Sefa Yayla
E. Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri
Yayla Denetim Danışmanlık Eğitim YGM A.Ş.
www.yayladenetim.com
sefayayla@yayladenetim.com.tr

Damping Vergisinde Ceza Uygulanması

ÖZET                              

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun Kapsamında bir Gözetim Koruma Önlemi olan damping vergisinin tahsil edilmemesi ya da eksik tahsil edilmesi halinde Gümrük Kanunu hükümlerine göre, gümrük vergisi sayılarak Gümrük Kanunu Hükümlerine göre idari para cezası uygulanması, aşağıda açıkladığımız hukuki gerekçelerle ve Kanunsuz ceza olmaz ilkesine aykırı olduğundan ceza uygulanmaz.

Anahtar Kelimeler: Damping vergisi, İthalatta ÖTV matrahı  İthalata KDV matrahı, indirilecek KDV, ithalatta gözetim önlemi, ithalatta koruma önlemi,

I. GİRİŞ

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun 15'inci maddesinin 1'inci fıkrasında; gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı; ikinci fıkrasında da, ödenmeyen dampinge karşı verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Gümrük İdarelerince kovuşturulacağı hükümlerine yer verilmiştir.  3577 sayılı Kanunun 16'ncı maddesinin 2'nci fıkrasında; bu Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların, bu Kanuna aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanununda, Ek olarak tahakkuk ettirilen dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi için 4458 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza kararı alınması yönünde herhangi bir düzenleme bulunmadığından,  Gümrük Kanununa göre Damping Vergisine uygulanan ceza kanaatimizce hukuka aykırıdır.

II. DAMPİNG VERGİSİNDEN KAYNAKLI KDV VE ÖTV’DE CEZA UYGULANMASI

1. 3065 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre, “ithalatta KDV matrahına;

a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf veya müstesna olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri,

b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,

c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler,

dahil olacaktır.”

2-Özel Tüketim Vergisi Matrahı

ÖTV’nin vergi daireleri tarafından tahsil edilecek kısmı için Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi 3 üncü fıkrasına göre; “II, III [(B) cetvelindekiler hariç] ve IV sayılı listedeki mallar için verginin matrahı , bunların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç, katma değer vergisini oluşturan unsurlardan teşekkül eder.”

ÖTV Kanunu’nun 16 ıncı maddesi 3’ncü fıkrasına göre; “Bu Kanuna göre gümrükte vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek ithal edilen malların hiç alınmamış veya eksik alınmış özel tüketim vergisi ile vergiden müstesna olduğu halde yanlışlıkla alınan veya fazla alındığı anlaşılan özel tüketim vergisi hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’ndaki esaslara göre işlem yapılır. İthal edilecek mala ilişkin beyan üzerinden hesaplanan vergiler ile muayene ve denetleme sonucu hesaplanan vergiler arasındaki farklarda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca ithalat vergileri noksanlıklarında uygulanacak esaslara göre para cezası kesilir.” Hükmü yol göstericiliği ile  gidilen vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak cezalar Gümrük Kanunu’nun 234-238 maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Damping Vergisi ödenmediğinde ya da eksik ödendiğinde ithalatta varsa  ÖTV ve KDV matrahına girdiğinden, ÖTV Kanunu’nun 11 ve 16 ıncı maddeleri ile KDV’nn 48 ve 51 inci maddesinden hareketle, eksik alınan ÖTV ve KDV’ye ceza uygulanacağına kuşku yoktur.

III. DAMPİNG VERGİSİNE CEZA UYGULANMASI  AŞAĞIDA BELİRTİLEN NEDENLERLE HUKUKA  AYKIRIDIR.

a) 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun 15'inci maddesinin 1'inci fıkrasında; gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı; ikinci fıkrasında da, ödenmeyen dampinge karşı verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Gümrük İdarelerince kovuşturulacağı hükümlerine yer verilmiştir.  16'ncı maddesinin 2'nci fıkrasında; bu Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların, bu Kanuna aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanununda, Ek olarak tahakkuk ettirilen dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi için 4458 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza kararı alınması yönünde herhangi bir düzenleme bulunmadığından, tarafımıza Gümrük Kanununa göre uygulanan Damping Vergisinden kaynaklı cezalar hukuka aykırı olduğundan kaldırılması gerekmektedir.

b) Danıştay Kararına Göre Damping Vergisinin Ödenmemesi Ya da Eksik Ödenmesi Halinde  Gümrük Kanununa Göre ceza Uygulanması Hukuka Aykırıdır.

