Şefik Şengün
Yeminli Mali Müşavir
sefiksengun44@hotmail.com

2 Nolu KDV Tevkifatı İle İlgili Kayıt, Beyan, İndirim Şekli ve Muhasebe Kayıtları

Bilindiği üzere 2 Nolu KDV ile beyan edilen KDV’nin süresinde ödenmesi şartıyla, beyannamenin ait olduğu dönemde veya sonraki dönemlerde indirim konusu yapılabileceği bir önceki yazımızda açıklanmıştı.

Ancak bu konudaki ilave iş yükü kafa karışıklığına sebebiyet vereceği aşikardır. Bu nedenle bir nebze olsun, işin biraz daha kolay takibi için görüşümüzü meslektaşlarımın takdirlerine arz etmek istedim.

1- Mükelleflerimizin tamamına yakını (mücbir sebep durumu devam edenler hariç) 2 Nolu KDV Tevkifatı beyannamelerini süresinde vermekte ve vergilerine nakden veya mahsuben vadesinde ödemektedirler.  Bu sebeple normal sistemi hiç bozmadan, örneğin 191 nolu hesapta oranlarına göre alt kırılımlar bazında;

*2/10 tevkifat için 191 2/10 KDV Tevkifatı Hes.,

*4/10 tevkifat için 191 4/10 KDV Tevkifatı Hes.,

*5/10 tevkifat için 191 5/10 KDV Tevkifatı Hes.,

*7/10 tevkifat için 191 7/10 KDV Tevkifatı Hes.,

*9/10 tevkifat için 191 9/10 KDV Tevkifatı Hes.

Şeklinde veya benzer hesaplarda takip edip 2 Nolu beyannamelerini sisteme atalım.

Daha sonra takip eden ayda  ilgili döneme ait 1 Nolu KDV beyannamesini vermeden önce, mükellefin internet Vergi Dairesinden 9015 Kodlu Tevkifata ilişkin  KDV tutarının ödenmeyen kısmını ilgili ayda, 192 Nolu hesaba virman yapıp indirimlerden çıkaralım. Bu işlemi her ay itibarıyla düzenli olarak yaptığımız takdirde, daha kolay takip etmiş olacağız.  Bunlara sırasıyla birer örnek verecek olursak;

A) 2024 OCAK AYI İŞLEM VE BEYANLARI:

a) Mükellefin 2 Nolu KDV’yi süresinde ödemesi halinde:

ÖRNEK 1: 2024 Ocak ayında 2 nolu tevkifatla ilişkin 191 nolu hesapta toplam 422.000,00 TL KDV beyan konusu yapılmış ve  aşağıda olduğu gibi karşılığı “360 .. Ödenecek KDV Tevkifatı hesabı”nda izlenmiştir.

----------------------------------31.01.2024----------------------------------

191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı    422.000

                360 …. Öden. KDV Tevkifatı                     422.000

2024 Ocak KDV Tevkifatı Tahakkuk Kaydı

-----------------------------------------/-----------------------------------------

25.02.2024 tarihi itibarıyla yaptığımız sorgulamada, mükellefin bu KDV’yi ödediği görülmüştür. Bu durumda yapılacak herhangi bir işlem bulunmayacaktır. Yani süresinde beyan ve ödeme yapıldığı takdirde, ek bir öteleme kaydı yapmaya gerek kalmayacaktır.

b) Mükellefin 2 Nolu KDV’yi kısmen süresinde ödemesi halinde:

ÖRNEK 2: 25.02.2024 tarihi itibarıyla yaptığımız sorgulamada, mükellefin tahakkuk eden 422.000,00 TL KDV’nin 222.000,00 TL’lık kısmını ödediği ve 200.000,00 TL’yi henüz ödemediği görülmüştür. Bu durumda 2024 Ocak ayına aşağıdaki kayıt ilave olarak yapılabilecektir.

----------------------------------31.01.2024----------------------------------

192 ……Sorumlu Sıf. Ödenmeyen KDV Tevk.  200.000

            191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı  200.000

2024/Ocak ayı tahakkuk eden KDV Tevkifatının

indirimden çıkarılması

-----------------------------------------/-----------------------------------------

c) Mükellefin 2 Nolu KDV’yi hiç ödememesi halinde:

ÖRNEK 3: 25.02.2024 tarihi itibarıyla yaptığımız sorgulamada, mükellefin 422.000,00 TL KDV’nin tamamını ödemediği görülmüştür. Bu durumda 2024 Ocak ayına aşağıdaki kaydın ilave olarak yapılması gerekecektir.

----------------------------------31.01.2024----------------------------------

192 ……Sorumlu Sıf. Ödenmeyen KDV Tevk.    422.000

            191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı   422.000

2024 Ocak tahakkuk eden KDV Tevkifatının

indirimden çıkarılması

-----------------------------------------/-----------------------------------------

ÖNEMLİ NOT: Burada dikkat edilmesi gereken husus, 192 Nolu hesap bakiyesinin indirime konu edilmemesidir. Esas itibarıyla 192 Nolu DİĞER KDV hesabının tanımı “Teşvikli yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gerektiği halde ödenmeyip, fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenen katma değer vergisinin, ertelemenin bir yıl içinde olması halinde kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.” Şeklindedir.

Aslında bağlayıcı olan tebliğ açıklaması olmakla birlikte, birçok yorumcu “192 Diğer KDV Hesabı: Ödenmesi gerektiği halde ödenmeyip, fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenen katma değer vergisinin, ertelemenin bir yıl içinde olması halinde kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.” şeklinde elastik bir yaklaşım gösterdiklerinden ve bizce de bu konuda en mantıklı hesap 192 olduğundan, bunu kullanmanın dışında alternatif bir hesapta bulunmamaktadır. Ancak Bakanlık değişik bir yorum ve hesap önerirse buna göre kayıt yapılır.

