7/10/2009 tarihli ve 27369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/15481 sayılı 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar gereğince, Yolcuların beraberinde getirilmesi, kimlik numarasına kayıtlı hatlarla kullanılması ve üç takvim yılında bir adet olmak şartıyla cep telefonuna gümrük vergilerinden muafiyet tanınmıştır. Yolcu beraberinde getirilen eşya gümrük vergilerinden muaf olmakla birlikte, “Yolcu beraberinde getirilen cep telefonu kullanım izin harcına” tabidir. Bu harcın miktarı her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayınlanan tebliğ ile belirlenmektedir. Yolcu beraberi hediyelik eşya statüsünde veya posta/hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muaf veya vergileri ödenerek cep telefonu getirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Anahtar Kelimeler: yolcu, gümrük vergileri muafiyeti, telefon kullanım izin harcı, IMEI numarası, posta veya hızlı kargo taşımacılığı,
Sadece, yurt dışına giden yolcuların IMEI numarası halihazırda kayıtlı olan cep telefonlarının yurt dışında kalması ve bu telefonların posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla geri gönderilmesi durumunda, söz konusu telefonların IMEI numaralarının kayıtlı olduğunun teyit edilmesi halinde gümrük vergilerinden ve harçtan muaf olarak teslim edilmesi mümkündür.
2009/15481 sayılı kararın Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinin, bb) fıkrasına göre Yolcu: Ticaret, memuriyet, tahsil, ziyaret, tedavi veya turizm gibi herhangi bir amaçla kısa veya uzun bir süre kalmak üzere, yabancı bir ülkeden karayolu, demiryolu, deniz veya hava yollarından biriyle Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ve yabancılar ile herhangi bir amaç ile gittikleri yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye'de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye'den aynı amaçlarla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancıları, cc) fıkrasına göre ise Yolcu beraberi eşya: Yolcunun beraberinde getirdiği, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyayı, ifade eder.
Yukarıda belirtilen yolcu tanımına uymayan kişiler, telefon getiremez. Örneğin yolcu taşımacılığında olan kişiler ve yolcu nakil hizmetlileri yolcu olarak sayılmadığından, telefon getiremez.
Yolcu beraberinde getirilen cep telefonları 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında15481 sayılı Kararın Kişisel eşya başlıklı 58 inci maddesi “(1) Ek-9’daki listede yer alan kişisel eşyaya muafiyet tanınır.
(2) Ek-9’daki listenin (A) bölümünde belirtilen eşya sadece yolcu beraberinde, (B) bölümünde belirtilen eşya ise, yolcu beraberinde ya da yolcunun gelişinden bir ay önce veya üç ay sonra getirilebilir.”
Kararın Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi başlıklı Ek-9 uncu listesinin B başlığı 8 inci maddesine göre; (Tv, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar dahil olmak üzere GSM-Cep telefonu (yabancı misyon mensupları hariç olmak üzere, yolcunun kimlik numarasına kayıtlı hatlarla kullanılmak şartıyla üç takvim yılında 1 adet) gümrük vergilerinden muaftır.
4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında15481 sayılı Kararın Ek 9 uncu maddesine göre;
YOLCU BERABERİ KİŞİSEL EŞYA LİSTESİ
A) TÜKETİM MADDELERİ
a) TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ
1- Sigaralar 400 adet +200 adet (200 adet 2011/39 sayılı Genelge ile eklenmiştir.
2- Sigarillolar (her biri 3 gr.dan ağır olmayan purolar) 100 adet
3- Puro 50 adet
4- Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.
5- Pipo tütünü 250 gr.
b) ALKOLLÜ ÜRÜNLER
1- Alkol derecesi % 22'yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.
2- Alkol derecesi % 22'yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 lt.
c) KOZMETİK ÜRÜNLER
600 ml'yi aşmamak kaydıyla kolonya, parfüm, lavanta, esans veya losyon ile 5 adet cilt bakım ürünü ve makyaj malzemesi
ç) GIDA ÜRÜNLERİ
1- Çay 1 kg.
