YAZARLARIMIZ
Sefer Göktaş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
goktas.sefer@gmail.com



555 Sıra Nolu VUK Tebliğine İstiaden Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Nasıl Yapılacaktır?

Enflasyon düzeltmesine ilişkin 30.12.2023 tarih ve 555 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Tebliğ T.C. Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Söz konusu tebliğ uyarınca parasal olmayan kıymetlerden özellikle öz kaynaklar ve sermaye kalemlerinin nasıl düzeltmeye tabi tutulacağı konusunda meslek mensupları arasında fikir ayrılılarının olduğu görülmektedir. 555 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Tebliğinde öz kaynaklar ve sermaye kalemlerine geniş yer verilmektedir. Peki parasal olmayan kıymetlerden olan Sermaye hesabı nasıl düzeltilecektir.

Sermaye düzeltimi gerçekleştirilirken düzeltmeye esas tarih aşağıdaki esaslara göre belirlenecektir.

Nakit olarak ödenmiş sermaye

Tahsil Tarihi

Ayni sermaye olarak konulan kıymetler

Mülkiyetin İntikal Ettiği Tarih

Kar Yedeklerin Sermayeye ilave edilmesi dolayısıyla artırılan sermaye

Tescil Tarihi

Geçmiş Yıl Karlarının Sermayeye ilave edilmesi dolayısıyla artırılan sermaye

Tescil Tarihi

Dönem Karının Sermayeye ilave edilmesi dolayısıyla artırılan sermaye

Tescil Tarihi

Nakdi sermaye karşılığı alınan hisse senetleri

Ödeme Tarihi

Ayni sermaye karşılığı alınan hisse senetleri

Sermaye Olarak Konulan Kıymetlerin Mülkiyetinin İntikal Ettiği Tarih

Temettü karşılığı alınan hisse senetleri

İştirak Edilen Şirket Sermayesinin Tescil Tarihi

 

  Konuyu bir örnek ile açıklarsak;

  • X Ticaret Ltd.Şti. 01.10.2003 tarihinde 10.000,00.-TL bedel ile kurulmuştur.
  • X Ticaret Ltd.Şti. 10.11.2005 tarihinde (tescil tarihi) sermaye artırımına giderek kayıtlı sermayesini 50.000,00.-TL’ye çıkarmıştır. Artırılan tutarın yarısı tescil tarihinde nakit olarak ödenmiş olup kalan tutar 24 ay içerisinde nakit olarak ödenecektir. Ödemeler aşağıdaki gibi gerçekleştirilmiştir.
    • 31.12.2005 – 5.000,00.-TL
    • 05.05.2006 – 6.000,00.-TL
    • 01.06.2006 – 3.000,00.-TL
    • 10.06.2006 – 1.000,00.-TL
    • 30.06.2006 – 4.000,00.-TL
    • 01.07.2006 – 1.000,00.-TL
  • X Ticaret Ltd.Şti. 01.01.2010 tarihinde (tescil tarihi) sermaye artırımına giderek kayıtlı sermayesini 1.000.000,00.-TL’ye çıkarmıştır. Sermaye artırımının 400.000,00.-TL’si Geçmiş Yıl Karlarından, 200.000,00.-TL’si tescil tarihinde nakden ödenmiş olup kalan tutar 24 ay içerisinde nakit olarak ödenecektir. Ödemeler aşağıdaki gibi gerçekleştirilmiştir.
    • 05.05.2010 – 100.000,00.-TL
    • 30.05.2010 – 100.000,00.-TL
    • 01.06.2010 – 150.000,00.-TL
  • X Ticaret Ltd.Şti. 15.11.2015 tarihinde (tescil tarihi) sermaye artırımına giderek kayıtlı sermayesini 10.000.000,00.-TL’ye çıkarmıştır. Sermaye artırımının 5.000.000,00.-TL’si tescil tarihinde nakden ödenmiş olup kalan tutar için şirket ortağı tarafından 4.000.000,00.-TL değerinde daire verilmiştir. ( Taşınmaz 01.12.2015 tarihinde şirket mülkiyetine intikal etmiştir.)
  • X Ticaret Ltd.Şti. 01.05.2018 tarihinde (tescil tarihi) sermaye artırımına giderek kayıtlı sermayesini 30.000.000,00.-TL’ye çıkarmıştır. Sermaye artırımının tamamı geçmiş yıl karından karşılanmıştır.
  • X Ticaret Ltd.Şti. 01.10.2022 tarihinde (tescil tarihi) sermaye artırımına giderek kayıtlı sermayesini 50.000.000,00.-TL’ye çıkarmıştır. Sermaye artırımının 698.180,72.-TL’si Geçmiş Yıl Karlarından, 1.200.000,00.-TL’si tescil tarihinde nakden ödenmiş olup kalan tutar 24 ay içerisinde nakit olarak ödenecektir. Ödemeler aşağıdaki gibi gerçekleştirilmiştir.
    • 01.11.2022 – 1.100.000,00.-TL
    • 10.11.2022 – 2.100.000,00.-TL
    • 05.12.2022 – 3.150.000,00.-TL
    • 01.01.2023 – 2.230.000,00.-TL
    • 19.03.2023 – 1.980.145,55.-TL
    • 30.05.2023 –    795.000,00.-TL
    • 08.06.2023 – 3.874.559,92.-TL
    • 07.10.2023 – 2.872.113,81.-TL

Sermaye düzeltimi tablosu aşağıdaki gibidir.