Danıştay 7. Dairesinin,: 2005/1117 Esas No.lu ve 2007/2800 Karar No.lu ve 20.06.2007 tarihli kararında Özetle;  “Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü: 

Temyiz başvurusu; davacı Şirket adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında ithal edilen eşya için ek olarak tahakkuk ettirilen damping vergisi tutarı üzerinden 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234'üncü maddesinin 1'inci maddesinin (a) bendi uyarınca hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.      

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun 15'inci maddesinin 1'inci fıkrasında, gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Atıfta bulunulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun 3'üncü maddesinin 8'inci fıkrasında , "gümrük vergileri" deyiminin, yürürlükteki hükümler uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin tümünü; "ithalat vergileri" deyiminin de, eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eş etkili vergileri ifade ettiği belirtilmiş; 234'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (a) bendinde de, eşyanın tarife uygulamasını etkileyen cins, tür ve niteliklerinde veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi arasındaki fark yüzde 5'i aştığı takdirde, gümrük vergisinden ayrı olarak, bu vergi farkının üç katı para cezası alınacağı öngörülmüştür.

Mahkemece, eş etkili vergi olan damping vergisinin gümrük vergisi kapsamında değerlendirilmesi suretiyle karar verilmiştir. Ancak yukarıda yer alan hükümlere göre, damping vergisinin, yalnızca 4458 sayılı Kanunun usul ve şekle müteallik hükümlerinin uygulanması bakımından 4458 sayılı Kanunda tanımlanan "gümrük vergileri" kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, damping vergisinin dayanağını oluşturan 3577 sayılı Kanun, damping vergisinin noksan ödenmesi suretiyle gerçekleştirilen ithalatlara yönelik olarak ceza uygulanacağı yolunda herhangi bir hüküm içermediği gibi, 4458 sayılı Kanunun cezaya ilişkin maddelerinde de bu yönde bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Bu bakımdan, 4458 sayılı Kanunun 234'üncü hükmü uyarınca, aynı Kanunun 3'üncü maddesinin yukarıda yer verilen fıkralarından hareketle, damping vergisinin gümrük vergileri kapsamında değerlendirilmesi suretiyle, tahakkuk ettirilen damping vergisi tutarı üzerinden ceza kararı alınması, "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırılık oluşturduğundan, verilen kararda isabet görülmemiştir.” Şeklinde hüküm vermiştir.

IV. SONUÇ :

3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunun 15'inci maddesinin 1'inci fıkrasında; gümrük mevzuatının, gümrük vergisinin tahsiline, takibine ve teminata bağlanmasına ilişkin bu Kanuna aykırı olmayan usul ve şekle müteallik hükümlerinin, dampinge karşı vergi veya telafi edici verginin tahsili, takibi ve teminata bağlanması işlemlerinde de uygulanacağı; ikinci fıkrasında da, ödenmeyen dampinge karşı verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Gümrük İdarelerince kovuşturulacağı hükümlerine yer verilmiştir.  3577 sayılı 16'ncı maddesinin 2'nci fıkrasında; bu Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer kanunların, bu Kanuna aykırı olan hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

Danıştay kararında da açıkça belirtildiği gibi, “Ancak yukarıda yer alan hükümlere göre, damping vergisinin, yalnızca 4458 sayılı Kanunun usul ve şekle müteallik hükümlerinin uygulanması bakımından 4458 sayılı Kanunda tanımlanan "gümrük vergileri" kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, damping vergisinin dayanağını oluşturan 3577 sayılı Kanun, damping vergisinin noksan ödenmesi suretiyle gerçekleştirilen ithalatlara yönelik olarak ceza uygulanacağı yolunda herhangi bir hüküm içermediği gibi, 4458 sayılı Kanunun cezaya ilişkin maddelerinde de bu yönde bir düzenlemeye yer verilmemiştir.”

Bu durumda, tahakkuk ettirilen damping vergisi tutarı üzerinden ceza kararı alınması, Kanununa ve  Danıştay kararında   ifade edildiği gibi, "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırılık teşkil edecektir.

Tekrar ifade etmek gerekir ise, 3577 sayılı Kanunun açık hükmü ile Danıştay kararı  karşısında, ödenmeyen ya da eksik ödenen dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi hakkında  6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gümrük idarelerince kovuşturularak, şartları oluşmuş ise faiz ya da gecikme zammı dışında,  herhangi bir idari yaptırım uygulanamayacağı anlaşılmaktadır.

21.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.