Şefik Şengün
Yeminli Mali Müşavir
sefiksengun44@hotmail.com

2022 Yılı Matrahının 7440 Sayılı Yasa Kapsamında Artırılmasında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Bir Husus

1-2022 Yılı Matrahının Artırılması Halinde Ödenecek Gelir/Kurumlar Vergisi Toplamı:

Bilindiği üzere, 7440 Sayılı Yasa kapsamında yapılacak başvurular 30.06.2023 tarihinde sona ermişti. Ancak 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ve civar İllerde meydana gelen deprem nedeniyle, deprem tarihi itibarıyla Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde (11 il, 1 ilçe) kayıtlı bulunan mükellefler, 31.07.2023 tarihine kadar mücbir sebep kapsamına almıştı.

Daha sonra tekrar Maliye Bakanlığı, 27.07.2023 tarihinde yaptığı duyuru ile bu 11 İl içerisinde bulunan Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep İline bağlı Islahiye ve Nurdağı İlçelerinde (4 İl, 2 İlçe)  Mücbir sebep süresini 30.11.2023 tarihine kadar uzatmış bulunmaktadır.

Bu meyanda mücbir sebep ilan edilen yerlerde 7440 Sayılı Yasaya göre başvuru süreleri, mücbir sebebin kalktığı tarihi takip eden 3 ayın sonuna kadar olduğundan, son düzenlemelere göre 7440 Sayılı Yasaya göre bu yerlerdeki Mükelleflerin başvuru süreleri;

a) Adana, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep  (Islahiye ve Nurdağı İlçeleri hariç) , Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde  en son 31.10.2023 tarihine kadar,

b) Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep İline bağlı Islahiye ve Nurdağı İlçelerinde en son 29.02.2024 tarihine kadar

olabilecektir.

Bu sebeple 2022 Gelir veya kurumlar vergisi matrahlarını arttırmak isteyen mükelleflerin, olayın sadece matrah artırımından ibaret olmadığını, bunun yanısıra yapılan hesaplamalar sonucu, çıkan matraha göre 2022 matrahını da düzeltmeleri gerektiğinin bilinmesi gerekir.

Örnek 1: Mükellef A’nın 2021 ve 2022 mali verileri aşağıdaki gibidir. Mükellef 2022 Yılı KV matrahını artırmak istemiştir.

2021 yılı Mali Karı 800.000,00 TL’dir. 2022/3. dönem ve yıllık KV’sinde zarar beyan etmiştir. Buna göre 7440 Sayılı Yasanın 5 ve Geçici 1. Maddeleri doğrultusunda tahakkuk edecek vergi tutarları aşağıdaki gibi olacaktır.

Bu dört veri içerisinde en yüksek olanın esas alınması gerekir. 2022 3. Dönem geçici ve yıllık beyannamede zarar beyan edildiğinden bu matrahlar sıfır kabul edilecektir. Ancak 2021 yılı matrahı 800.000 TL olduğundan ve bu tutarın % 122,93 olarak artırılması gerektiğinden, hesaplanan 1.783.440,00 TL, hem 2022 yılının düzeltme matrahı (Geçici madde 1) ve hemde aynı yılın artırım matrahı (7440 madde:5) olacaktır.

Yani gerçekte mükellef 2022 yılında zarar beyan ettiği halde, aşağıda hesaplandığı üzere, adına matrah artırımı için 66.879,00 TL veya 89.172,00 TL vergi, ayrıca 410.191,20 TL kurumlar vergisi tahakkuk edecektir.

Örnek 2: Mükellef B’nin 2021 ve 2022 mali verileri aşağıdaki gibidir. Mükellef 2022 Yılı KV matrahını artırmak istemiştir.

2021 yılı Mali Karı 800.000,00 TL’dir. 2022/3. Dönem geçici vergi matrahı 1.000.000 TL ve yıllık KV matrahı 1.800.000,00 TL’dir. Buna göre 7440 Sayılı Yasanın 5 ve Geçici 1. Maddeleri doğrultusunda tahakkuk edecek vergi tutarları aşağıdaki gibi olacaktır.

Bu dört veri içerisinde en yüksek olanın esas alınması gerekir. 2022 yıllık matrahı en yüksek veri olduğundan, 2022 yılı KV beyannamesi düzeltilmeyecektir. Aşağıda görüleceği üzere, mükellef adına sadece 67.500,00 ile 90.000,00 arasında bir vergi tahakkuk edecektir.

2-2022 Yılı Matrahının Artırılması Halinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

Vergi sistemimizde ilk defa beyannamesi verilmeyen yıl, artırım kapsamına alınmıştır. Bunun için bazı farklılıklar taşımıştır. Bu farklılıklara dikkat etmek gerekecektir.

a) Matrah artırımından yararlanabilmek için öncelikle 2022 normal gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gerekir.

b) 5. Maddeye göre matrah artırımında bulunulduğu takdirde, matrah artırımında bulunulan diğer yılların zararlarının % 50’si sonraki yıllarda indirim konusu yapılabildiği halde, 2022 yılı zararının tamamı indirim konusu yapılamamaktadır.

c) Yine aynı şekilde bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmemektedir.

d) Düzeltme beyanları defter kayıtlarındaki kar veya zararı yansıtmadığından, zorunlu değilse Bilanço ve Gelir Tablosu eklenmemelidir. Zorunlu ise bunlarda bir değişiklik yapılmamalıdır.

e) Düzeltme beyanları sonucu çıkan gelir veya kurumlar vergilerinin; 1. Maddenin a fıkrasında yazılı mükelleflerin en geç 30.11.2023 tarihine kadar, b fıkrasında belirtilen mükelleflerin en geç 01.04.2023 tarihine kadar ödemeleri gerekir.

f) Düzeltme beyanı vermesi gerektiği halde, bu beyanname verilmeden madde 5’e göre beyanda bulunulması halinde matrah doğru tespit edilmişse ve ödemesi zamanında yapılmışsa bizce matrah artırımı haklarından yararlanabilir. Ancak vergi dairesi mükellefi beyana davet eder ve mükellef icabet etmezse, bu durumda inceleme veya takdir sonucuna göre işlem yapmış olacaktır.

3-Sözkonusu Bölgelerde Mücbir Sebep Süresinin Yeniden Uzatılma Durumu:

06.02.2023 tarihinde meydana gelen deprem sonucu, alt yapı yetersizliği nedeniyle bazı yerlerde mücbir sebebin tekrar uzatılması halinde, 7440 sayılı yasa başvuru ve ödeme süreleri doğal olarak bu Bölgelere mahsus yeniden şekilleneceği tabiidir.

Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla

22.08.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.