2- Çözülebilir hazır kahve 1 kg.
3- Kahve 1 kg.
4- Çikolata 1 kg.
(2011/39 sayılı Genelge ile çikolata ve/veya şekerden mamul yiyecekten toplam 2 kg alınması mümkündür.)
5- Şekerden mamul yiyecek 1 kg.
(2011/39 sayılı Genelge ile çikolata ve/veya şekerden mamul yiyecekten toplam 2 kg alınması mümkündür.)
B) DİĞER EŞYA
a) GİYİM VE YOLCULUK EŞYASI
1- Yolcunun giyinip kuşanmasına mahsus eşya
2- Yolcunun yaşantısına mahsus eşya ile seyahat eşyası
b) ELEKTRONİK /DİJİTAL EŞYA
1-LCD veya plazma ayrımı yapılmaksızın bir adet renkli televizyon (55 ekrana [55 ekran dahil] kadar)
2- Birer adet video kamera (10 adet boş kaseti ile birlikte) ve fotoğraf makinesi (hafıza kartı veya 5 adet filmi ile birlikte)
3- Bir adet GPS yön bulma cihazı
4- Bir adet dizüstü bilgisayar ya da PC, aksam ve parçaları (flash bellek, harici hard disk dahil)
5- Bir adet radyo veya radyo-teyp
6- Her türlü ses ve görüntü kaydedici ve oynatıcı cihazlardan bir adet ile bu cihazlara ait toplam 10 adedi geçmemek üzere üzerine kayıt yapılabilen plak, teyp kaseti, CD, VCD, DVD
7- Bir adet kasetli veya oyun kartlı elektronik oyun aleti
8- Tv, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar dahil olmak üzere GSM-Cep telefonu (yabancı misyon mensupları hariç olmak üzere, yolcunun kimlik numarasına kayıtlı hatlarla kullanılmak şartıyla üç takvim yılında 1 adet)
c) MÜZİK ALETLERİ
Elde taşınabilir müzik aletlerinden birer adet olmak üzere en çok 3 adet
ç) SPOR VE OYUN ALETLERİ
1- Bir adet kamp çadırı
2- Bir adet dalgıç takımı
3- Bir adet motorsuz şişirme bot
4- Bir adet yelken tertibatlı sörf
5- Bir çift yüzme paleti
6- Golf malzemesi (golf aracı hariç)
7- Yolcunun tek başına kullanabileceği özelliğe sahip birer adet olmak üzere spor yapmasına mahsus diğer spor alet ve giysileri (paraşüt ve kayak takımı dahil, deniz motosikleti ve motorlu deniz kızağı hariç)
d) SAĞLIK CİHAZLARI
1- Hasta yolcuya ait yatak
2- Maluller için hareket ettirici tertibatı bulunan motorlu, motorsuz koltuk
3- Şahsi tedavide kullanılan ilaçlar
4- Kişinin kullanımına mahsus tıbbi cihazlar
5- Gaz maskesi, koruyucu elbise
e) MUTFAK EŞYASI
Yolculuk esnasında kullanılacak mutfak aletleri ile birer adet olmak üzere küçük ev aletleri
f) DİĞERLERİ
1- Hac ve umreden gelen yolcuların beraberlerinde getirecekleri veya posta veya kargo yoluyla gönderecekleri, Müsteşarlık ile Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecek miktarda hurma ve zemzem suyu
2- Çocuk yolcuya mahsus bir adet çocuk arabası
3- Çocuk yolcuya mahsus oyuncaklar
4- Bir adet ütü
5- Bir adet bisiklet
6- Bir adet el dürbünü (gece görüş dürbün ve gözlükleri ile gece görüş keskin nişancı dürbünleri hariç)
7- Araçla birlikte yolculuk halinde, aracın kendisine ve sürücüsünün kullanımına mahsus diğer alet ve cihazlar ( Akü şarj cihazı, akü ile çalışan otomobil süpürgesi, akü ile çalışan buzluk vb.)
8- Kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın
9- Yolcunun beraberinde olmak kayıt ve şartıyla evcil hayvanlardan toplam 2 adet veya 10 adet akvaryum balığı (veteriner sağlık raporu, orijin ve aşı belgesi ile varsa kimlik ve eşgal belgesi ibrazı şartı ve veteriner kontrolü kaydıyla) (2011/39 sayılı Genelge ile evcil hayvanlar ibaresi kedi, köpek ve kuş ile sınırlıdır.)
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayınlanan Harçlar Kanunu tebliğ gereğince (Seri No: 89) (13.07.2023 t. 32247 s. R.G.) : 20.000 TL tutarında “Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı” ödenmesi gerekmektedir.
Bir önceki Harçlar Kanunu Tebliğine göre (Seri No: 89) (21.12.2021 t. 31696 s. R.G.) : 2.732,40 TL Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı” ödenmesi gerekmekte idi.
Yolcu Beraberinde Getirilen Cep Telefonlarından Alınan harcın, telefon cihazlarının elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması işleminden önce vergi dairesine veya yetki verilmiş bankalara ödenmesi gerekmektedir.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 31.10.2022 tarihli 79579256 sayılı yazısına göre özetle; “…Ticaret Bakanlığı intranet portal sayfasında "Uygulamalar-Gümrük-Gümrükler Muhafaza/Muhafaza Uygulamaları-Muhafaza Entegrasyon Uygulaması" altında "Cep Telefonu Muafiyet Kontrolü" olarak adlandırılan programda sorgulama ve veri girişi ekranı üzerinden, TCKN/YKN ile yolcunun cep telefonu muafiyet hakkı bulunup bulunmadığına ilişkin kontrol sağlanabilecektir.
Öte yandan, yolcu beraberinde muafiyet kapsamında getirilen, ancak getiren kişinin kimlik numarasına kayıtlı hatlar ile kullanılma şartı yerine getirilmediğinden muafiyet hakkının kullanılmamış görünmesine neden olan durumların tespiti ve önlenmesi amacıyla, yolcunun kontrolü sırasında, yine aynı program altında yer alan veri giriş ekranına cep telefonunu getiren yolcunun TCKN/YKN, İsim-Soyisim, IMEI No, Pasaport No (TCKN veya YKN sahibi olmayan yabancı ülke pasaport sahipleri için) ve Telefon Marka/Modeli bilgilerinin kaydedilerek “yazdır” butonuna tıklanmak suretiyle 2 (iki) nüsha olarak alınacak yazılı dokümanın yolcu ve işlemi gerçekleştiren memur tarafından imzalanması, bir nüshasının yolcuya verilmesi, bir nüshasının ise idarede muhafaza edilmesi gerekecektir.
Bununla birlikte, yurt dışına giden yolcuların IMEI numarası halihazırda kayıtlı olan cep telefonlarının yurt dışında kalması ve bu telefonların posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla geri gönderilmesi durumunda mümkündür.”
1-4458 sayılı Gümrük Kanununa Göre Ceza Uygulaması Gümrük Kanununun 235 inci maddesi 3 üncü fıkrasına göre; “Yolcuların, gümrük mevzuatına göre kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olup beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan ya da başkasına ait olduğu halde kendi eşyasıymış gibi gösterdikleri eşyanın gümrük vergileri iki kat olarak alınır ve eşya sahibine teslim edilir. Gümrük vergileri ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.”
Yukarda metni verilen Gümrük Kanununun 235/3 üncü maddesinin uygulanmasında; söz konusu eşyaya/cep telefonlarına yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin ticari eşyaya ilişkin vergi oranları uygulanır.
