Bilindiği üzere, 213 sayılı VUK mükerrer 298. Maddesi gereği; kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10’dan fazla olması halinde mali tablolarında yer alan ve parasal olmayan tüm kıymetlerini enflasyon düzeltmesine tabi tutmak zorundadırlar.
Daha önceki yıllarda ve ayrıca dün TÜİK tarafından açıklanan fiyat endeksi verilerine göre;
* 2019 sonu itibarıyla bir önceki yılın Aralık ayına göre yıllık Yİ-ÜFE artış oranı % 7,36
* 2020 sonu itibarıyla bir önceki yılın Aralık ayına göre yıllık Yİ-ÜFE artış oranı % 25,15
* 2021 sonu itibarıyla bir önceki yılın Aralık ayına göre yıllık Yİ-ÜFE artış oranı % 79,89
olarak açıklanmıştır. Sadece bireysel bazda dahi 3 yılın toplamı (7,36+25,15+79,89/3)=112,40 olmuş ve fiyat artışları oranı ise aşağı tabloda görüleceği üzere % 141,70 olarak gerçekleştiğinden, yasal bir düzenleme yapılmadığı takdirde, 31.12.2021 tarihi itibarıyla enflasyon düzeltme şartları oluşmuş görülmektedir. Kaldı ki mükellef aleyhine geriye doğru yasal düzenleme yapmak hukuksal bir sorun da doğurabilecektir.
2018 Aralık ayındaki Yİ-ÜFE Endeksi toplamı |
A |
422,94 |
2021 Aralık ayındaki Yİ-ÜFE Endeksi toplamı |
B |
1.022,25 |
Endeks Farkı |
C (B-A) |
599,31 |
Artış oranı (%) |
D (C:A) |
141,70 |
Buna göre bundan böyle (2022 ve müteakip yıllarda) geçici vergi dönemlerinden başlamak üzere;
Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erecektir. Ancak tekrar herhangi bir geçici vergi döneminde enflasyon şartlarının oluşması halinde o yılın tamamında enflasyon düzeltmesi zorunlu olacaktır. Yıl sonunda gerçekleşmesi halinde örneğin 2021 yılı gibi, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi haline kadar devam edecektir. Tabi ki yıl sonunda gerçekleşmesi halinde sadece ilgili yılın sonunda tek işlem ve hesaplama yapılacaktır.
Enflasyon düzeltmesine, en son yapılan 31.12.2004 tarihinden itibaren başlanılacaktır. Ancak 01.01.2005 tarihinden sonra kurulan ve halen aktif olan işletmeler, kuruluş tarihinden itibaren enflasyon düzeltmesi yapacaklardır. Bu düzeltme sonucu geçmiş yıllarla ilgili düzeltme sonuçları kar veya zarar hesabında dikkate alınmaz. Ancak sermaye farkları hariç, cari dönem enflasyon farkları neticede kara zarar hesabına aktarılacaktır.
Diğer yandan bu durum karşısında gerek 7326 sayılı Yasanın geçici 31. Maddesi çerçevesinde 31.12.2021 tarihine kadar ve gerekse 7338 sayılı yasanın geçici 32. Maddesi kapsamında 01.01.2022 tarihinden itibaren yapılabilecek yeniden değerlemenin bir avantajı kalmamaktadır. Ancak bugüne kadar 7326 sayılı yasa kapsamında yeniden değerleme yapıp beyanda bulunanlarla ilgili ne gibi düzenlemeler yapılır beklemek gerekecektir.
Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla,
04.01.2022
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.