Sefa Özbek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
sefa-ozbek@hotmail.com

30 Günden Az Çalışanların Gelir Vergisi ve Damga Vergisi Teşviki (687 Sayılı KHK'ya Göre)

09/02/2017 tarihinde 29974 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve yayımlanma tarihi itibariyle yürürlüğe giren 687 Sayılı KHK'ye göre istihdamın artırılması amacıyla SGK, Gelir Vergisi ve Damga Vergisine ilişkin teşvik getirilmişti. Bahse konu teşviklerin uygulanmasına ilişkin açıklama ve düzenlemelerle ilgili ise SGK ve Gelir İdaresi tarafından tebliğler yayımlanmıştır.

Asgari ücretin üzerinde ücret alan (diğer ücret) işçilerin gelir vergisi teşvikine konu indirimi için asgari ücretin baz alınacağı ve asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan kısmın, diğer ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden terkin edileceği açıktır. KHK uyarınca teşvikten yararlanmakta olan ancak 30 günden az çalışan (kıst dönem çalışan) işçilerin gelir vergisi teşvikinde sorunlar ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki; 10 gün çalışan ve 10 günlük çalışması karşılığında 2.000 TL ücret alan bir çalışanın (çalışan bekardır) bilgileri üzerinden bir örnek vermek gerekirse:

 

10 GÜNLÜK DİĞER ÜCRET		10 GÜNLÜK ASGARİ ÜCRET
Ücret	2.000,00 ?	Ücret	592,50 ?
İşçi SGK Payları (%14+%1)	300,00 ?	İşçi SGK Payları (%14+%1)	88,87 ?
Gelir Vergisi Matrahı	1.700,00 ?	Gelir Vergisi Matrahı	503,63 ?
Gelir Vergisi (%15)	255,00 ?	Gelir Vergisi (%15)	75,54 ?
Damga Vergisi  (%0,759)	15,18 ?	Damga Vergisi  (%0,759)	4,50 ?
Asgari Geçim İndirimi	133,31 ?	Asgari Geçim İndirimi  (Gelir Vergisi Tutarını Geçemeyecektir)	75,54 ?
Net Ücret	1.563,13 ?	Net Ücret	499,13 ?
İşveren SGK Payları	350,00 ?	İşveren SGK Payları	103,69 ?

 

            Yukarıda hesaplamaları yapılan 10 günlük çalışma tutarı üzerinden yapılan hesaplamalar sonucunda 687 Sayılı KHK uyarınca Gelir Vergisi Teşvikinden yararlanılacak indirim tutarı;

Asgari Ücret Üzerinden Hesaplanan Terkin Tutarı: 75,54 - 133,31 TL = -57,77 TL olduğu düşünülmektedir. Açıklanan tebliğlerin hükümlerine göre terkine konu edilecek asgari geçim indirimi tutarı, asgari ücret üzerinden hesaplanan tutar olan 75,54 TL olmalıdır.

Bu durumda Gelir İdaresi tarafından yayımlanan 297 Seri No'lu Tebliğin hükümleri uyarınca işlemlerin yapılması gerekecektir. Şöyle ki; 297 No'lu tebliğin 7/2.fıkrası: ''asgari geçim indirimi, 4/12/2007 tarihli ve 26720 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:265)'nde belirtilen usul ve esaslara göre hesaplanacaktır.'' hükmünü ihtiva etmektedir. Böylece teşvik uygulamasında, Asgari Geçim İndiriminden doğan sorunlardan dolayı 265 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

265 Seri No'lu tebliğin '3.Uygulamanın Esasları' isimli bölümünde yer alan ''Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlası dikkate alınmayacaktır.'' hükmü ve yine aynı tebliğin '5.Asgari Geçim İndirimi Tutarının Hesaplanması' isimli bölümünde yer alan ''Ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarı, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye herhangi bir iade yapılmayacaktır.'' hükmü gereği ve yine aynı tebliğde verilen örnekler gereği (bkn. 265 No'lu Tebliğ Örnek 5): terkin tutarının hesaplanmasında Asgari Ücret üzerinden hesaplanan tutarların baz alınması dolayısıyla, 687 Sayılı KHK gereği terkine konu Asgari Geçim İndirimi tutarı, Asgari Ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarını geçemeyecektir.

Açıklanmaya çalışılan hususun daha iyi anlaşılabilmesi için Beyanname Düzenleme Programı üzerinden örnek verilmesi daha yerinde olacaktır. Yukarıda hesaplamaları yapılan tutarlar üzerinden şöyle bildirim yapılacaktır:

 

Terkine Konu Asgari Ücret Gelir Vergisi	75,54 ?
Terkine Konu  Asgari Ücret Asgari Geçim İndirimi Tutarı	75,54 ?
Diğer Ücret Gelir Vergisi Üzerinden Terkin Edilecek Tutar	0,00 ?

 

Terkine Konu Diğer Ücret Damga Vergisi	15,18 ?
Terkine Konu Asgari Ücret Damga Vergisi	4,50 ?
Ödenmesi Gereken Damga Vergisi Tutarı	10,68 ?

 

NOT: 687 Sayılı KHK'nın ''asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmının verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmesi suretiyle..'' açıklamasına istinaden, asgari geçim indiriminin kendi bölümünde indirim olarak gösterilmesi gerekecektir. Bu açıklama ve asgari geçim indiriminden doğan mahsup edilecek gelir vergisinin, çalışanın 2.000,00 TL ücret üzerinden kazandığı hakkı olduğundan AGİ indirimi 133,31 TL olarak uygulanacaktır.  

 

 

 

 

 

 

30.05.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.