Başka bir ifade ile VI. Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Ya da Yolcu Beraberi Gelen Eşyasının Vergilendirilmesi başlığı altında aşağıda belirtilen belirtilen tek ve maktu vergi uygulanmaz.
Bunun nedeni; yolcu beraberi hediyelik eşya statüsünde muafen veya vergileri ödenerek , cep telefonu getirilmesinin mümkün bulunmaması nedeniyle, Gümrük Kanununun 235/3 üncü maddesi kapsamındaki fazla çıkan cep telefonlarının 15481 sayılı karar kapsamına girmemesidir.
2-5607 sayılı Kanuna Göre Ceza Uygulanması
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Yolcu Beraberinde Getirilen Kaçak Eşya Başlıklı 6 ıncı maddesi 4 üncü fıkrasına göre; “Yolcuların, beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan eşyanın ticari mahiyette veya ithali veya ihracının yasak olması halinde 3 üncü madde hükümleri uygulanır.”
Yasa metninde belirtilen, “eşya” kavramı, 4458 sayılı Gümrük Kanunu`nun 3. maddesinin yirmi üçüncü fıkrasına göre her türlü madde, ürün ve değeri ifade etmektedir. Suçun konusu her türlü eşyadır. Ancak, yurda girişi kanun ile yasaklanmış eşya değilse (5607 sayılı Kanun`un md. 3/7. maddesi), yolcuların beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan ticari mahiyetteki eşya değilse (5607 sayılı Kanun`un 6/4. maddesi) ve ithal vergilerinden muaf eşya (Gümrük Kanunu`nun 239/1. maddesi) 5607 sayılı Kanun`un 3. maddesinin birinci fıkrası 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu`nun "Kaçakçılık suçları" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; (1) Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Eşyanın, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.” hükmü kapsamında işlem yapılamayacaktır. Bunun yerine bir önceki başlıkta yer alan Gümrük Kanunu’nun 235/3 üncü fıkrası gereğince işlem yapılacağı değerlendirilmektedir.
Yargı kararlarında, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun Yolcu Beraberinde Getirilen Kaçak Eşya Başlıklı 6 ıncı maddesi 4 üncü fıkrasına göre eşyanın ticari mahiyette olup olmadığı değerlendirilirken; ele geçirilen eşyanın miktar itibarıyla kişisel kullanım sınırı içerisinde kalıp kalmadığı ile kişisel kullanım için getirilip getirilmediğinin de değerlendirilmesi gerekir. Örneğin; fayans ticari bir eşya olmasına karşın, kendi ihtiyacı için kendi evinde kullanmak amacıyla bir kutu fayans getiren kişi hakkında kaçakçılıkla mücadele kanununa göre işlem yapılmayacaktır. Ancak fayans ticareti ile iştigal eden bir kişi satmak amacıyla yolcu beraberinde 10 kutu fayans getirmiş ve beyan etmemiş ise, kanaatimizce Kaçakçılıkla Mücadele kanununa göre takibata uğrayacaktır. Ancak uygulamada ticari mahiyetteki her eşya hakkında 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre takibat talep edildiğinden, ticari nitelikteki eşyaların yolcu beraberinde ve hızlı kargo ve posta yoluyla getirilmemesi gerekir.
2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.) 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın;
62 inci maddesine göre; (1) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 150 Avro’yu geçmeyen eşya ile kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen ilaç cinsi eşyanın değeri üzerinden;
a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi halinde %18,
b) Diğer ülkelerden gelmesi halinde %30,
c) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave %20,
oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilir.
(2) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için 45 inci maddede belirtilen limitleri aşan eşyanın değeri üzerinden %0 oranında tek ve maktu bir vergi uygulanır.
(3) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir tüzel kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 22 Avro’yu geçmeyen eşyanın değeri üzerinden birinci fıkrada belirtilen oranlarda tek ve maktu bir vergi tahsil edilir.
(5) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sözü edilen limitler dahilinde getirilen eşyanın brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekir.
(6) Diplomatik eşya ve 58 inci madde kapsamı yolcu eşyasının posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi halinde kıymet ve ağırlık sınırı uygulanmaz.
2009/15481 sayılı Kararın Yolcu beraberi hediyelik eşya limiti başlıklı 61 inci maddesine göre; -“(1) 59 uncu maddede bahsi geçen muafiyet, 60 ıncı maddede belirtilen eşya hariç olmak üzere, her bir yolcu için toplam gerçek kıymeti 430 Avro'yu geçmeyen eşya için uygulanır. Ancak, 15 yaşından küçük yolcular için bu miktar 150 Avro olarak uygulanır.”
Muafiyet limitlerinin aşılması ve eşyanın vergilendirilmesi başlıklı 63 ünü maddesine göre; “ (1) Eşyanın yolcu başına toplam kıymetinin 61 inci maddede belirtilen değerleri aşması halinde muafiyet yalnızca toplam değeri 150 veya 430 Avro tutarındaki kısma uygulanır. Muafiyet değerlerinin aşılması durumunda, muafiyet miktarına tekabül eden vergi düşüldükten sonra kalan kısma 62 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen tek ve maktu vergi uygulanır.
(2) 62 nci maddenin dördüncü fıkrası hükmü çerçevesinde getirilen eşyanın tek başına kıymetinin 1500 Avro'yu aşması halinde, söz konusu eşyaya yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin oranlar uygulanır.
(3) 62 nci madde hükümleri çerçevesinde getirilen eşyanın kıymeti, ibraz edilen faturaya, satış fişine veya eşya bedelinin ödendiğine ilişkin belgeye göre belirlenir. Bu tür belge ibraz edilememesi veya ibraz edilen belgede kayıtlı kıymetin düşük bulunması halinde, eşyanın kıymeti gümrük idaresince belirlenir.”
Yolcuların beraberinde getirilmesi, kimlik numarasına kayıtlı hatlarla kullanılması ve üç takvim yılında bir adet olmak şartıyla cep telefonuna gümrük vergilerinden muafiyet tanınmıştır. Cep telefonları gümrük vergisi olmayan “Yolcu beraberinde getirilen cep telefonu kullanım izin harcına” tabidir.
Yolcu beraberi hediyelik eşya statüsünde veya posta/hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muafen veya vergileri ödenerek cep telefonu getirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 6/4 üncü maddesine göre; “Yolcuların, beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan eşyanın ticari mahiyette veya ithali veya ihracının yasak olması halinde 3 üncü madde hükümleri yani 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu`nun "Kaçakçılık suçları" başlıklı 3. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; (1) Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.” Hükmü uyarınca işlem yapılmaktadır.
Ancak kaçakçılık hükmü uygulanmadan önce, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 235 inci maddesi 3 üncü fıkrasına göre; “Yolcuların, gümrük mevzuatına göre kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olup beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan ya da başkasına ait olduğu halde kendi eşyasıymış gibi gösterdikleri eşyanın gümrük vergileri iki kat olarak alınır ve eşya sahibine teslim edilir. Gümrük vergileri ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.” Hükmünün de göz önüne alınması ve hangi kanununun hükmünün uygulanacağına karar verilmesi gerekir.
Yolcunun beyan dışında bırakılan ticari mahiyet ve miktarda bulunmayan cep telefonu dahil eşya için, kaçakçılıkla mücadele kanunun 6/4 üncü maddesi hükümleri yerine, Gümrük Kanununun 235/3 üncü fıkrası hükümleri uygulanır.
Gümrük Kanununun 235/3 üncü fıkrasındaki vergilerin iki katı ceza, ticari eşyaya uygulanan ithalat vergilerine ilişkin oranlar üzerinden hesaplanır. Eşya sahibine teslim edilir. Gümrük vergilerinin iki katı ceza ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.
01.12.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.