B) 2024 ŞUBAT AYI İŞLEM VE BEYANLARI:

ÖRNEK 4: Mükellef 2024 Şubat ayında 2 nolu tevkifatla ilişkin 191 nolu hesapta toplam 330.000,00 TL KDV beyan konusu yapmış ve  aşağıda olduğu gibi 360 Ödenecek KDV Tevkifatı hesabında izlemiştir.

----------------------------------29.02.2024----------------------------------

191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı 330.000

360 …. Öden. KDV Tevkifatı            330.000

2024 Şubat 2 Nolu KDV Tevkifatı Tahakkuk Kaydı

-----------------------------------------/-----------------------------------------

25.03.2024 tarihi itibarıyla yaptığımız sorgulamada, mükellefin 2 Nolu KDV’den Ocak’ta kalan 200.000,00 TL yanısıra Şubattaki 2 Nolu KDV’den 300.000,00 TL’lık kısmı ödemediği görülmüştür. Bu durumda 2024 Şubat ayına aşağıdaki kaydın ilave olarak yapılması gerekecektir.

----------------------------------29.02.2024----------------------------------

192 ……Sorumlu Sıf. Ödenmeyen KDV Tevk.    300.000

            191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı    300.000

2024 Şubat tahakkuk eden KDV Tevkifatının

indirimden çıkarılması

-----------------------------------------/-----------------------------------------

Yani Şubat ayında da tevkifattan dolayı sadece 30.000,00 TL indirim konusu yapılmış olacaktır.

C) 2024 MART AYI İŞLEM VE BEYANLARI:

ÖRNEK 5: Mükellef 2024 Mart ayında 2 nolu tevkifatla ilişkin 191 nolu hesapta toplam 172.000,00 TL KDV beyan konusu yapmış ve  aşağıda olduğu gibi 360 Ödenecek KDV Tevkifatı hesabında izlemiştir.

----------------------------------31.03.2024----------------------------------

191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı 172.000

                        360 …. Öden. KDV Tevkifatı             172.000

2024 Mart KDV Tevkifatı Tahakkuk Kaydı

-----------------------------------------/-----------------------------------------

25.04.2024 tarihi itibarıyla yaptığımız sorgulamada, mükellefin 2 Nolu KDV’den kalan borçların sadece Mart ayına ait 100.000,00 TL’yi ödemediği, diğerlerinin tamamını ödediği görülmüştür. Bu durumda 2024 Mart ayında aşağıdaki 2 kaydın ilave olarak yapılması gerekecektir.

----------------------------------31.03.2024----------------------------------

192 ……Sorumlu Sıf. Ödenmeyen KDV Tevk.    100.000

                      191 2/10-99/10 Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı    100.000

2024 Mart tahakkuk eden KDV Tevkifatının İndirimden çıkarılması

-----------------------------------------/-----------------------------------------

-----------------------------------------/-----------------------------------------

191 ……Sorumlu Sıf. Ödenen KDV Tevk.          500.000

                        192 … Sorumlu Sıfatıyla KDV Tevkifatı  500.000

2024 Ocak (200.000,00) ve Şubat (300.000,00)

Ödenen KDV Tevkifatının indirime ilavesi

-----------------------------------------/-----------------------------------------

Yani Mart ayında da tevkifattan dolayı indirim konusu yapılacak KDV (72.000+500.000)= 572.000 TL olacaktır.

D) MÜCBİR SEBEP BÖLGESİNDE BULUNAN MÜKELLEFLERİN 2 NOLU KDV DURUMU

Bilindiği üzere, deprem tarihi itibarıyla mücbir sebep Bölgesinde bulunan mükelleflerin veya o tarihte Meslek Mensubunun Aracılık sözleşmesi bulunduğu mücbir sebep Bölgesi dışındaki mükelleflerin beyanname verme süresi, mücbir sebebin ortadan kaldığı tarihi takip eden 15. günü sonuna ve ödemeleri ise genelde aynı ayın son gününe kadar olmaktadır. Örneğin şu an 4 il ve 2 ilçede durum böyledir. Bu İl ve İlçelerde şu an itibarıyla beyanname verme sürelerinin son günü 15.05.2024 ve ödeme vadeleri ise 31.05.2024’tür.

Kanunda indirim hakkı sadece ödeme şartına bağlandığından, bu durumdaki Mükellefler de ödemeyi gerçekleştirmedikleri takdirde, mücbir sebep Bölgesinde bulunsalar dahi, ödeme yapılmadan indirim hakkını kullanamayacaklardır.

E) KANUNİ SÜRESİNDEN SONRA DOĞRUDAN VEYA PİŞMANLIKLA VERİLEN 2 NOLU KDV BEYANNAMELERİNDE İNDİRİM HAKKI

Kanuni süresinden sonra düzeltme yoluyla (pişmanlık dahil) verilen 2 Nolu Beyannamelere göre tahakkuk eden KDV’ler ödenmeden indirim konusu yapılamayacaktır.

ÖRNEK 6: 2024/Şubat ayında beyan dışı kalan 20.000,00 TL Vergi tevkifatı 15.04.2024 tarihinde pişmanlıkla beyan edilmiş ve 26.04.2024 tarihinde ödenmiştir. Bu beyan veya ek düzeltme kanuni süresinde verilmediğinden, ödeme Nisan ayında yapıldığından, her hal ve takdirde 2024 Nisan döneminde indirim konusu yapılabilecektir.

Bilgilerinize sunulur.

Saygılarımla

20.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.