Açıklama

Tarihi

Sermaye Tutarı

İlgili Ay Yİ-ÜFE

Aralık 2023 Yİ-ÜFE

Düzeltme Katsayısı

Düzeltilmiş Değeri

Kuruluş Sermayesi

01.10.2003

10.000,00

114,83

2915,02

25,38552643

253.855,26

Sermaye Artırımı Nakden

10.11.2005

20.000,00

121,4

2915,02

24,01169687

480.233,94

Sermaye Artırımı Nakden

31.12.2005

5.000,00

121,14

2915,02

24,06323262

120.316,16

Sermaye Artırımı Nakden

05.05.2006

6.000,00

130,05

2915,02

22,41460977

134.487,66

Sermaye Artırımı Nakden

01.06.2006

3.000,00

135,28

2915,02

21,54804849

64.644,15

Sermaye Artırımı Nakden

10.06.2006

1.000,00

135,28

2915,02

21,54804849

21.548,05

Sermaye Artırımı Nakden

30.06.2006

4.000,00

135,28

2915,02

21,54804849

86.192,19

Sermaye Artırımı Nakden

01.07.2006

1.000,00

136,45

2915,02

21,36328325

21.363,28

Sermaye Artırımı Geçmiş Yıl Karları

01.01.2010

400.000,00

164,94

2915,02

17,6732145

7.069.285,80

Sermaye Artırımı Nakden

01.01.2010

200.000,00

164,94

2915,02

17,6732145

3.534.642,90

Sermaye Artırımı Nakden

05.05.2010

100.000,00

172,95

2915,02

16,85469789

1.685.469,79

Sermaye Artırımı Nakden

30.05.2010

100.000,00

172,95

2915,02

16,85469789

1.685.469,79

Sermaye Artırımı Nakden

01.06.2010

150.000,00

172,08

2915,02

16,93991167

2.540.986,75

Sermaye Artırımı Nakden

15.11.2015

5.000.000,00

250,13

2915,02

11,65401991

58.270.099,55

Sermaye Artırımı Ayni

01.12.2015

4.000.000,00

249,31

2915,02

11,69235089

46.769.403,55

Sermaye Artırımı Geçmiş Yıl Karları

01.05.2018

20.000.000,00

354,85

2915,02

8,214794984

164.295.899,68

Sermaye Artırımı Geçmiş Yıl Karları

01.10.2022

698.180,72

2011,13

2915,02

1,449443845

1.011.973,75

Sermaye Artırımı Nakden

01.10.2022

1.200.000,00

2011,13

2915,02

1,449443845

1.739.332,61

Sermaye Artırımı Nakden

01.11.2022

1.100.000,00

2026,08

2915,02

1,438748717

1.582.623,59

Sermaye Artırımı Nakden

10.11.2022

2.100.000,00

2026,08

2915,02

1,438748717

3.021.372,31

Sermaye Artırımı Nakden

05.12.2022

3.150.000,00

2021,19

2915,02

1,442229578

4.543.023,17

Sermaye Artırımı Nakden

01.01.2023

2.230.000,00

2105,17

2915,02

1,384695773

3.087.871,57

Sermaye Artırımı Nakden

19.03.2023

1.980.145,55

2147,44

2915,02

1,357439556

2.687.927,90

Sermaye Artırımı Nakden

30.05.2023

795.000,00

2179,02

2915,02

1,337766519

1.063.524,38

Sermaye Artırımı Nakden

08.06.2023

3.874.559,92

2320,72

2915,02

1,256084319

4.866.773,96

Sermaye Artırımı Nakden

07.10.2023

2.872.113,81

2803,29

2915,02

1,03985674

2.986.586,90

TOPLAM

 

50.000.000,00

 

 

 

313.624.908,64

*** 555 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Tebliğinin Uygulanacak düzeltme katsayıları bölümü Madde 17’de Düzeltme işleminde esas alınabilecek en eski "Düzeltmeye Esas Tarih" 2005 yılı olarak dikkate alınması gerektiği düzenlenmiştir. Şirket kuruluşu 01.10.2003 tarihi olmasına rağmen Ocak 2005 dönemi Yİ-ÜFE oranı dikkate alınmıştır.

  • X Ticaret Ltd.Şti.’nin 31.12.2023 tarihi itibari ile düzeltilmiş sermayesi 313.624.908,64.-TL olmuştur. Yalnız Sermaye artırımı tescili gerekli bir işlem olduğundan Sermaye ile düzeltilmiş sermaye arasındaki fark olan ( 313.624.908,64 – 50.000.000,00=) 263.624.908,64.-TL 502- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları hesabında izlenecektir.

30.01.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM