 40. Maddesinin ilgili bentlerinde yapılan değişiklikle, 01.01.2020 tarihinden itibaren;

1- İlgili maddenin 5. Fıkrasına göre; “Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan binek otomobillerini” giderlerinin en fazla % 70’i gider yazılabilmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, binek otolarının giderlerinin tamamını kapsamasıdır. Yani bu giderler yakıt, bakım-tamir, lastik, Muayene vb. giderlerden oluşmaktadır.

GTİP 87.03’e göre Otomobil; şoför dahil en fazla 7 kişinin oturabildiği ve binek amaçlı kullanılan otomobil, jeep, arazi taşıtı ve kaptıkaçtılardır.

*Burası çok çok daha önemli şöyleki: Yakıt giderleri derken, konuyu sadece benzin giderleri olarak değerlendirmemek gerekir. Günümüzde otomobillerin büyük bölümü motorin, tüpgaz ve elektrikli olmaktadır. Bu nedenle işletmenin aktifine kayıtlı binek araçlarından motorin, tüpgaz veya elektrikli ile çalışan varsa bunlara ait yakıt giderlerinin sorularak veya tasnif edilerek kayda alınması gerekir.

ÖRNEK 1: İşletmenin aktifine kayıtlı 4 adet otomobil mevcut olup, 2 adedi motorin ile çalışmaktadır. Ayrıca işletmenin yine aktifine kayıtlı ve motorinle çalışan 20 adet kamyon - kamyonet ve 4 adet te iş makinası bulunmaktadır. Şayet ÖKC veya faturalarında plaka plaka yazılı ve tutarlarda belli ise otomobillere ait olanların asgari %30 gider kısıtlamasına tabi tutulması gerekir. Şayet taşıt tanıma sistemi sonucu faturaya dönüştürülmüş veya firmanın yakıt deposu olup, deposuna döktürüp fatura almış ise, bu durumda firma yetkililerince faturanın üzerine kurşun kalemle kaç litresinin otomobillere ait olduğunun mutlaka not düşülmesi gerekir.

2- İlgili maddenin 1. Fıkrasına göre; “Kiralama yoluyla edinilen ve işte kullanılan binek otomobillerinin” araç başı 2024 yılında gider yazılacak azami tutar KDV hariç aylık 26.000,00 TL’dir. Aşan kısmı KKEG olarak dikkate alınmalıdır.

ÖRNEK 2: İşletme 2024 /Ağustos ayında 3 adet binek aracı kiralamış ve ayın sonunda kendisine KDV hariç 90.000,00 TL fatura kesilmiştir. Bu durumda araç başı olan 26.000*3= 78.000 TL’lık kısmı normal gider ve artan (90.000-78.000)= 12.000+ % 20 KDV = 14.400 TL’sı KKEG olarak kayda alınmalıdır.

3- İlgili maddenin 1. Fıkrasına göre; “Binek otolarına ait maliyete atılabilecek ÖTV+KDV tutarı 2024 yılı için 690.000 TL olabilecektir.

ÖRNEK 3: İşletme 2024 /Ağustos ayında 1 adet otomobil almıştır. Fatura tutarları aşağıdaki gibidir.

Şayet mükellef yukarıdaki bedellerin tamamını maliyete atmayıp, ÖTV+KDV doğrudan gider yazmak istiyorsa alış kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

NOT: KDV Kanunun 30. Maddesine göre binek otomobillerine ait KDV’ler indirim konusu yapılamaz.

4- İlgili maddenin 7. Fıkrasına göre; “Binek otolarına ait ayrılacak amortisman matrahı 2024 yılı için 790.000 TL olabilecektir. Ancak otomobil 2. El olarak alınmış ve KDV maliyete intikal ettirmemiş ise veya ilk alışta KDV veya ÖTV veya ikisi birden doğrudan gider yazılmamışsa, bu durumda amortisman matrahı 1.500.000 TL olacaktır.

ÖRNEK 4: 3. Maddedeki alınan aracın amortisman matrahı 790.000 TL olacaktır. Önemli açıklama: Binek otoları VUK mük. 298 A ve Ç bentlerine göre, ister enflasyon düzeltmesine tabi tutulsun ister yeniden değerleme yapılsın, oluşan matrahı üzerinden değil, ilk matrah üzerinden amortisman ayrılamaya devam edilir.

ÖRNEK 5: 3. Maddedeki alınan aracın 2025 yılında Enflasyon Düzeltmesi yapılmış ve yeni değeri 3.800.000 TL olmuştur. Ancak amortisman matrahı yine 790.000 TL olacaktır.

5- 213 sayılı VUK’nun 320. Maddesine göre, Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmede kullanılan binek otolarının amortismanları aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir.

ÖRNEK 6: 3. Maddedeki alınan aracın 2024 yılında nihayet ayırabileceği amortisman tutarı 790.000*0,20/12*5= 65.833,33 TL olabilecektir. Bu yıl artan (158.000-65.833,33)=92.166,67 TL’sı 2028 yılında dikkate alınabilecektir.                                             

Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla,

16.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.